Sắp xếp DNNN - mở đầu cho tái cấu trúc nền kinh tế

- Nghị quyết của QH về kinh tế - xã hội đã tiếp tục nhấn mạnh mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô trong năm 2011. Bằng cái nhìn của nhà doanh nghiệp ông thấy định hướng này thế nào?

- Trong năm 2010 đã có 15 chỉ tiêu đã đạt và vượt kế hoạch. Song kinh tế vĩ mô vẫn thiếu vững chắc, tiềm ẩn nhiều bất trắc. Bởi nhập siêu và bội chi về số tuyệt đối còn cao; giá trị gia tăng trên hệ số giá trị sản xuất công nghiệp vẫn trên đà giảm. Người dân không quá quan tâm đến con số tăng trưởng hay lạm phát cụ thể là bao nhiêu. Điều họ quan tâm là chất lượng cuộc sống như thế nào và những điều rất cụ thể. Nếu nhìn vào chỉ số giá tiêu dùng, chúng ta thấy đời sống của nhân dân chưa được hưởng những lợi ích như đã tính toán trong kế hoạch. Và đây chính là một trong những vấn đề cần phải được nghiên cứu sâu hơn trong Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2015. Đã có định lượng cụ thể: trong 5 năm qua lương cho người lao động tăng khoảng 13%/năm, thì giá tiêu dùng đã tăng hơn 55%. Mức lạm phát cao là một thách thức rất lớn đối với việc ổn định cuộc sống của người dân.

- Người dân không quan tâm nhiều đến các chỉ số, còn doanh nghiệp thì thế nào?

- Kinh tế vĩ mô có ổn định hay không - tác động mạnh mẽ hơn đến hoạt động của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp chủ yếu đã chuyển sang huy động vốn qua thị trường chứng khoán. Trong khi đó, những thông tin về tăng trưởng, lạm phát, kim ngạch xuất nhập khẩu, thu hút vốn đầu tư nước ngoài... đều làm thay đổi sắc diện của thị trường này, thậm chí tác động rất nhanh chóng. Dường như mọi biến động rất nhỏ của kinh tế đều lan rất nhanh sang sàn giao dịch chứng khoán. Vấn đề đặt ra là phải ổn định kinh tế vĩ mô. Trong thời gian vừa qua, có nhiều giải pháp để  ổn định kinh tế vĩ mô, nhưng các giải pháp này chưa đủ mạnh và chưa tác động tích cực đến cuộc sống của người dân. Thị trường chứng khoán với tính chất là một hàn thử biểu của nền kinh tế đã thể hiện rõ điều này.

- Thế còn với con mắt của ĐBQH, Ông thấy cần chú trọng vấn đề gì để ổn định kinh tế vĩ mô?

- Độ mở của nền kinh tế rộng hơn trước. Nên biến động của kinh tế thế giới tác động nhanh hơn đến nước ta. Để giữ ổn định kinh tế vĩ mô, trước mắt, cần giảm nhập siêu. Giải pháp giảm nhập siêu hữu hiệu nhất là phát triển công nghiệp phụ trợ. Nếu không phát triển công nghiệp phụ trợ, mà quy mô sản xuất, kinh doanh tiếp tục được mở rộng thì nhập siêu tăng. Nhập siêu không chỉ tăng về tỷ lệ mà cả về số tuyệt đối. Hiện Chính phủ giao Bộ Công thương soạn thảo Nghị định phát triển công nghiệp phụ trợ. Tôi cho rằng cần sớm hoàn thiện hệ thống chính sách để huy động được các thành phần kinh tế, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia sản xuất công nghiệp phụ trợ. Đồng thời, Chính phủ cần sớm có chính sách thu hút phát triển công nghiệp phụ trợ. Nếu không thay đổi việc nhập siêu tăng liên tục trong nhiều năm, thì các giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô sẽ chỉ mang tính tình thế, không tạo chuyển biến căn bản.

- Có phải, giải pháp căn cơ để giữ ổn định kinh tế vĩ mô vững chắc là phải tiến hành tái cấu trúc nền kinh tế hay không?

-  Theo tôi phải sớm thực hiện chuyển đổi và đẩy mạnh tái cấu trúc nền kinh tế. Về lý thuyết, ổn định kinh tế vĩ mô được tạo dựng từ một cơ cấu kinh tế hợp lý. Trong khi đó, cả nhà quản lý và các chuyên gia đều thống nhất cho rằng, mô hình tăng trưởng theo chiều rộng mà nước ta đang áp dụng hiện đã phát huy hết tác dụng. Như vậy, việc tái cấu trúc nền kinh tế phải được thực hiện trước, không thể thực hiện ngược lại. Thực hiện tái cấu trúc kinh tế đòi hỏi phải giải quyết cùng một lúc rất nhiều công việc. Nhưng việc cần làm ngay và hoàn thiện sớm là đổi mới, sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước. Bởi hiện nay lượng tiền và tài sản do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ khá lớn. Tuy nhiên, theo Báo cáo của Chính phủ tại Kỳ họp thứ Tám, QH Khóa XII, lượng vốn của Nhà nước được thu hồi mới đạt 5%, còn 95% vẫn nằm tại doanh nghiệp. Hiệu quả hoạt động của loại hình doanh nghiệp này không cao, hiệu suất trên vốn kinh doanh chỉ đạt hơn 11%. Năm 2010, nếu loại trừ Vinashin thì đạt 17%. Với đồng vốn ở trong doanh nghiệp nhà nước mà chỉ tạo hiệu quả 17%/vốn sở hữu thì hiệu quả còn thấp. Trong khi đó, các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán thì hiệu suất lợi nhuận phải đạt từ 25% trở lên mới tạo yên tâm cho nhà đầu tư. Và tập đoàn, tổng công ty nhà nước cũng được xác định là lực lượng sẽ bù đắp cho thiếu hụt của kinh tế thị trường; định hướng về kinh doanh, sản xuất cho các thành phần doanh nghiệp khác. Do vậy, việc sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước phải thực hiện trước tiên. Đây là việc mở đầu cho tái cấu trúc nền kinh tế.

PV: Xin cám ơn Đại biểu!