Sẵn sàng từ bỏ biểu tượng tự do?

Nữ thần Tự do không đại diện cho chính sách nhập cư

Trong cuộc họp báo hôm 3.8 tại Nhà Trắng, Trợ lý cấp cao Stephen Miller đã được hỏi về dự thảo chính sách nhập cư mới sẽ tương thích ra sao với tinh thần của bài thơ “New Collossus” (Thần Mặt trời mới) của thi sĩ Mỹ Emma Lazarus, khắc trên Tượng Nữ thần Tự do. Phóng viên của kênh CNN Jim Acosta cho rằng, trong bài thơ này, Nữ thần Tự do đã khẩn cầu trao cho bà những đám đông hỗn loạn, mệt mỏi, nghèo đói, đang khát khao được hít thở tự do, ám chỉ những người tha hương đi tìm miền đất hứa. Ông Acosta còn nói thêm, bài thơ không đề cập gì đến việc “nói tiếng Anh”. 

Trả lời câu hỏi của phóng viên CNN, ông Miller cho biết, bài thơ không thuộc bức tượng ngay từ đầu, mà được khắc trên một tấm biển bằng đồng, gắn ở bệ dưới chân tượng Nữ thần Tự do vào năm 1903, 17 năm sau khi bức tượng được dành tặng cho nước Mỹ. Tuy nhiên, chưa hài lòng với câu trả lời của ông Miller, ông Acosta chỉ trích, chính quyền Tổng thống Trump đang tìm cách điều tiết dòng chủng tộc và sắc tộc vào nước này. Đáp lại, ông Miller lập tức chỉ trích bình luận của phóng viên CNN là “ngu ngốc và xúc phạm”, cho rằng cách phóng viên Acosta nhìn nhận dự luật cải cách nhập cư mang tính kỳ thị chủng tộc là sai trái. Song, ông Miller cũng khẳng định, Tượng Nữ thần Tự do không đại diện cho chính sách nhập cư của Mỹ. Theo Trợ lý cấp cao của Nhà Trắng, dự luật cải cách nhập cư là một bước đi hướng tới kế hoạch ban hành hệ thống chấm điểm hồ sơ xin nhập cư mà Australia đang áp dụng. Ông Miller còn tuyên bố, dự luật là “lòng trắc ẩn” của Mỹ  đối với người nhập cư.

Cuộc trao đổi gay gắt giữa phóng viên CNN Acosta và ông Miller diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố dự luật mới nhằm cắt giảm lượng người nhập cư hợp pháp vào Mỹ. Dự luật Cải cách nhập cư Mỹ vì nền kinh tế mạnh (RAISE), do hai thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tom Cotton và David Perdue trình và được Nhà Trắng ủng hộ, đề xuất nhiều yêu cầu khắt khe đối với người nộp hồ sơ xin nhập cư ở Mỹ như biết nói tiếng Anh, có khả năng tài chính và trình độ làm việc phù hợp với yêu cầu hiện nay ở Mỹ. Theo Tổng thống Trump, dự luật sẽ bảo vệ người lao động Mỹ và bảo đảm rằng những người nhập cư mới sẽ có đóng góp nhiều hơn cho quá trình phát triển của nước này. Tuy nhiên, dự luật này đã lập tức vấp phải phản đối, cho rằng “quá mạnh tay” với người nhập cư.

Tiêu chuẩn khắt khe

Những thay đổi trong dự luật RAISE nhằm cắt giảm 50% trường hợp nhập cư được người thân bảo lãnh vào Mỹ trong 10 năm tới. Cụ thể, dự luật sẽ cắt giảm số người được cấp thẻ xanh (Thẻ chứng nhận thường trú), cho phép người trên 18 tuổi sống và làm việc ở Mỹ. Theo đó, thẻ này sẽ chỉ được cấp cho khoảng trên 500.000 người/năm.

Trung bình hàng năm, Chính phủ Mỹ cấp khoảng 140.000 thẻ xanh cho người nhập cư để làm việc. Hiện, người nước ngoài đến Mỹ làm việc có thể nộp hồ sơ xin cấp thẻ xanh trong ba diện (Lao động có trình độ; Chuyên gia và Lao động loại khác, tức người chưa có trình độ cao cần thực hành dưới 2 năm), với ưu tiên hàng đầu dành cho những người nước ngoài có năng lực đặc biệt trong các lĩnh vực khoa học và thể thao… Tuy nhiên, điều này sẽ thay đổi khi hệ thống nhập cư của Mỹ chấm điểm hồ sơ xin nhập cư dựa trên các yếu tố: Trình độ học vấn, tuổi, tiếng Anh, mức lương tương lai, đầu tư vào doanh nghiệp Mỹ; thành tựu… tương tự hệ thống của Canada và Australia.

Đáng chú ý, những người mới được cấp thẻ xanh sẽ không được quyền tiếp cận bất cứ phúc lợi xã hội nào của Chính phủ Liên bang trong vòng 5 năm kể từ khi đặt chân đến Mỹ. Ngoài ra, dự luật cải cách nhập cư cũng sẽ cắt giảm mạnh số người xin tị nạn ở Mỹ. Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama từng cam kết sẽ mở cửa tiếp nhận 110.000 tị nạn/năm. Tuy nhiên, dự luật mới đề xuất giảm con số này xuống còn 50.000 người.

Những người chỉ trích dự luật cải cách nhập cư cho rằng, chính sách mới cho thấy chính quyền Trump sẵn sàng từ bỏ biểu tượng tự do và chỉ tập trung vào lợi ích của Mỹ. Tuy nhiên thực tế chính sách này có thể sẽ chỉ khiến nước Mỹ “nghèo đi”, bởi kinh tế Mỹ phụ thuộc nhiều vào lao động nhập cư. Giới quan sát cho rằng, dự luật RAISE sẽ đối mặt với trở ngại tại Quốc hội Mỹ, do nhiều nghị sĩ thuộc cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ không ủng hộ các đề xuất trong dự luật. Ngay trong nội bộ đảng Cộng hòa cũng đã có những ý kiến cho rằng, giới doanh nghiệp và các nhà kinh tế lo ngại dự luật sẽ làm ảnh hưởng tới nguồn nhân lực công nghệ cao nhập cư theo mùa mà doanh nghiệp Mỹ đang rất cần.