Sàn giao dịch bất động sản: Nhiều và không chuyên nghiệp

Ra đời ồ ạt

Theo thông tin từ Bộ Xây dựng, tính đến hết tháng 6.2009, cả nước đã có 126 sàn giao dịch BĐS được đăng ký với Bộ để đưa lên trang web của  mạng các sàn giao dịch BĐS Việt Nam theo quy định. Hầu hết sàn giao dịch tập trung tại các thành phố lớn (TP. Hồ Chí Minh : 74 sàn ; Hà Nội : 40 sàn). Trong đó, không ít sàn giao dịch được nhiều người biết đến: ACB, Hoàng Quân, Việt Nam, Kiman... Ngoài ra, có 8.724 cá nhân đã được cấp chứng chỉ môi giới và chứng chỉ định giá BĐS.

Thời gian tới, dự báo, lượng sàn giao dịch BĐS sẽ tăng mạnh. Mới đây nhất, Sở Xây dựng Hà Nội đã trình Bộ Xây dựng hồ sơ đề nghị thành lập 8 sàn giao dịch BĐS có đủ điều kiện hoạt động: sàn giao dịch BĐS Hưng Thịnh, Mường Thanh, Vilaco, Điện lực Dầu khí, Việt Nam và Khu đô thị Nam Thăng Long… Theo một chuyên gia trong lĩnh vực BĐS, so với năm 2008, số sàn giao dịch BĐS trong năm nay có thể tăng gấp hơn 3 lần.

Về lợi ích của sàn giao dịch BĐS, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, việc giao dịch qua sàn sẽ tránh được nhiều rủi ro, thuận lợi hơn trong việc mua bán. Trước đây, người dân, thậm chí DN muốn mua BĐS rất khó, đa phần phải qua nhiều “cầu”. Bây giờ, người mua có thể tự mua BĐS mình ưng ý thông qua việc mua bán qua sàn và tiếp cận với các dịch vụ của bên bán hàng. Về phía DN, sàn giao dịch ra đời giúp cho DN có nơi để bày bán sản phẩm của mình (nhà, đất, căn hộ), thậm chí, sản phẩm này còn được nhiều người biết đến.  Ngoài ra, việc giao dịch qua sàn đảm bảo được sản phẩm BĐS mà DN cung cấp có các yếu tố pháp lý, làm cho người mua yên tâm và có cơ hội lựa chọn được sản phẩm an toàn. Nhưng hơn cả, mục đích lớn của việc xây dựng sàn giao dịch BĐS là nhằm minh bạch, công khai hóa thị trường BĐS.

Chưa chuyên nghiệp

Để có được thị trường BĐS minh bạch như đã nói ở trên, bản thân DN mở sàn cần phải chuyên nghiệp. Nhưng sự thiếu chuyên nghiệp lại là điểm yếu nhất trong hoạt động của sàn BĐS hiện nay.

Theo các quy định tại Nghị định 23/2009/NĐ-CP của Chính phủ, giao dịch kinh doanh BĐS không qua sàn sẽ bị phạt nặng. DN sẽ bị phạt tiền từ 50 đến 60 triệu đồng nếu bán, cho thuê, cho thuê mua BĐS thuộc diện phải qua sàn giao dịch BĐS mà không thông qua sàn giao dịch theo quy định. Cộng với điều kiện thành lập sàn ban đầu khá đơn giản, DN chỉ cần có số vốn 6 tỷ đồng, có mặt bằng tối thiểu 50m2, giám đốc sàn phải có chứng chỉ về quản lý giao dịch BĐS và có 2 giao dịch viên có chứng chỉ môi giới. Do đó, nhiều DN đã “đua nhau” thành lập sàn giao dịch cho riêng mình, nếu không muốn bị phạt là kinh doanh không đúng quy định.

 Vì thế, chất lượng của sàn giao dịch BĐS trở thành điều đáng bàn. Đa số các sàn giao dịch hiện nay đều do các công ty BĐS tự lập và phục vụ cho chính sản phẩm của mình theo kiểu mỗi DN một sàn cho có. Sản phẩm nghèo nàn, ngoại trừ những sàn giao dịch lớn như: ACB, Hoàng Quân… Ngoài ra, thông tin sản phẩm được giới thiệu qua sàn giao dịch đơn giản, rất khó kéo khách hàng đến với mình.

Đáng chú ý, do mới thành lập nên việc kiểm soát những dự án không đủ hồ sơ pháp lý cũng như trông chờ giám đốc sàn chịu trách nhiệm là rất khó. Bên cạnh đó, thực tế cho thấy dù giao dịch qua sàn thì khách hàng vẫn rất khó tiếp cận nguồn hàng ngay từ đầu. Cũng do sự chênh nhau về thông tin nên không thể loại trừ ưu thế của những người tiếp cận được thông tin trước, tức đội ngũ nhân viên bán hàng. Nếu họ không trung thực, thì BĐS giá gốc khó có thể đến được khách hàng. Và cho dù quy định cũng đặt ra trách nhiệm nặng nề đối với đội ngũ môi giới sàn giao dịch BĐS, thế nhưng rất khó đánh giá tính minh bạch và mức độ tin cậy của các sàn vì sàn giao dịch chỉ quản lý được công việc, không quản lý được con người.

  Để các sàn giao dịch BĐS phát triển mang tính chuyên nghiệp, các DN phải sớm có mô hình cụ thể, nâng cao trình độ kinh doanh; tính minh bạch, công khai sản phẩm khi đưa ra thị trường. Đó mới là điều quan trọng nhất để thị trường BĐS tăng dần tính hấp dẫn, ổn định.