Sách Trắng về nhập cư của Vương quốc AnhThắt chặt điều kiện

Những đề xuất nổi bật

Theo Sách Trắng, Anh sẽ chấm dứt cơ chế định cư tự động đối với người nhập cư sau 5 năm làm việc liên tục tại Anh, thay vào đó, người di cư đến Anh giờ đây sẽ phải sinh sống ở nước này trong 10 năm liên tục trước khi có thể nộp đơn xin Giấy phép cư trú vô thời hạn (ILR), trừ khi họ phải chứng minh được “có sự đóng góp thực sự và lâu dài cho nền kinh tế và xã hội Anh”.

Trong số những cải cách gây chú ý nhất được đề xuất trong Sách Trắng là hủy bỏ tuyến thị thực Nhân viên chăm sóc xã hội. Cải cách này thể hiện sự thay đổi chính sách mang tính quyết định, hạn chế sự phụ thuộc gần đây vào lao động quốc tế để lấp đầy tình trạng thiếu hụt nhân sự kinh niên tại các viện dưỡng lão và dịch vụ chăm sóc tại nhà trên khắp nước Anh.

Đối với thị thực (visa) lao động tay nghề cao, yêu cầu trình độ sẽ được nâng lên mức tốt nghiệp đại học, thay vì chỉ cần trình độ tương đương tốt nghiệp cấp 3 (A-level) như hiện nay. Các visa lao động ít kỹ năng sẽ chỉ được cấp khi có bằng chứng rõ ràng về tình trạng thiếu hụt nhân lực và khi các doanh nghiệp phải cam kết tăng cường đào tạo, tuyển dụng người bản địa.

Thêm vào đó, trong Sách Trắng, Chính phủ dự kiến tăng ngưỡng lương cho tất cả những người có thị thực muốn đưa người phụ thuộc sang Anh và tăng yêu cầu về trình độ tiếng Anh cho cả người có thị thực, cũng như người phụ thuộc. Theo đó, mỗi người lớn đi cùng lao động nước ngoài đến nước này sẽ phải vượt qua bài kiểm tra tiếng Anh trực tuyến trình độ A1, yêu cầu hiểu cách diễn đạt hàng ngày và trả lời các câu hỏi đơn giản về thông tin cá nhân. Nếu người lao động xin gia hạn thị thực, người phụ thuộc của họ sẽ phải vượt qua bài kiểm tra tiếng Anh cấp độ A2; trong trường hợp xin định cư, họ sẽ phải đạt trình độ B2. Các nguồn tin cho biết yêu cầu về trình độ tiếng Anh ở mọi tuyến nhập cư sẽ được nâng cao trong tương lai, điều này đồng nghĩa với việc một số người đến từ vùng chiến sự có thể phải trải qua bài kiểm tra ngôn ngữ trước khi được cấp phép nhập cảnh. Đây là lần đầu tiên Anh đưa ra quy định như vậy.

Danh sách lương nhập cư (ISL) cho các ngành nghề thiếu hụt sẽ bị hủy bỏ và sẽ được thay thế bằng Danh sách thiếu hụt tạm thời (TSL). TSL nhắm đến các ngành nghề thiếu hụt dưới trình độ đại học (các công việc RQF 3-5) không đủ điều kiện để được tài trợ cho Người lao động có tay nghề. TSL sẽ chỉ dành cho các ngành then chốt đối với chiến lược công nghiệp của Anh hoặc cung cấp cơ sở hạ tầng quan trọng. Ủy ban tư vấn di cư sẽ tư vấn cho Bộ Nội vụ về việc đưa TSL vào và các điều khoản và điều kiện thị thực phù hợp, bao gồm giới hạn thời gian và giới hạn phê duyệt thị thực. Và những người lao động có thị thực này có thể không được phép mang theo người phụ thuộc.

Ngoài ra, chính quyền ông Starmer cũng đề xuất rút ngắn thời gian ở lại sau khi tốt nghiệp của sinh viên. Theo đó, sinh viên quốc tế tốt nghiệp sẽ chỉ được phép ở lại Anh trong 18 tháng sau khi hoàn thành chương trình học, thay vì thời hạn hai năm như trước đây. Các Bộ trưởng cũng đang cân nhắc đánh thuế 6% mới đối với thu nhập học phí từ sinh viên quốc tế vào các trường đại học Anh. Sau đó, số tiền này sẽ được tái đầu tư vào hệ thống giáo dục đại học và kỹ năng. Chính phủ hy vọng sẽ áp dụng mức thuế này cho sinh viên quốc tế dưới hình thức tăng học phí, giúp giảm 7.000 đơn đăng ký mỗi năm.

Chấm dứt phụ thuộc vào lao động nước ngoài

Những thay đổi về chính sách nhập cư được đưa ra trong bối cảnh tỷ lệ nhập cư ròng tại Anh đạt kỷ lục 906.000 người vào giữa năm 2023, và vẫn ở mức cao khoảng 728.000 người trong năm 2024. Số người định cư lâu dài tăng 80% trong vòng ba năm, còn số người phụ thuộc đi kèm tăng đến 360% chỉ trong hai năm.

Phát biểu tại cuộc họp báo ở phố Downing, Thủ tướng Starmer cho biết, kế hoạch cải tổ hệ thống nhập cư mới của Anh đặt nền tảng cho một sự thay đổi đáng kể: không chỉ hạn chế di cư bất hợp pháp mà còn thắt chặt các tuyến đường hợp pháp vào Anh; đồng thời khẳng định đây là một bước tiến lớn để thoát khỏi một hệ thống được coi là quá phụ thuộc vào lao động nước ngoài được trả lương thấp.

Vị Thủ tướng nhấn mạnh, nước Anh đã chứng kiến “một cuộc thử nghiệm quốc gia về biên giới mở” dưới thời chính phủ của Đảng Bảo thủ trước đây và mọi thứ rơi vào hỗn loạn. Những thay đổi mà ông đề xuất sẽ “chấm dứt một chương tồi tệ của nền chính trị, nền kinh tế và đất nước”, đồng thời chú trọng vào việc đào tạo và tuyển dụng lao động Anh. Đây là động thái nhằm hiện thực hóa cam kết với những người ủng hộ việc nước này rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) - Brexit - về việc “giành lại quyền kiểm soát” tình trạng nhập cư; ông Starmer cảnh báo rằng nếu không cải cách, nước Anh sẽ trở thành một nơi “toàn người xa lạ”.

Thủ tướng Starmer cũng bác bỏ những ý kiến ​​cho rằng việc siết chặt quy định nhập cư sẽ làm suy yếu thêm nền kinh tế Anh vốn đang tăng trưởng chậm, khiến doanh nghiệp thiếu lao động trầm trọng và các viện dưỡng lão khó tìm nhân viên; ông Starmer nhận định: “Lý thuyết rằng lượng người nhập cư tăng lên sẽ dẫn tới tăng trưởng kinh tế cao hơn đã được kiểm chứng 4 năm qua; số lượng người nhập cư đã tăng gấp 4 lần nhưng nền kinh tế của chúng ta vẫn trì trệ”.

Các chính sách và tuyên bố cứng rắn của ông Starmer được đưa ra trong bối cảnh đảng cánh hữu dân túy Reform UK (Cải cách Anh) do ông Nigel Farage lãnh đạo, đã giành được những bước tiến lớn trong cuộc bầu cử địa phương hôm 1/5 và tạo ra khoảng cách với Công đảng của ông Starmer trong các cuộc thăm dò dư luận toàn quốc.

Những ý kiến trái chiều

Các chuyên gia cho rằng, Anh có thể trở thành điểm đến kém hấp dẫn hơn do thời hạn đủ điều kiện để những người di cư theo hệ thống tính điểm nộp đơn xin định cư sẽ tăng từ 5 năm lên 10 năm. Điều này khiến quốc gia này mất cân bằng đáng kể với nhiều quốc gia phát triển khác như Thụy Sĩ và Nhật Bản; cũng như sẽ làm tăng đáng kể chi phí bảo lãnh cho các nhà tuyển dụng. Thêm vào đó, các chính sách này cũng vấp phải nhiều chỉ trích vì không xem xét đến tác động đối với các doanh nghiệp, và chưa đủ hiệu quả để ngăn chặn tình trạng lao động nước ngoài bị bóc lột, chẳng hạn như nạn buôn người hoặc ép lao động trả nợ, đặc biệt là trong ngành chăm sóc.

Chính sách nhập cư mới cũng gây tâm lý lo ngại cho một số doanh nghiệp tuyển dụng lao động nước ngoài. Giới tuyển dụng cho rằng việc siết chặt các quy định về lao động nước ngoài có thể gây khó khăn cho việc tuyển dụng nhân sự. Giám đốc điều hành Liên đoàn Tuyển dụng và Việc làm (REC) Neil Carberry cho rằng, chính phủ cần xây dựng một hệ thống nhập cư được kiểm soát và có khả năng phản ứng linh hoạt, nhằm duy trì dòng đầu tư vào nước này.

Đề xuất hủy bỏ tuyến thị thực Nhân viên chăm sóc xã hội cũng gây nhiều tranh cãi. Mặc dù những cải cách này nhằm mục đích khuyến khích cải thiện cấu trúc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, tuy nhiên, việc loại bỏ quyền tiếp cận tuyển dụng ở nước ngoài gây ra rủi ro rõ ràng và ngay lập tức về tình trạng thiếu hụt lao động trong ngắn hạn đến trung hạn. Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc phụ thuộc nhiều vào tuyển dụng quốc tế sẽ cần phải nhanh chóng thích nghi với chế độ mới và tìm hiểu các chiến lược tuyển dụng và giữ chân thay thế.

Phe đối lập và các tổ chức nhân quyền bày tỏ lo ngại chính sách này sẽ làm chia cắt gia đình người nhập cư, đặc biệt là những trường hợp vợ chồng hoặc bố mẹ của người xin visa gặp khó khăn khi học tiếng Anh.

Trong khi đó, ông Chris Philp, người phát ngôn phụ trách nội vụ của Đảng Bảo thủ cho rằng, các biện pháp này vẫn chưa đủ để giải quyết làn sóng nhập cư hợp pháp gia tăng; đồng thời kêu gọi chính quyền ông Starmer đặt ra giới hạn nhập cư bắt buộc, cũng như bãi bỏ toàn bộ Đạo luật Nhân quyền khỏi các vấn đề liên quan đến nhập cư.