Quy trình lập pháp 8 bước

Thứ nhất, trước khi trình một đề nghị xây dựng pháp luật lên Quốc hội, Chính phủ thường nghiên cứu dự thảo luật với nhiều phương án khác nhau. Sau đó, cơ quan hành pháp sẽ thành lập một Ủy ban Điều tra, gồm những chuyên gia, quan chức hoặc nhà hoạt động chính trị. Khi thành lập Ủy ban Điều tra, Chính phủ cũng đặt ra các điều khoản tham chiếu cùng những câu hỏi và vấn đề cần được giải đáp liên quan tới dự án luật. Ủy ban sẽ đưa ra những khuyến nghị lên Chính phủ, sau đó Chính phủ chuyển các khuyến nghị này, dưới hình thức Báo cáo chính thức của Chính phủ (SOU) đến các cơ quan công quyền và cơ quan hữu quan xem xét, cho ý kiến. Bất cứ ai, kể cả cá nhân và doanh nghiệp, đều có quyền tiếp cận những báo cáo này và góp ý với Chính phủ. Đại diện của các tổ chức phi chính phủ thường muốn góp ý trực tiếp với đại diện Chính phủ.

Thứ hai, trong báo cáo của Chính phủ, cơ quan hành pháp Sáng kiến lập pháp từ Chính phủ thường nêu rõ các đề nghị đối với dự luật mới và đưa ra các ý kiến đóng góp vào các đề xuất của Ủy ban Điều tra. Sau khi tham vấn ý kiến của các cơ quan hữu quan, nếu phần lớn các góp ý tiêu cực, Chính phủ có thể quyết định đình chỉ việc xây dựng dự luật mới hoặc tìm hướng tiếp cận khác. Nếu các góp ý đều cho phản hồi tốt hoặc mang tính xây dựng, các kiến nghị của Ủy ban sẽ được xây dựng thành dự án luật mới của Chính phủ. Dự án luật này thường gửi đến Hội đồng Lập pháp để kiểm tra xem có xung đột với các văn bản pháp luật hiện hành hay không. Sau đó, Chính phủ sẽ chính thức gửi các sáng kiến lập pháp tới Quốc hội.

Thứ ba, không chỉ riêng Chính phủ mà các nghị sĩ cũng có thể đưa ra các sáng kiến lập pháp. Các sáng kiến có thể được đệ trình bởi một hoặc một nhóm nghị sĩ. Sáng kiến của nghị sĩ được đưa ra sau khi Chính phủ đệ trình dự án luật tới Quốc hội và phải được chuyển đến Chính phủ. Pháp luật Thụy Điển có những quy định về trình tự, thủ tục và thời gian nghị sĩ trình sáng kiến lập pháp, cũng như chủ đề của sáng kiến lập pháp. Theo những quy định này, sáng kiến lập pháp của các nghị sĩ có thể được trình ra nhằm phản hồi lại một đề nghị lập pháp từ Chính phủ. Điều này có nghĩa rằng các thành viên Riksdag có thể trình ra một đề xuất nhằm phản bác sáng kiến của Chính phủ chậm nhất 15 ngày kể từ khi nhánh hành pháp đưa ra đề nghị của mình. Sáng kiến của nghị sĩ phải cùng chủ đề với sáng kiến bị phản bác.

Mỗi năm một lần, trong thời gian trình sáng kiến lập pháp từ nghị sĩ, các thành viên của Riksdag có thể soạn thảo sáng kiến lập pháp liên quan đến bất cứ lĩnh vực gì. Thời gian để các nghị sĩ trình sáng kiến lập pháp là đầu kỳ họp mùa thu và kết thúc 15 ngày sau khi Nghị viện trình dự thảo ngân sách ra Quốc hội

Thứ tư, sau khi được Chính phủ và nghị sĩ trình ra Quốc hội, các đề xuất, sáng kiến lập pháp được chuyến tới các ủy ban liên quan để thẩm tra. Tuy nhiên, trước khi được chuyển sang cho các ủy ban, các đề xuất, sáng kiến lập pháp được lưu hồ sơ và hồ sơ này sẽ ghi chú cụ thể dự kiến trình tự, thời gian được xử lý tại Riksdag.

Giai đoạn Quốc hội trì hoãn ra quyết định đối với đề xuất, sáng kiến lập pháp được gọi là “xem xét” và giai đoạn chuyển đề xuất, sáng kiến lập pháp sang ủy ban được gọi là “tham vấn”. Thông thường, trong giai đoạn “xem xét”, Quốc hội không tiến hành thảo luận về đề xuất, song thành viên của Riksdag có thể đề nghị đưa dự thảo ra thảo luận. Các nghị sĩ cũng có quyền đề xuất thảo luận dự thảo trong giai đoạn tham vấn tại ủy ban.

Thứ năm, tất cả các sáng kiến đều được xem xét tại các ủy ban của Quốc hội, trước khi Quốc hội quyết định tại phiên toàn thể về việc có thông qua hay sửa đổi đề nghị đó hay không. Các ủy ban của Quốc hội hoạt động theo nhóm và thực hiện hầu hết các công việc của Quốc hội.

Các thành viên của ủy ban thảo luận những vấn đề mà họ quan tâm liên quan đến sáng kiến lập pháp. Khi ủy ban quyết định lập trường đối với sáng kiến, ban thư ký của ủy ban soạn thảo báo cáo ủy ban, trong đó nêu lên quan điểm và các khuyến nghị của ủy ban đối với quyết định của Quốc hội về sáng kiến luật. Các kiến nghị của ủy ban được đưa ra dựa trên ý kiến của đa số thành viên ủy ban.

Thứ sáu, mỗi chính đảng có chân trong Nghị viện có nhóm đảng ở Riksdag. Ở giai đoạn thẩm tra tại ủy ban của Quốc hội, các nghị sĩ ở ủy ban của Quốc hội sẽ tiến hành thảo luận, tham vấn ý kiến của các thành viên cùng nhóm đảng trong Quốc hội về các vấn đề được đưa ra thảo luận tại ủy ban.

Thứ bảy, sau khi ủy ban của Quốc hội trình các khuyến nghị, dự thảo luật được đưa ra phiên họp toàn thể của Quốc hội để các nghị sĩ tranh luận và quyết định. Tất cả các nghị sĩ đều có thể tham gia tranh luận và quyết định liệu có thông qua luật mới hay không. Việc biểu quyết được thực hiện theo tư cách đảng.

Thứ tám, sau khi Quốc hội thông qua luật và thông báo cho Chính phủ về quyết định của mình thì nhiệm vụ của Chính phủ là phải bảo đảm thực hiện các quyết định đó bằng các cơ quan và thiết chế có được. Văn phòng Chính phủ, các bộ và cơ quan công quyền hỗ trợ Chính phủ thực hiện nhiệm vụ này.

Mỗi năm, Chính phủ phải báo cáo Riksdag về kết quả triển khai, thực hiện luật do Quốc hội ban hành và các quyết định do cơ quan lập pháp đưa ra. Ủy ban Hiến pháp xem xét báo cáo, sau đó đưa ra thảo luận tại phiên họp toàn thể của Quốc hội. Riksdag sẽ đưa ra các khuyến nghị đối với việc thực hiện của Chính phủ, nhằm theo dõi, giám sát các quyết định của mình.