Trình bày Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng cho biết, nhiều ý kiến ĐBQH đề nghị sửa đổi Luật Xây dựng phải bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với các luật khác như Luật Nhà ở, Luật Đất đai, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Quy hoạch… và các dự án Luật đang trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp này.
 Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển điều hành phiên họp |
| Ảnh: Lâm Hiển |
Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cùng Ban soạn thảo và các cơ quan liên quan đã nỗ lực rà soát các luật liên quan để tránh mâu thuẫn, chồng chéo. Cụ thể, dự thảo Luật đã được sửa đổi, bổ sung quy định về cấp giấy phép xây dựng có thời hạn phù hợp với Luật Đất đai; sửa đổi, bổ sung quy định về chủ đầu tư, nhà đầu tư trong dự thảo Luật để thống nhất với quy định về nhà đầu tư trong Luật Đầu tư; thống nhất khái niệm về nhà ở riêng lẻ, dự án đầu tư xây dựng nhà ở, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị với Luật Nhà ở…
Mặc dù vậy, ĐBQH Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) cho rằng, vẫn còn sự mâu thuẫn, chồng chéo giữa dự thảo Luật với Luật Quy hoạch. Cụ thể, Điều 5 Luật Quy hoạch năm 2017 quy định Hệ thống quy hoạch quốc gia, gồm: quy hoạch cấp quốc gia; quy hoạch vùng; quy hoạch tỉnh; quy hoạch đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt; quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn và Điều 6 quy định về mối quan hệ giữa các loại quy hoạch. Trong khi đó, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng vẫn còn giữ nguyên căn cứ quy hoạch xây dựng và chưa có sự thay đổi theo Luật quy hoạch. Cụ thể, quy hoạch tỉnh chưa tách khỏi quy hoạch vùng, thậm chí còn giữ nguyên liên tỉnh, liên huyện, vùng chức năng. Chưa hợp nhất quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn; chưa có thay đổi về quy hoạch kinh tế đặc thù… Theo ĐB Nguyễn Ngọc Phương, vấn đề này đã được ĐBQH nêu lên tại Kỳ họp thứ Tám, song chưa được tiếp thu và giải trình.
Có ý kiến ĐBQH đề nghị cấp phép xây dựng ở nông thôn cần quản lý chặt chẽ hơn. Đề nghị miễn giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực miền núi, hải đảo.
 Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng phát biểu |
| Ảnh: Lâm Hiển |
Tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật đã quy định chặt chẽ hơn đối với việc cấp giấy phép cho công trình xây dựng, nhà ở riêng lẻ ở nông thôn cho phù hợp với tình hình thực tế và xu thế phát triển đất nước. Theo đó, dự thảo Luật quy định không yêu cầu phải có giấy phép xây dựng đối với công trình xây dựng ở nông thôn và nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng hoặc quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn; nhà ở riêng lẻ thuộc vùng miền núi, hải đảo thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng; trừ công trình, nhà ở riêng lẻ được xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa (Điểm i, Khoản 2, Điều 89).
Tuy nhiên, theo ĐBQH Dương Minh Tuấn (Bà Rịa - Vũng Tàu), thực tế quá trình quản lý, một số tổ chức, cá nhân đã vận dụng việc miễn giấy phép xây dựng tại khu vực nông thôn nói trên, tự ý xây dựng nhiều công trình với quy mô, diện tích lớn, sử dụng với nhiều mục đích khác, có thể gây mất trật tự, khó khăn trong công tác quản lý. Do đó, đề nghị cần có quy định về giới hạn quy mô xây dựng công trình đối với khu vực nông thôn.
Liên quan đến nhà ở riêng lẻ ở nông thôn, một số ý kiến bày tỏ lo ngại việc mất kiểm soát trong xây dựng ở nông thôn. Cụ thể, Điểm K, Khoản 2, Điều 89 của dự thảo Luật quy định: Chủ đầu tư xây dựng công trình quy định tại các điểm b, e, g, h và i khoản này trừ nhà ở riêng lẻ có trách nhiệm gửi thông báo thời điểm khởi công xây dựng, kèm theo hồ sơ thiết kế xây dựng theo quy định đến cơ quan quản lý xây dựng tại địa phương để theo dõi, quản lý.
 Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà phát biểu |
| Ảnh: Lâm Hiển |
Quy định như vậy tức là nhà ở riêng lẻ ở nông thôn (khu vực chưa có quy hoạch) khi khởi công xây dựng không phải thông báo đến cơ quan quản lý xây dựng. Theo ĐB Dương Minh Tuấn, thực tế hiện nay, nhiều nơi đã lập và phê duyệt quy hoạch xây dựng nông thôn nhưng khu vực có quy hoạch điểm dân cư nông thôn thì rất ít, do đó, trường hợp đối với nhà ở riêng lẻ được miễn giấy phép xây dựng là khá nhiều. Việc không quy định trách nhiệm thông báo thời điểm khởi công xây dựng đối với đối tượng này có thể sẽ làm mất kiểm soát trong xây dựng ở nông thôn như xây dựng trên đất nông nghiệp, xây dựng vi phạm hành lan an toàn đường bộ, an toàn điện, bảo vệ nguồn nước… ĐB Dương Minh Tuấn đề nghị, cần cân nhắc quy định trách nhiệm thông báo thời điểm khởi công xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ ở nông thôn.
Về thẩm quyền cấp phép xây dựng, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Khoản 2, Khoản 3, Điều 103 như sau: “2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình thuộc đối tượng yêu cầu phải cấp phép trên địa bàn tỉnh, trừ công trình quy định tại khoản 3 Điều này. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phân cấp, ủy quyền cho Sở Xây dựng, Ban quản lý khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp giấy phép xây dựng thuộc chức năng và phạm vi quản lý của cơ quan này.” và “3. Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp phép xây dựng đối với các công trình từ cấp III trở xuống, nhà ở riêng lẻ xây dựng trong đô thị, trung tâm cụm xã, điểm dân cư nông thôn thuộc địa bàn do mình quản lý.”
Nhiều đại biểu nhất trí với thẩm quyền cấp phép xây dựng do UBND tỉnh và UBND huyện. Song theo ĐBQH Trương Thị Yến Linh (Cà Mau) đề nghị, cần bổ sung thẩm quyền có UBND cấp tỉnh đối với những công trình cấp huyện nhưng nằm trên địa bàn 2 huyện vì đã xảy ra đã khá lúng túng không xác định được thẩm quyền thuộc UBND huyện nào cấp phép.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
