 |
Quốc tế ngữ (Esperanto) được nhà ngôn ngữ học Ba Lan gốc Do Thái, Ludwik Lejzer Zamenhof phát minh năm 1887, với mong muốn tạo ra một ngôn ngữ chung cho mọi người sử dụng trong tất cả sinh hoạt hàng ngày của thế giới. Quốc tế ngữ kế thừa nhiều điểm ưu việt của các ngôn ngữ châu Âu, trong đó có lợi thế là đơn giản, dễ học. Theo các nhà ngôn ngữ học, trung bình, mọi người có thể học được Quốc tế ngữ trong khoảng 1/3 thời gian cần thiết để học những ngoại ngữ phổ biến nhất.
Mục đích cuối cùng của Esperanto thúc đẩy hòa bình giữa các dân tộc, làm cho việc giao lưu ngày càng dễ dàng và công bằng hơn. Theo các nhà Quốc tế ngữ, sẽ không công bằng khi các đại biểu dự một hội nghị quốc tế diễn đạt bằng tiếng Anh, tiếng Pháp hay tiếng Tây Ban Nha, còn đối với người khác thì đó lại là ngôn ngữ thứ hai hoặc thứ ba. Một khi diễn giả dùng tiếng mẹ đẻ để nói thì sự khác biệt thường rất ấn tượng - điều họ nói sẽ có trọng lượng hơn và sức lôi cuốn cao hơn so với các diễn giả nói bằng tiếng nước ngoài. Thực tế cho thấy, trong giao tiếp, những người nói bằng tiếng mẹ đẻ bao giờ cũng có ưu thế áp đảo. Việc dùng một ngôn ngữ chung như vậy sẽ giúp xây dựng sự bình đẳng về ngôn ngữ và văn hóa. Bằng cách đó, Esperanto đóng góp vào công cuộc phát triển văn hóa ngôn ngữ của các tầng lớp xã hội ít được ưu đãi nhất.
Đến nay, Esperanto đã trở thành một ngôn ngữ xuyên thế hệ, với hàng chục nghìn người trên toàn thế giới nắm vững. Hội Quốc tế ngữ toàn cầu (Universala Esperantao-Asocio - UEA) chính thức được thành lập năm 1908, trụ sở tại Rotterdam, Hà Lan, với 121 thành viên. Quốc tế ngữ đã có mặt ở tất cả các châu lục và không ngừng phát triển mạnh mẽ. Ước tính vào năm 2003, trên thế giới khoảng 8 triệu người sử dụng được Quốc tế ngữ, chủ yếu là ở các nước châu Âu, phổ biến nhất ở các nước Bắc và Đông Âu.
Việt Nam là một trong những quốc gia sử dụng Quốc tế ngữ khá sớm. Các nhà Quốc tế ngữ tiền phong người Pháp đã sử dụng Esperanto ở Đông Dương từ năm 1907, nghĩa là chỉ 10 năm sau khi Esperanto ra đời. Một trong những nhà Quốc tế ngữ đầu tiên tại Việt Nam chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người đã đến với Esperanto từ những năm 1913 - 1917 khi hoạt động, sinh sống tại Anh. Bác Hồ từng dùng ngôn ngữ này trong quá trình hoạt động cách mạng của mình và hết lòng khuyến khích phát triển Quốc tế ngữ ở Việt Nam...
Năm 2010, UEA quyết định chọn Việt Nam là nơi đăng cai Đại hội Quốc tế ngữ toàn cầu lần thứ 97 (UK-97) vào năm 2012. Với chủ đề Esperranto - Cầu nối vì hòa bình, hữu nghị và phát triển, sẽ có 1.000 - 1.700 đại biểu đến từ khoảng 60 quốc gia trên thế giới tham dự Đại hội. Theo Chủ tịch Hội Quốc tế ngữ Việt Nam Nguyễn Văn Lợi, UK-97 minh chứng cho sự phát triển của Hội Quốc tế ngữ Việt Nam và là dịp thể hiện đóng góp tích cực của Việt Nam cho phong trào Quốc tế ngữ toàn cầu, thúc đẩy sự phát triển của Quốc tế ngữ Việt Nam cũng như các nước Đông Nam Á. Diễn ra đúng dịp kỷ niệm 125 năm Quốc tế ngữ hình thành và phát triển, UK-97 còn là dịp Việt Nam tri ân sự ủng hộ nhiệt tình, hiệu quả của giới Quốc tế ngữ toàn cầu đối với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng phát triển đất nước hiện nay. Trong khuôn khổ của UK-97 có Ngày Việt Nam để giới thiệu với bạn bè quốc tế về văn hóa, ngôn ngữ, ẩm thực, thời trang, âm nhạc, ca vũ... của Việt Nam. Ngoài ra, Hội Quốc tế ngữ Việt Nam đã dịch và phát hành cuốn Nhật ký Đặng Thùy Trâm và Truyện Kiều bằng Quốc tế ngữ để chào mừng sự kiện này.
