Nâng cao chất lượng kiểm sát viên và điều tra viên

Tổ chức đào tạo trực tuyến đối với kiểm sát viên toàn ngành

Theo ĐBQH Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên), có cử tri cho rằng, chất lượng thực hành quyền công tố của kiểm sát viên tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự thời gian qua tuy có nhiều chuyển biến tích cực, song chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên ở một số phiên tòa, nhất là cấp huyện có mặt còn hạn chế, một số bản luận tội có nội dung không chặt chẽ, không phân tích, đánh giá đầy đủ chứng cứ chứng minh tội phạm mà nặng về nêu diễn biến của vụ án theo nội dung cáo trạng. Nội dung tranh luận còn chung chung, tính thuyết phục chưa cao, phương pháp tranh luận còn hạn chế, phong cách, thái độ khi tranh luận còn thiếu bình tĩnh, tự tin. Đại biểu đề nghị Viện trưởng Lê Minh Trí cho biết nguyên nhân và giải pháp của ngành để khắc phục hạn chế này.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu, Viện trưởng Lê Minh Trí cho biết, hiện nay, số lượng vụ án hình sự mỗi năm khoảng trên 100.000 vụ, vụ án dân sự hành chính khoảng 600.000 vụ, mà đội ngũ kiểm sát viên, thì có người có kinh nghiệm lâu năm, được đào tạo bài bản, nhưng cũng có những người bị hạn chế về tuổi tác và sức khỏe, kinh nghiệm.

Đối với cấp huyện, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã có chỉ đạo những kiểm sát viên khi đã thi công chức và có chức danh kiểm sát viên sẽ đưa về huyện để tiếp cận thực tế công việc đồng thời để học việc. Nhưng số lượng án ở cấp huyện cũng rất nhiều, đôi khi sẽ xảy ra trường hợp kiểm sát viên tranh luận không thuyết phục; nhưng ở cấp cao và cấp trung ương những năm gần đây, chất lượng tranh luận của kiểm sát viên đã có chuyển biến tích cực và rõ nét.

Thừa nhận thực tế nêu trên, Viện trưởng nêu rõ, thời gian tới, Viện Kiểm sát nhân dân đã có lộ trình là những vấn đề khó khăn mang tính chất hệ thống của các ngành, sẽ tổ chức đào tạo trực tuyến toàn ngành. Và, tất cả kiểm sát viên đều được tham gia vào những chuyên đề nghiệp vụ để nâng mặt bằng chung của cả 4 cấp, đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ.  

Đẩy mạnh giải pháp đào tạo dài hạn, ngắn hạn cho đội ngũ điều tra viên

Điều tra là khâu quan trọng trong hoạt động tố tụng hình sự. Thực tiễn cho thấy cơ quan điều tra, Viện kiểm sát đã rất nỗ lực và thu được nhiều kết quả quan trọng. Nêu rõ điều này, song theo ĐBQH Lê Thị Thanh Lam (Hậu Giang), với mô hình tổ chức, số lượng, chuyên môn, nghiệp vụ của lực lượng điều tra viên như hiện nay, liệu hoạt động điều tra, kiểm sát có đáp ứng được yêu cầu khi đối tượng điều tra, người phạm tội là cán bộ tư pháp, nghĩa là những người có chuyên môn, nghiệp vụ rất cao trong hoạt động tư pháp? Đại biểu đề nghị Viện trưởng nêu rõ quan điểm và giải pháp gì để giải quyết bất cập này?

Theo Viện trưởng, trước hết sẽ yêu cầu điều tra viên và cơ quan điều tra phải giữ gìn phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, vì đây là hiện tượng sống còn để có thể hoàn thành nhiệm vụ; phải biết danh dự là điều thiêng liêng cao quý nhất như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo, nhất là khi người phạm tội có kiến thức trong lĩnh vực tư pháp và điều tra. Do nguồn điều tra viên chủ yếu là từ kiểm sát viên, một số ít từ công an, nhưng chất lượng không đồng đều - vấn đề này đặt ra phải đẩy mạnh giải pháp đào tạo cả dài hạn và ngắn hạn cho đội ngũ điều tra viên hiện nay.

Bên cạnh đó, địa bàn rộng khắp cả nước nhưng điều tra viên chỉ có một cấp còn công an có từ cấp xã, huyện đến cấp tỉnh. Chính vì đặc thù về tổ chức, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao sẽ rà soát lại số đơn thư liên quan đến khởi kiện không được lại trở ra tố giác tội phạm ở những địa bàn trọng điểm sẽ giao cho Viện kiểm sát cấp tỉnh chủ động phân loại, khi có tương đối đầy đủ căn cứ mới chuyển về cơ quan điều tra. Như vậy, sẽ giảm tải được công sức và thời gian, Viện trưởng Lê Minh Trí khẳng định. Cùng với đó là tăng cường kiểm tra chéo các vụ án tạm đình chỉ, quy trách nhiệm rõ ràng để có phương án giải quyết, phát huy vai trò trách nhiệm người đứng đầu. Các giải pháp này phải thực hiện đồng bộ để có thể đạt được hiệu quả trong thực tiễn.