Bảo đảm điều hành giá theo cơ chế thị trường

Sớm hoàn thiện khung pháp lý về thẩm định giá

Thảo luận tại hội trường, ĐBQH Hoàng Văn Cường đánh giá, thời gian vừa qua, rất nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực bị phát hiện liên quan đến xác định giá không đúng khi mua hoặc bán tài sản công. Thực tế, các tổ chức tư vấn định giá cũng rất ngại, thậm chí không dám nhận nhiệm vụ định giá các tài sản cho khu vực công. Bởi, thời điểm định giá đã được thực hiện công khai, minh bạch nhưng sau một thời gian kiểm tra, giám sát trở lại thì giá thị trường có thể thay đổi. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều cá nhân vướng vào vòng lao lý.

Cũng theo ĐBQH Hoàng Văn Cường, nhiều cơ quan, đơn vị công hiện không mua sắm được tài sản, vật tư, hàng hóa, điển hình như nhiều bệnh viện không mua được vật tư và thuốc chữa bệnh. Trong khi đó, nhiều tài sản công của Nhà nước không thể chuyển giao cho khu vực tư. Nguyên nhân căn bản do vẫn chưa có quy định, căn cứ, phương pháp cụ thể, rõ ràng để xác định giá cả hàng hóa. "Vì vậy, yêu cầu đầu tiên là phải làm kín khoảng trống về các căn cứ pháp luật làm cơ sở cho việc định giá", ĐBQH Hoàng Văn Cường nêu rõ.

Đại biểu cũng đề xuất, dự thảo lần này phải xây dựng một chương riêng về phương pháp, căn cứ và nguyên tắc định giá để bảo đảm những người làm công tác tư vấn định giá không thể tùy tiện đưa các căn cứ định giá theo ý của mình. Cùng đó, phải xây dựng cơ sở dữ liệu đầu vào cho tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ đang tham gia trên thị trường. "Kê khai giá không nên giới hạn ở một số các loại hàng hóa như hiện nay mà phải quy định tất cả các loại hàng hóa khi bắt đầu đưa vào lưu thông trên thị trường. Nhất là trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0, đây là một cơ sở dữ liệu hết sức quan trọng trong công tác quản lý đa quốc gia", ĐBQH Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

Bổ sung mức giá trần đối với các mặt hàng thiết yếu

Đóng góp ý kiến vào dự thảo, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà cho rằng, Điểm c Khoản 2 Điều 7 quy định "Nghiêm cấm lợi dụng khủng hoảng kinh tế, thiên tai, địch họa, hỏa hoạn, dịch bệnh, chính sách của Nhà nước và điều kiện bất thường khác để tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý, không phù hợp với biến động của yếu tố hình thành giá so với trước khi điều chỉnh giá". Tuy nhiên, thực tế trong giai đoạn bùng phát dịch bệnh Covid-19, có những thời điểm giá một số trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao, kit xét nghiệm, khẩu trang tăng rất nhanh. Vì vậy, cần làm rõ khái niệm không phù hợp bởi thực tế, một số đoàn kiểm tra, thanh tra đã cảnh báo dấu hiệu vi phạm khi giá bán hàng hóa cao hơn giá nhập khẩu vài chục phần trăm. Từ đó, tạo ra tâm lý lo lắng cho các cơ sở y tế công lập khi phải mua trang thiết bị, sinh phẩm, vật tư tiêu hao phòng, chống dịch. Thậm chí, có những bên bán cũng không muốn tham gia vào giao dịch với các cơ sở y tế nhà nước vào thời điểm dịch bệnh bùng phát", ĐBQH Trần Thị Nhị Hà dẫn chứng.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng kiến nghị, Ban soạn thảo cân nhắc quy định cụ thể mức trần lợi nhuận trên giá vốn hoặc trên giá thành toàn bộ đối với các mặt hàng thiết yếu trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế, thiên tai, dịch bệnh và có thể xem đây như là một biện pháp bình ổn giá có thời hạn.

Liên quan đến vấn đề thẩm định giá đối với tài sản công đưa vào liên doanh, liên kết, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà cho rằng, ngành y tế đang gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc, thậm chí gần như không thể thực hiện được trong việc thẩm định uy tín, thương hiệu, thẩm định giá tài sản hữu hình của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để đưa vào đề án liên doanh, liên kết, xã hội hóa. Do đó, đề nghị bổ sung các nguyên tắc trong thẩm định giá tại Điều 44 của dự thảo luật này làm căn cứ cho Bộ Tài chính sửa đổi các tiêu chuẩn thẩm định giá, đặc biệt là tiêu chuẩn số 13 về phương pháp thẩm định giá thương hiệu uy tín của cơ sở khám, chữa bệnh khi đưa vào những đề án liên doanh, liên kết, đặc biệt là trường hợp cơ sở khám, chữa bệnh sử dụng một thương hiệu tham gia vào nhiều đề án xã hội hóa khác nhau.

Liên quan đến cơ sở dữ liệu về giá, đại biểu đánh giá, đây là một nội dung rất quan trọng, sẽ được sử dụng để tham chiếu, phục vụ cho nhiều mục đích như thống kê, dự báo, dự toán, mua sắm, đấu thầu, đặc biệt trong lĩnh vực an sinh xã hội như y tế và giáo dục, khi dịch vụ y tế chưa được tính đúng, tính đủ. Do đó, rất cần cơ sở dữ liệu về giá được quy định rõ ràng về tính pháp lý, bảo đảm khả thi khi áp dụng.

Riêng đối với nội dung về thẩm quyền, hình thức định giá khám, chữa bệnh, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà đánh giá, đây là vấn đề phù hợp với thực tiễn. Tuy nhiên, giữa quy định của dự thảo Luật Giá (sửa đổi) và dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh chưa có sự thống nhất. Vì vậy, cần nghiên cứu, điều chỉnh cho phù hợp...