Quốc hội tiến hành Phiên chất vấn và trả lời chất vấn

Báo ĐBND tường thuật Phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Trân trọng mời độc giả theo dõi.

Chưa thấy Bộ trưởng đặt vấn đề tham mưu gì để củng cố lực lượng của mình

Phần trả lời của Bộ trưởng Tô Lâm về tội phạm ma túy cũng đã nhận được sự ghi nhận, chia sẻ của nhiều ĐBQH. Tuy nhiên, nhiều ĐBQH chưa hài lòng và tranh luận lại với Bộ trưởng. ĐBQH Đặng Thuần Phong (Bến Tre) nêu rõ, một vấn đề hết sức quan trọng là giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại, đây là ba trụ cột trong phòng, chống ma túy. Trong đó, nhiệm vụ của lực lượng công an đánh án là giảm cung. Hiện nay án ma túy ngày càng nhiều, số lượng ma túy ngày càng lớn, đòi hỏi nhân lực, vật lực phải tăng. Nhưng ở đây, chưa thấy Bộ trưởng đặt vấn đề tham mưu gì để củng cố lực lượng của mình. 

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời chất vấn	Ảnh: Quang Khánh

Giảm cầu thì cả xã hội phải vào cuộc, truyền thông phải đi đầu, giảm số người nghiện mới nhưng thời gian qua rất hiếm, không thấy bóng dáng đâu. Giảm tác hại thì chỉ có methanol, đưa phác đồ điều trị ma túy tổng hợp nhưng chưa được kiểm định trong thực tiễn, rồi giảm hành vi vi phạm pháp luật giảm thiệt hại cho xã hội chưa đạt yêu cầu… Nhưng với vai trò tham mưu cho Chính phủ và là lực lượng thường trực trong đấu tranh phòng, chống ma túy, Bộ Công an đã có giải pháp, kiến nghị gì giúp cho Chính  phủ khắc phục khó khăn này để không thành vấn nạn lớn như hiện nay? Trong đề xuất của Bộ trưởng có yêu cầu sửa Luật Phòng, chống ma túy. Nhưng dự kiến năm 2020 mới trình QH luật này thì chậm quá rồi. Trong khi đó, nguồn lực cho công tác đấu tranh phòng, chống ma túy là hết sức quan trọng. Ví dụ, án ma túy thì theo từng vụ, muốn mở rộng điều tra là không có tiền để mở rộng, vẫn còn bỏ lọt tội phạm. Đây là vấn đề trong tác nghiệp, phối hợp trong chỉ đạo điều hành. Phân tích thực tế này, ĐB Đặng Thuần Phong cũng cho rằng, thời gian qua, chúng ta xử lý vấn đề này vẫn chưa tốt vấn đề này. 

Không bỏ trống việc xử lý người tham gia giao thông uống rượu, bia

Thời gian gần đây, các vụ án ma túy, giết người, tai nạn giao thông do lái xe sử dụng ma túy, rượu bia tăng lên rất nhiều. Nhiều người sáng ra đi làm không dám chắc, chiều có thể về nhà an toàn hay không? ĐBQH Nguyễn Kim Thúy (Đà Nẵng) đặt câu hỏi: trách nhiệm của bộ trưởng, ngành công an trước việc các tội phạm nghiêm trọng hoành hành gây bất an trong xã hội như thế nào? Bộ trưởng có giải pháp gì phòng ngừa, phát hiện tội phạm sớm nhằm hạn chế các tội phạm đó bảo đảm cuộc sống bình an cho người dân?

Bày tỏ chia sẻ với ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy về thực trạng này, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, mục tiêu của lực lượng công an là điều tra khám phá nhanh các vụ án, vạch trần tội phạm, nhưng mục tiêu cao hơn là xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, tạo an ninh an toàn cho mọi người dân, để làm sao xã hội không còn tội phạm. Trên tinh thần này, Bộ Công an đang tập trung để thực hiện các giải pháp này, trong đó có vấn đề an toàn giao thông. Phối hợp thực hiện nhiều giải pháp, ngành giao thông phát triển hạ tầng giao thông, tao điều kiện giao thông thông thoáng, lực lượng công an đóng vai trò quan trọng. Bộ trưởng Tô Lâm đề nghị QH xây dựng Luật Bảo đảm trật tự an toàn giao thông với nhiều hình thức chế tài, kể cả kiểm soát chất kích thích. “Hiện chúng tôi đứng trước thách thức lớn, QH mới cho ý kiến về biện pháp kiểm soát người uống rượu bia như thế nào cũng là khó khăn. Biện pháp đo nồng độ cồn từ ngày hôm nay có thể không được áp dụng vì Luật các biện pháp của chúng ta không cấm người lái xe không sử dụng rượu bia. Do đó, việc đo nồng độ cồn sẽ rất khó. Những điều chỉnh này chúng tôi sẽ đưa vào luật về tổ chức, luật về bảo đảm an toàn giao thông chứ không phải là được điều chỉnh trong Luật phòng chông tác hại của rượu bia”, Bộ trưởng Tô Lâm nói. 

ĐBQH Nguyễn Kim Thúy (Đà Nẵng) phát biểu chất vấn tại hội trường	Ảnh: Quang Khánh

Tranh luận lại với phần trả lời của Bộ trưởng, ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy nêu rõ, việc Bộ trưởng trả lời vì không đưa vào Luật Phòng, chống tác hại rượu bia quy định liên quan đến việc xử lý người tham gia giao thông uống rượu bia là bỏ không kiểm tra nồng độ cồn người tham gia giao thông nữa sẽ để lại hệ lụy rất lớn. Vấn đề này không đưa vào Luật phòng, chống tác hại rượu bia không có nghĩa là bỏ trống mà đã được quy định trong Luật Giao thông đường bộ, Luật Xử lý vi phạm hành chính. Tức là vẫn xử lý vi phạm hành chính với hành vi này.

Điều hành phiên chất vấn, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cũng nói rõ: hôm qua, (3.6), QH xin ý kiến các ĐBQH về chế tài xử phạt đối với người lái xe sử dụng rượu bia. Không phải là QH không muốn xử phạt người sử dụng rượu bia gây tai nạn giao thông mà là Luật hiện hành đã có quy định. Tuy nhiên, quá bức xúc trước tình trạng sử dụng người tham gia giao thông sử dụng rượu, bia gây tai nạn, cơ quan soạn thảo và UBTVQH, và trong thảo luận, nhiều ĐBQH đề nghị tăng chế tài, không cần đo độ cồn, cứ uống rượu bia là không được lái xe, và lái xe là vi phạm. Còn phương án thứ 2 là giữ nguyên như hiện nay: phải đo nồng độ cồn vượt quá ngưỡng an toàn có thể gây mất an toàn giao thông. ĐBQH cho ý kiến ngang ngửa chưa có cái nào đạt trên 50%. “Như vậy để không hiểu lầm rằng QH không có quy định nào, pháp luật không có quy định nào để xử lý vấn đề này. tăng thêm hay giữ nguyên thì ĐBQH cũng không biểu quyết. Do vậy sẽ thực hiện như pháp luật hiện hành”, Chủ tịch QH nêu rõ. 

Giải trình thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, trên thực tế, việc xử phạt của lực lượng công an có khó khăn. “Ngày hôm qua và hôm nay khi xử lý thì lái xe có phản ứng. Tất nhiên, trên thực tế thì vẫn xử lý. Đối với các tội phạm thì trách nhiệm của lực lượng công an, trong thực hiện, chúng tôi tích cực khám phá điều tra. Bên cạnh đó mục tiêu là ngăn ngừa tội phạm. Nguyên nhân trong đó có một phần trách nhiệm của Bộ Công an, có một phần trách nhiệm của hệ thống chính trị, các cơ quan, ban ngành trong việc thực hiện bảo đảm an ninh trật tự. Bộ Công an có trách nhiệm trong việc này và từng bước cải thiện tìm những giải pháp để nâng cao mục tiêu đặt ra, giảm tội phạm, trấn áp các băng nhóm tội phạm…”, Bộ trưởng Tô Lâm nói. 

Không để hình thành đường dây buôn bán ma túy trong nước

Bộ trưởng Tô Lâm cũng khẳng định, công tác bảo đảm an toàn trật tự an toàn xã hội từ cơ sở là vấn đề Bộ Công an rất quan tâm. Thời gian qua, công tác bảo đảm an ninh trật tự được duy trì. Khẩu hiệu hành động của Bộ Công an là bố trí lực lượng tinh gọn, đẩy mạnh toàn diện từ xã, bám cơ sở, bám dân. Vừa qua, QH đã cho phép triển khai lực lượng công an chính quy đến cấp xã. Đây là chủ trương rất chiến lược. Công tác bảo đảm an ninh trật tự phải được bảo đảm ngay từ cơ sở, bảo đảm an ninh trật tự ngay từng người dân, từng khu vực, từng bản làng, từng thôn xóm. 

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, “từ thôn xóm tốt thì xã phường tốt, xã phường tốt thì huyện tốt, các huyện tốt thì tỉnh tốt. Chúng tôi cũng xác định, giảm tội phạm thì an ninh trật tự cơ sở rất quan trọng, ngăn ngừa tội phạm, xử lý mâu thuẫn, những vấn đề phức tạp, nguyên nhân nảy sinh tội phạm, từng người dân, từng gia đình, từng khu phố, những vấn đề mâu thuẫn nếu có xuất hiện giải quyết ngay từ cơ sở. Từ đó, cần tăng cường tập trung, nghiên cứu, phát động xây dựng phong trào bảo đảm an ninh tổ quốc cơ sở, cùng với lực lượng công an xã không chính quy, lực lượng dân phòng, bảo vệ cơ quan, xí nghiệp. Sự xuất hiện của lực lượng công an chính quy đảm nhiệm phần việc của công an sẽ bảo đảm an ninh trật tự cơ sở”. 

Trả lời chất vấn của ĐBQH về người nghiện và quản lý người nghiện ma túy, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, Bộ đã xác định từ tội phạm ma túy nảy sinh ra trộm cắp, cướp của, thậm chí giết người, cướp của. Ước tính, cứ mỗi bánh ma túy heroin vào trong nước, được tiêu thụ thì 10 gia đình có 1 người đi tù, vi phạm pháp. Tội phạm ma túy hết sức nguy hiểm. Số người trong trại cải tạo dao động từ 50 - 60% số người có liên quan đến ma túy. 

Nhấn mạnh đấu tranh với ma túy là vấn đề rất quan trọng, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, về pháp luật, Bộ Công ân đang đề nghị QH cho sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống ma túy, khôi phục Điều 199 của Bộ luật Hình sự năm 2009 về tội sử dụng trái phép chất ma túy; tăng cường tuyên truyền ở cộng đồng, cơ sở, khu dân cư; công tác quản lý người nghiện ngoài xã hội, trong gia đình, cũng như quản lý tại các cơ sở cai nghiện, có giải pháp đấu tranh tốt với lực lượng chức năng, công an quốc tế phát hiện đường dây mua bán ma túy. Trước đây, chúng ta mới tập trung vào một số vụ việc, mới phát hiện những gia đình, nguời nghèo, người khó khăn đi vận chuyển ma túy thôi, chưa xử lý được những đối tượng, những dường dây, thì chúng tôi kiên quyết không để hình thành đường dây mua bán ma túy trong nước. 

Trả lời chất vấn của các ĐBQH về trách nhiệm của lực lượng công an, nhất là lực lượng công an tại các địa bàn, Bô trưởng Tô Lâm nêu rõ, trong trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị về bảo đảm an toàn trật tự xã hội thì lực lượng công an chịu trách nhiệm xử lý các vấn đề an ninh, trật tự. Trong lực lượng công an thì người đứng đầu chịu trách nhiệm nêu gương, chịu trách nhiệm xử lý. 

“Thời gian qua, chúng tôi đã xử lý vấn đề như với Giám đốc Công an tỉnh phải hoàn thành nhiệm vụ, nếu không hoàn thành sẽ có biện pháp chấn chỉnh. Đối với người đứng đầu công an thành phố, huyện, quận, xã, phường cũng như vậy. Hành động bảo kê tội phạm, thì như tôi đã nói, tội phạm có diễn biến phức tạp. Đối với các lực lượng chức năng, trong đó có lực lượng công an, chúng không từ một thủ đoạn nào, tấn công vô hiệu hóa công an”. 

Nhấn mạnh điều này, Bộ trưởng Tô Lâm cũng nêu rõ, từ các thủ đoạn đơn giản nhất là qua các mối quan hệ, mua chuộc, dụ dỗ, và nếu không được sẽ dùng vũ lực tấn công các lực lượng, trong đó có lực lượng công an, chiến sỹ công an và cả gia đình, vợ con, những người thân cũng chịu áp lực đó. Đe dọa bằng vũ lực không được thì chúng xuyên tạc, vu khống, nói xấu, hạ uy tín rất nhiều cán bộ, chiến sỹ. Trong đó, có các đồng chí không chịu được áp lực, mất phẩm chất, có những hành động, có quan hệ với nhóm tội phạm, làm ngơ cho tội phạm hoạt động, bảo kê, tạo điều kiện cho tội phạm hoạt động, hợp tác với các đối tượng vi phạm. 

“Với những hành vi này, chủ trương của Nhà nước, trong đó có Bộ Công an là kiên quyết loại bỏ những cán bộ đó, những người không chịu nổi áp lực từ tội phạm tấn công, lôi kéo, mua chuộc, nhưng cũng bảo vệ những trường hợp bị vu khống, nói xấu. Đồng thời xử lý rất nghiêm những trường hợp bảo kê, từ xử lý hành chính đến hình sự. Cán bộ phòng chống tội phạm mà vi phạm pháp luật thì dứt khoát phải xử lý. Vừa qua đã xử lý rất nghiêm, không có vùng cấm, bất kể cấp nào. Đây là sự xử lý kiên quyết, quyết liệt của lực lượng công an để khôi phục lòng tin của cán bộ, nhân dân vào quản lý nhà nước”, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định. 

ĐBQH Nguyễn Thanh Hải (Tiền Giang) phát biểu chất vấn tại hội trường	Ảnh: Quang Khánh

Cử tri cho rằng, hành lang pháp luật được ban hành thời gian qua đã đủ cơ sở pháp lý để thực thi ổn định an ninh - trật tự xã hội. Nhưng thực tế, an ninh - trật tự chưa ổn định, gây lo lắng cho nhân dân. ĐBQH Nguyễn Thanh Hải (Tiền Giang) yêu cầu Bộ trưởng cho biết nguyên nhân do đâu, do thực thi pháp luật, kẽ hở pháp luật hay nguyên nhân nào khác? Bên cạnh đó, cử tri cũng cho rằng, việc cai nghiện ở cộng đồng hiệu quả rất thấp, gây nguy hại cho cộng đồng. Bộ trưởng đánh giá về hiện tượng này như thế nào và giải pháp khắc phục ra sao? Câu hỏi này cũng được ĐB Nguyễn Thanh Hải đặt ra với Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đánh, trong đó, đề nghị Bộ trưởng giá chất lượng, hiệu quả của các trung tâm cai nghiện ma túy. 

Tiếp tục đề cập đến hiểm họa ma túy, ĐBQH Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) nêu rõ, tình trạng mua bán, vận chuyển ma túy trong nước, xuyên quốc gia diễn biến phức tạp, gia tăng cả số vụ và đối tượng phạm tội thời gian qua, ảnh hưởng không nhỏ đến an toàn xã hội, an ninh trật tự, là nỗi lo của cử tri, người dân cả nước. “Bộ trưởng đã trả lời nhiều giải pháp ứng phó trong đó có ba giải pháp: Ngăn chặn từ nguồn và giảm cung; xây dựng lực lượng công an để đáp ứng nhu cầu xử phạt; tăng chế tài xử phạt. Nhưng tôi thấy, hiện nay cầu ma túy đang tăng, không kiểm soát được, nhất là thanh niên sử dụng ma túy tổng hợp giá rẻ, gây ảo giác, ngáo đá, gây nhiều vụ án nghiêm trọng cả về văn hóa, xã hội. Bộ trưởng có giải pháp nào để phối hợp với các lực lượng khác để ngăn chặn hiện tượng này, đặc biệt là xây dựng lực lượng công an để chống phá tội phạm trong thời gian tới?”, ĐB Đỗ Thị Lan chất vấn. 

ĐBQH Cao Thị Giang (Quảng Bình) phát biểu chất vấn tại hội trường	Ảnh: Quang Khánh

Đề cập đến việc quản lý bệnh nhân tâm thần, người nghiện ma túy, ĐBQH Cao Thị Giang (Quảng Bình) cho rằng, điều này có vai trò quan trọng trong bảo đảm an toàn trật tự xã hội, tính mạng, sức khỏe của người dân. Nhưng hiện nay đang xuất hiện ngày càng nhiều vụ án giết người do đối tượng tâm thần, hay ảo giác do sử dụng ma túy gây ra. Đồng thời, có một số đối tượng phạm tội lợi dụng làm bệnh án tâm thần để chạy tội. Tình trạng này gây bất bình trong nhân dân. ĐB Cao Thị Giang yêu cầu Bộ trưởng cho biết cụ thể hơn về thực trạng, giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

ĐBQH Trần Văn Mão (Nghệ An) bày tỏ nhất trí với đánh giá của Bộ trưởng và các ĐBQH về công tác đấu tranh phòng, chống ma túy không chỉ là trách nhiệm của Bộ Công an mà cả hệ thống chính trị phải vào cuộc. Báo cáo của Bộ Công an cũng nhận định, một trong những nguyên nhân của diễn biến phức tạp tội phạm ma túy, tệ nạn ma túy thời gian qua là do công tác phối hợp trong đấu tranh phòng, chống ma túy giữa các cơ quan chứng năng có nơi, có lúc chưa thường xuyên, hiệu quả chưa cao, nhất là phố hợp ngăn chặn ma túy ở ngay cửa khẩu. ĐB Trần Văn Mão đề nghị Bộ trưởng cho biết là cơ quan nào phối hợp chưa tốt? Chưa tốt ở khâu nào? Cơ quan nào chưa làm hết trách nhiệm của mình trong phối hợp ngăn chặn ma túy ở khu vực biên giới, cửa khẩu? “Đây có phải nguyên nhân gây thẩm lậu khối lượng ma túy lớn vào nước ta thời gian qua không? Các giải pháp để ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm trên thời gian tới như thế nào?”, ĐB Trần Văn Mão đặt câu hỏi. 

Cho biết, cử tri đánh giá vừa qua bắt được khối lượng ma túy lớn là chiến công của lực lượng công an, song theo ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre),  không thể không nhắc đến trách nhiệm của lực lượng tại chỗ đóng trên địa bàn, để các lực lượng thẩm lậu, vận chuyển, đóng hàng ở đó đến hàng tấn ma túy. ĐB Lưu Bình Dưỡng đặt câu hỏi: Với ngành công an, Bộ trưởng có biện pháp nào xử lý cán bộ của mình đóng trên địa bàn đó hay không? Cũng liên quan đến lực lượng tại địa bàn, theo ĐB Lưu Bình Nhưỡng, cử tri và người dân cho rằng, việc lộng hành của tín dụng đen, băng nhóm tội phạm bảo kê, mà gần đây nhất có vụ ở phường Cẩm Châu, TP Hội An, hàng chục người rằn ri vào khách sạn nhưng gọi công an không đến, vậy thì, liệu có sự bảo kê, bao che của một số cán bộ công an thoái hóa, biến chất hay không? Quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào? 

Không có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong điều tra vụ án liên quan đến kỳ thi THPT

Hiện nay, cử tri đang rất quan tâm đến gian lận thi cử. Theo ĐBQH Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) đây là vi phạm nghiêm trọng xâm hại đến quyền lợi của trẻ em, học sinh. Người phạm tội là người có chức vụ, quyền hạn, vì vậy việc điều tra phải đặc biệt chú ý bảo đảm khách quan, không bỏ lọt tội phạm. Mặc dù không trái pháp luật nhưng hiện nay giao thẩm quyền điều tra ở các địa phương là khác nhau. Tại Hòa Bình giao cơ quan an ninh điều tra, tại các địa phương khác giao cho cơ quan điều tra của công an tỉnh. ĐB Nguyễn Mạnh Cường yêu cầu Bộ trưởng trả lời việc giao thẩm quyền điều tra như vậy thì có bảo đảm khách quan hay không? Trường hợp có dấu hiệu không khách quan thì Bộ Công an có phối hợp với Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao chỉ đạo chuyển quyền điều tra vụ việc hay không?

ĐBQH Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) phát biểu chất vấn tại hội trường

Ảnh: Quang Khánh

Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, hiện nay cơ quan an ninh điều tra các tỉnh Sơn La, Hà Giang đang điều tra liên quan đến gian lận thi cử về Kỳ thi THPT quốc gia năm 2018. Kết quả điều tra đủ căn cứ kết luận hành vi về lạm dụng nhiệm vụ được giao thực hiện can thiệp, sửa chữa nâng điểm cho thí sinh với 214 thí sinh được nâng điểm trong kỳ thi vừa qua. Vấn đề cần làm rõ là vi phạm của phụ huynh đưa tiền cho các bị can để nhờ nâng điểm. Cơ quan điều tra kết luận điều tra truy tố các bị can xác định rõ hành vi lợi dụng chức vụ nhiệm vụ được giao để can thiệp, nâng điểm cho thí sinh. Còn việc đưa tiền vẫn đang tiếp tục điều tra và sẽ công bố khi có kết luận điều tra. 

Trong 3 vụ án nêu lên (vụ án gian lận thi cử ở Sơn La, Hà Giang, Hòa Bình) thì có 2 vụ án ở Sơn La, Hà Giang do công an địa phương thụ lý điều tra và Viện Kiểm sát địa phương kiểm sát điều tra theo đúng quy định của pháp luật. Do tính chất đặc biệt của vụ án nên Bộ Công an luôn quan tâm chỉ đạo, giám sát việc điều tra đúng pháp luật. “Đến nay, chưa có dấu hiệu nào thể hiện cơ quan điều tra địa phương thiếu khách quan, để lọt người, lọt tội. Bộ Công an tiếp tục giám sát chặt chẽ, phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát địa phương thực hiện vấn đề này”, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định. 

Về thẩm quyền điều tra thuộc cơ quan điều tra của địa phương thực hiện, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, ở Hòa Bình, trước yêu cầu của tỉnh và nhận thấy đây là tội phạm mới cần thực hiện điều tra trực tiếp để rút kinh nghiệm thì Bộ Công an cùng với địa phương điều tra. Cơ quan điều tra của Bộ Công an điều tra thì có kiểm sát của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, còn cơ quan điều tra của công an tỉnh điều tra thì có sự kiểm sát của Viện Kiểm sát Nhân dân địa phương. Vì thế, không có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc điều tra vụ án liên quan đến kỳ thi vừa qua, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ. 

Duy trì khí thế tấn công tội phạm tín dụng đen, không chủ quan, chùng xuống

Về băng nhóm tín dụng đen, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết đã phát hiện đây là một trong những nguyên nhân nảy sinh tội phạm khác về tín dụng đen. Bản chất tín dụng đen là quan hệ dân sự, kinh tế, vượt qua giới hạn đó là hình sự. Giải pháp sắp tới là, tiếp tục duy trì khí thế tấn công tội phạm tín dụng đen, không chủ quan, chùng xuống. 

Ảnh: Quang Khánh

“Chúng tôi đã được nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Chúng tôi đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 12 phân công trách nhiệm cụ thể giữa các ngành trong giải quyết tín dụng đen. Đề xuất khẩn trương, có hướng dẫn giải quyết các khó khăn vướng mắc liên quan xử lý tội phạm tín dụng đen, vi phạm pháp luật”. Nhấn mạnh điều này, Bộ trưởng Tô Lâm cũng chỉ rõ, ranh giới giữa dân sự, hành chính hình sự còn tương đối, một số quy định của luật pháp liên quan đến xử lý tội phạm này còn có sự lợi dụng kẽ hở gây khó khăn trong xử lý. Bên cạnh đó, ngân hàng cũng cần đa dạng hóa hình thức cho vay, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận vốn lành mạnh, không để tín dụng đen có đất phát triển. 

Về xử phạt an toàn giao thông, theo Bộ trưởng Tô Lâm, bất cập hiện nay là điều chỉnh trật tự an toàn giao thông mới trên cơ sở Luật Giao thông đường bộ, với phạm vi luật này, một số văn bản dưới luật, tiêu chí quản lý an toàn giao thông chưa đáp ứng được yêu cầu. Bộ trưởng Tô Lâm đề xuất, QH xem xét xây dựng Luật Bảo đảm trật tự an toàn giao thông vì đây là vấn đề gây bức xúc hiện nay trong xã hội. 

Trả lời chất vấn của ĐBQH về vấn đề năng lực, đạo đức của cảnh sát, năng lực thực thi pháp luật, bảo đảm duy trì trật tự, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, Bộ Công an đã có giải pháp nâng cao năng lực của cảnh sát giao thông, tổ chức lại lực lượng cảnh sát giao thông, nâng cao đạo đức, giảm tiêu cực, nâng cao năng lực cho anh em; phối hợp với ngành giao thông, tổ chức hoạt động giao thông trong xã hội cho hợp lý để giảm tai nạn giao thông.

Trả lời chất vấn của các ĐBQH, Bộ trưởng Tô Lâm nhận thấy, phòng, chống ma túy và tội phạm ma túy là vấn đề nhận được sự quan tâm lớn của các cử tri. Đảng và Nhà nước rất quan tâm công tác chỉ đạo phòng, chống ma túy, Bộ Chính trị có Chỉ thị, QH quan tâm, có hình phạt nghiêm khắc, 9/13 khung hình phạt cao nhất là chung thân, tử hình. Các bộ, ngành cũng có sự phối hợp trong công tác đấu tranh xử lý; ban hành nhiều chương trình trong công tác phòng chống ma túy hợp tác với các nước, thể hiện sự chỉ đạo quyết liệt chúng ta. 

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời chất vấn	Ảnh: Quang Khánh

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Tô Lâm, đây là vấn đề chúng ta có thể yên tâm, lực lượng công an đã dự báo trước tình hình. Trên cơ sở đó triển khai, kích hoạt các biện pháp phòng chống ma túy. Trước hết, tội phạm ma túy là vấn đề tội phạm quốc tế, không có quốc gia nào không có sự hợp tác mà có thể giải quyết được tội phạm ma túy. “Chúng tôi đã tính đến những nguy cơ tội phạm ma túy của Việt Nam phát triển”, “đánh giá được, dự báo trước tình hình”, Bộ trưởng Tô Lâm nói. Chúng ta rất gần vùng trung tâm thứ 2 về sản xuất ma túy là Tam giác vàng. 

Tình hình ma túy hiện nay trên thế giới đang diễn biến rất phức tạp, tôi đã tính đến vấn đề nhiều nước hợp pháp hóa về ma túy. Riêng đối với Việt Nam, ASEAN đã có lập trường chung về vấn đề này, đó là phòng, chống ma túy. Từ tháng 10.2018, Bộ Công an đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép đăng cai chủ trì Hội nghị Bộ trưởng các nước ASEAN và có Tuyên bố cấp Bộ trưởng các nước ASEAN vào tháng 3.2019. Tuyên bố nêu rõ, các nước ASEAN đoàn kết chống loại tội phạm này. 

Năm 2018, chúng ta đã ngăn chặn lượng ma túy lớn qua các tỉnh Tây Bắc, chủ yếu là Điện Biên, Hòa Bình, Sơn La. Sau khi bị trấn áp, các đối tượng chuyển hướng vào các tỉnh miền Trung, miền Nam. Đặc biệt, từ năm 2019, đã có sự can thiệp, chỉ đạo từ các đối tượng ma túy là người nước ngoài, vấn đề này không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các nước trên thế giới, trong đó có ASEAN như Lào, Singapore, Campuchia, Malaysia…… “ Với sự quyết tâm cao của hệ thống chính trị, chúng ta hoàn toàn có thể ngăn chặn được tội phạm ma túy, không để Việt Nam trở thành địa bàn trung chuyển của ma túy trên thế giới”, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định. 

Tuy nhiên, Bộ trưởng Tô Lâm cũng cho biết, đã có một số thách thức đặt ra trong đấu tranh phòng, chống ma túy. Chúng ta đang ở rất gần vòng xoáy trung tâm về ma túy, số người nghiện ma túy gia tăng, nguồn cung lớn, nhu cầu ngày càng lên. Tất nhiên, so với một số nước trong ASEAN, chúng ta kiểm soát được, nhưng số người nghiện trong nước tăng lên khiến đây là thách thức lớn. Tội phạm này cũng có những diễn biến phức tạp. 

Bên cạnh đó, chúng ta đang gặp một số khó khăn, vướng mắc về pháp luật, như việc đơn giản hóa các thủ tục đưa người vào cai nghiện, giám định hàm lượng chất ma túy, hướng dẫn áp dụng một số vấn đề trong Luật Phòng, chống ma túy, Bộ luật Hình sự, như tội phạm sử dụng ma túy, Điều 199 của Bộ luật Hình sự trước đây đã bị bỏ ra ngoài, nên không xử lý được tội phạm sử dụng ma túy, chúng ta đang nghiên cứu để đưa vào vấn đề này và sửa đổi luật pháp. 

Về giải pháp, Bộ trưởng Tô Lâm tiếp tục khẳng định quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta; khẩn trương tháo gỡ một số khó khăn như đã nêu; thực hiện đồng bộ, song song các giải pháp chặn nguồn cung, giảm nguồn cầu trong nước; tiếp tục tập hợp các nguồn lực, tăng cường phối hợp với các lực lượng phòng, chống ma túy. 

Nhắc lại câu hỏi của một số ĐBQH về việc có khó khăn gì trong việc quản lý các cửa khẩu, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, đang có một số vấn đề như thủ tục hàng hóa thông quan. “Nước ta là một quốc gia rất thông thoáng, chúng ta mở cửa phát triển kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thành ra các đối tượng lợi dụng chính sách này, chúng tính là nếu 2 vụ bị bắt, 1 vụ lọt thì chúng vẫn có lời. Phương tiện, điều kiện kiểm soát cửa khẩu còn khó khăn, công tác phối hợp vẫn còn có khó khăn, lực lượng biên phòng kiểm tra chính ở cửa khẩu, lực lượng công an đấu tranh trong nước và nước ngoài. Chúng tôi sẽ tính toán phối hợp nhuần nhuyễn giữa Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Hải quan để giải quyết vấn đề này; giải quyết vấn đề về nhu cầu cai nghiện trong nước”, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ. 

Trách nhiệm của lực lượng chức năng trong quản lý địa bàn thế nào?

ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) đặt câu hỏi chất vấn	Ảnh: Quang Khánh

ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) đề cập đến tình trạng thời gian qua đã xảy ra các vụ vận chuyển ma túy khối lượng lớn, tín dụng đen, đặc biệt là các vụ án thảm án xảy ra do sử dụng ma túy, cũng như các hành tung bí ẩn của nhóm giết người ở Bình Dương. ĐB Nguyễn Thị Mai Hoa đặt câu hỏi, trách nhiệm của lực lượng chức năng trong công tác quản lý địa bàn như thế nào? Vấn đề về con người trong ngành là yếu về nghiệp vụ hay đạo đức công vụ? Và giải pháp thời gian tới như thế nào? 

Cũng liên quan đến vấn đề tội phạm tín dụng đen, ĐBQH Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) đánh giá cao sự chỉ đạo sát sao và quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong đấu tranh phòng chống tội phạm, tín dụng đen. Tuy nhiên, bày tỏ lo lắng về việc trong 5 tháng vừa qua đã triệt phá tới 933 băng nhóm buôn lậu, tức là giảm không nhiều so với năm 2018 và điều đáng quan tâm là trong trên 2.000 vụ tín dụng đen thì chỉ có 54 vụ được xét xử, chiếm 2% số vụ việc, rất ít, ĐB Nguyễn Sĩ Cương đề nghị Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ giải pháp cho vấn đề này. 

Tiếp tục đề cập đến tội phạm ma túy, ĐBQH Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) nêu rõ, theo báo cáo của Bộ Công an, lượng ma túy tổng hợp thu được qua các vụ án đạt tăng kỷ lục, lớn nhất từ trước đến nay. Vấn đề chất lượng và hiệu quả của công tác phòng, chống; việc kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và tố giác tội phạm ma túy như thế nào, để thực hiện bảo đảm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, triệt phá các băng nhóm từ khi mới nhen nhóm hình thành và giải pháp hữu hiệu cho công tác này trong thời gian tới là gì? 

ĐBQH Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) chất vấn Bộ trưởng	Ảnh: Quang Khánh

ĐB Đàng Thị Mỹ Hương cũng nêu thực tế, thời gian qua, lực lượng cảnh sát giao thông đã tăng cường tuần tra, phát hiện, xử phạt các trường hợp vi phạm. Tuy nhiên, việc nộp phạt vi phạm an toàn giao thông chưa được chấp hành nghiêm, và điều này sẽ dẫn đến nhờn pháp luật. “Xin bộ trưởng cho biết ý kiến của bộ trưởng về vấn đề này và giải pháp khắc phục thực tế?”, ĐB Đàng Thị Mỹ Hương đặt câu hỏi. 

Tình hình an ninh trật tự còn diễn biến phức tạp

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm là “tư lệnh ngành” trả lời chất vấn đầu tiên. Ngay khi bắt đầu phiên chất vấn, đã có 49 ĐBQH đăng ký chất vấn Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm.  

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm là “tư lệnh ngành” trả lời chất vấn đầu tiên	Ảnh: Quang Khánh

Báo cáo với QH, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, thời gian qua, mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức nhưng chúng ta vẫn giữ vững được tình hình an ninh quốc gia, trật tự a toàn xã hội, tạo môi trường bình yên để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân. Việt Nam được bạn bè quốc tế đánh giá là an ninh trật tự, an toàn trong đó có cố gắng rất lớn của lực lượng công an nhân dân. 

Tuy nhiên, Bộ trưởng Tô Lâm cũng chỉ rõ, tình hình an ninh trật tự còn diễn biến phức tạp, đối mặt với nhiều nguy cơ thách thức lớn trong đó có nhiều loại tội phạm gây bức xúc nhân dân, cử tri, nhất là hoạt động ma túy xuyên quốc gia tăng, nhiều vụ vận chuyển ma túy lớn được bắt giữ. Điều này cho thấy tội phạm đã lợi dụng địa bàn Việt Nam để vận chuyển ma túy sang các nước thứ ba. Trong khi đó, nội địa số người nghiện ma túy rất lớn, công tác cai nghiện còn nhiều bất cập…

Cũng theo Bộ trưởng Tô Lâm, sau khi bị trấn áp mạnh, tội phạm tín dụng đen đã bị kìm chế, nhiều cơ sở đã dừng hoạt động nhưng tình hình vẫn phức tạp, đã len lỏi đến các vùng quê gây nhiều lo lắng cho người dân.

Tội phạm mua bán, xâm hại phụ nữ và trẻ em cũng gây bức xúc xã hội, trong đó có hình thức mới, đó là mua bán bào thai qua biên giới, nhưng việc xử lý còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Tội phạm xuyên quốc gia có yếu tố nước ngoài, người nước ngoài phạm tội có chiều hướng gia tăng, và xuất hiện nhiều phương thức, thủ đoạn mới.

Tai nạn giao thông, sử dụng rượu bia, ma túy, chất kích thích khi tham gia giao thông cũng là vấn đề gây những vấn đề nghiêm trọng cần sự chung tay giải quyết của toàn xã hội. Đây cũng là vấn đề ĐBQH rất quan tâm và cho ý kiến tại buổi thảo luận về kinh tế - xã hội. 

Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, chủ trương của Bộ Công an là giảm tội phạm, từ những tháng đầu năm 2019 giảm gần 3% số vụ phạm pháp hình sự. Bộ Công an cũng đã chỉ đạo đồng bộ các giải pháp thực hiện mục tiêu này và bước đầu đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Nhưng bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn không ít tồn tại, thách thức đặt ra trong công tác đảm bảo an ninh trật tự trong phòng, chống tội phạm. “Trên tinh thần hết sức thẳng thắn, cầu thị chúng tôi xin trân trọng lắng nghe các ý kiến chất vấn của các ĐBQH”, Bộ trưởng Tô Lâm nói. 

Chất vấn ngắn gọn, rõ ý, tập trung đánh giá chính sách, trách nhiệm

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc Phiên chất vấn và trả lời chất vấn

Ảnh: Quang Khánh

Phát biểu khai mạc Phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, tại kỳ họp này, QH sẽ tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn theo từng nhóm vấn đề trên cơ sở đề nghị của UBTVQH, QH đã quyết định chọn 4 nhóm vấn đề chất vấn thuộc các lĩnh vực: An ninh trật tự, an toàn xã hội; xây dựng; giao thông vận tải và văn hóa, thể thao và du lịch. Những vấn đề QH lựa chọn xuất phát từ những vấn đề bức xúc trong cuộc sống để hướng tới những giải pháp thiết thực hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của cử tri và nhân dân. Bộ trưởng các Bộ: Công an; Xây dựng; Giao thông vận tải; Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ trả lời chất vấn của các ĐBQH, các Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực các bộ trưởng, trưởng ngành có liên quan sẽ tham gia trả lời, giải trình làm rõ thêm những nội dung thuộc lĩnh vực quản lý. Cuối phiên chất vấn Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh sẽ thay mặt Chính phủ báo cáo giải trình một số vấn đề thuộc trách nhiệm của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của ĐBQH có liên quan đến vấn đề chất vấn tại kỳ họp. 

Chủ tịch QH nhấn mạnh, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp này, QH sẽ tiếp tục áp dụng những cải tiến tại các kỳ họp trước. Các bộ trưởng không trình bày báo cáo mà chỉ phát biểu không quá 5 phút trước khi các ĐBQH chất vấn. Mỗi lần chất vấn có 5 đại biểu, mỗi đại biểu chất vấn không quá 1 phút, người trả lời chất vấn có tối đa 3 phút để trả lời mỗi chất vấn. “Do vậy, ĐBQH cần chất vấn ngắn gọn, rõ ý, tập trung phân tích đánh giá chính sách, trách nhiệm, hạn chế đi sâu vào vụ việc cụ thể. Các đại biểu có thể tranh luận lại nếu thấy không thỏa đáng nhưng thời gian tranh luận không quá 2 phút. Tranh luận chỉ diễn ra giữa người chất vấn và người trả lời chất vấn. Các đại biểu không chất vấn thì không tranh luận với người đặt câu hỏi”, Chủ tịch QH lưu ý. 

Ảnh: Quang Khánh

Cũng theo Chủ tịch QH, thời gian qua, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn đã thu hút sự quan tâm của cử tri và nhân dân cả nước. Hoạt động này góp phần nâng cao hiệu quả công tác giám sát của QH, tác động đến công tác điều hành của Chính phủ, của các bộ, ngành và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hoàn thiện hệ thống pháp luật, góp phần tích cực trong hoạt động điều hành và đóng góp cho sự phát triển chung của xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội. Chủ tịch QH tin tưởng, với sự chủ động, tích cực của các ĐBQH cũng như của các bộ trưởng và sự chuẩn bị chu đáo của các cơ quan hữu quan, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp này sẽ đạt được kết quả như cử tri mong đợi. Sau phiên chất vấn, QH sẽ ban hành nghị quyết làm cơ sở để các cơ quan QH, ĐBQH, cử tri và nhân dân tiếp tục giám sát việc thực hiện.