Quê mùa nổi danh

Tiểu thời đại 1.0 gây sốt ở rạp chiếu phim Trung Quốc

Sinh năm 1983, thần tượng nhạc teen pop này là nhà văn, đạo diễn kiêm chủ tịch và tổng giám đốc của một công ty giải trí văn hóa. “Tôi là giấc mơ Trung Hoa trong kỷ nguyên đương thời”, anh chàng nhỏ bé nói, “Giấc mơ của tôi là phát huy tài năng cá nhân đến cực điểm... Thế hệ bố mẹ tôi không có nhiều sự lựa chọn. Họ được chỉ định công việc bất kể có thích hay không. Ngày nay, các bạn trẻ có nhiều sự lựa chọn hơn, họ chọn thứ họ thích và thứ họ giỏi để thành công”.

Sự nghiệp của chàng trai họ Quách cũng đi kèm với không ít tai tiếng.

Năm 2006, anh đã thua trong vụ kiện do nhà văn Trang Vũ (Zhuang Yu) buộc tội anh đạo văn trong cuốn sách Hoa rơi trong mộng (Never Flowers in Never Dream). Sau ba năm đôi co, phiên tòa ở Bắc Kinh đã phán quyết anh phải trả cho nguyên đơn 200.000 nhân dân tệ (khoảng 32.258 USD) tiền bồi thường và công khai xin lỗi trên các phương tiện truyền thông. Quách Kính Minh chấp nhận trả tiền nhưng từ chối xin lỗi hay thừa nhận tội đạo văn.

Gần đây hơn, anh bị lôi kéo vào một cuộc tranh luận khác. Dựa trên một trong những tiểu thuyết của anh, bộ phim đầu tay Tiểu thời đại 1.0 (Tiny Times 1.0) do anh phóng tác, đồng sản xuất và đạo diễn đã tạo ra một cơn bão chỉ trích khi lần đầu tiên được trình chiếu vào tháng 6.2013. Các nhà phê bình cho rằng nó là một câu chuyện phù phiếm, tôn thờ tiền bạc, thể hiện một cái nhìn nhận lầm lạc về giá trị và làm mê muội giới trẻ.

Tiểu thời đại 1.0 mô tả cuộc sống của bốn cô gái cùng với bạn trai ở Thượng Hải. Các nhân vật mang trang phục hàng hiệu và lái những xế hộp đắt tiền. Đám con trai còn tặng bạn gái những món quà mà nhiều người không bao giờ mơ tới. Không nghi ngờ rằng bộ phim đã làm mưa làm gió ở bảng xếp hạng, thu về 73 triệu nhân dân tệ trong ngày đầu tiên. Người hâm mộ chủ yếu là các cô gái tuổi mới lớn. “Hollywood đầy ắp những bộ phim thương mại; tại sao phim Trung Quốc không nên đề cao tính nhân văn thay vì giải trí thương mại đơn thuần?”, anh nói. “Trung Quốc nên chấp nhận nhiều thể loại phim khác nhau. Bạn không thể chỉ trích một bộ phim chỉ vì khán giả chủ yếu của nó là thiếu nữ”.

Nối tiếp câu chuyện về các nhân vật đó, Tiểu thời đại 2.0 được phát hành vào ngày 8.8. Trong cuốn sách Tiểu thời đại 1.0, anh viết: “Ở quán Starbucks, nhiều gương mặt châu Á cầm tách cà phê mang về (takeaway) và đẩy cửa kính một cách vội vàng. Một nửa trong số đó uống cà phê và phần còn lại thì nhanh chóng đến văn phòng của ông chủ, cẩn thận giữ tách cà phê. Ngược lại, đám người phương Tây thì ngồi bên trong một cách thư giãn, đọc Nhật báo Thượng Hải hay cười lớn, nói: “Kỳ nghỉ của anh như thế nào?” với chiếc điện thoại di động trên tay”.

Đó là một lát cắt trong bức tranh Thượng Hải hiện thời thông qua cách nhìn của nhà văn thế hệ 8X.

Ban đầu, anh cũng lưỡng lự về việc có tự đạo diễn bộ phim này hay không. Mặc dù thành công đáng kể trong vai trò nhà xuất bản, anh không dám chắc khi khởi đầu một điều gì mới mẻ. “Trong thời gian ở phim trường, tôi chả là gì hết”, anh thừa nhận. “Đạo diễn là nghệ thuật giao tiếp với mọi người”.

Quách Kính Minh, danh tiếng kèm tai tiếng

Quách Kính Minh sinh ở Zigong, thành phố cấp quận của tỉnh Tứ Xuyên, Tây Nam Trung Quốc, nơi nổi tiếng với những vựa muối, hóa thạch khủng long và đèn lồng. Cha là kỹ sư của một doanh nghiệp nhà nước còn mẹ anh là nhân viên ngân hàng.

Được sự khuyến khích của mẹ, anh ham đọc sách từ khi còn bé. Tiểu thuyết võ thuật của Louis Cha (Jin Yong) và Cổ Long (Xiong Yaohua) nằm trong số những cuốn sách ưa thích của anh. Ở trường học, anh sớm chứng tỏ tài năng viết lách. Bài thơ Loneliness diễn tả nỗi sầu muộn về trường học đã được xuất bản trong một tạp chí toàn quốc. Điều này càng thúc đẩy niềm đam mê viết lách. Anh tiếp tục gửi bài cho tạp chí và trang văn học điện tử. Anh đã đăng nhiều tác phẩm ở Rong Shu Xia, một sân chơi văn học trực tuyến dưới bút danh Disiwei.

Một lần tình cờ trình duyệt qua một cuốn sách bao gồm các hạng mục giải thưởng của cuộc thi viết mang tên Khái niệm mới (New Concept Writing), anh tham dự cuộc thi viết toàn quốc lần thứ ba do Tạp chí Mengya ở Thượng Hải tài trợ. Anh bước vào vòng chung kết với tác phẩm Kịch bản (Script) và được mời tới Thượng Hải. Mười tám tuổi, anh một mình đi tàu hỏa đến Thượng Hải, sẵn sàng chinh phục thế giới.

Anh giành giải nhất với tác phẩm Nếu ngày mai không có mặt trời (If There is No Sun Tomorrow). Một năm sau, tác phẩm Ca khúc cuối cùng ở trường (Our Last Song on Campus) giành giải nhất tại cuộc thi viết Khái niệm mới lần thứ tư, chính thức là một bước ngoặt trong cuộc đời anh.

Sự hối hả của Thượng Hải đã lôi cuốn Quách Kính Minh và anh quyết định ở lại. Năm 2002, anh nhập học trường Đại học Thượng Hải. Tuy nhiên, thành phố xa hoa này cũng có mặt tối của nó. Ở đây, Quách Kính Minh không khác gì một gã quê mùa. Anh không có thiết bị cầm tay như đám bạn học. Nhân viên tàu điện ngầm Metro đã xúc phạm khi anh không biết cách sử dụng vé qua cửa và một nhân viên bán hàng tại trung tâm mua sắm sang trọng cũng tỏ ý khinh miệt anh. “Tôi cảm thấy giống như một linh hồn lạc lối và không thể hòa nhập được với đám bạn học”, anh nói.

Cuối cùng, Quách phải nghỉ học, thề rằng anh sẽ tự làm điều gì đó và chứng tỏ cho Thượng Hải thấy anh là ai.

Năm 2003, anh xuất bản cuốn tiểu thuyết đầu tay Ảo thành (City of Fantasy). Đó là bản mở rộng của một truyện ngắn anh viết cho tạp chí Mengya. Tiểu thuyết đã bán 500.000 bản trong vài tháng đầu tiên và hiện tiêu thụ hơn 1,5 triệu bản. Ảo thành cũng nhận được sự tán thưởng của những nhân vật kỳ cựu của làng văn như nhà văn Thượng Hải Ye Xin và Cao Wenxuan, giảng viên văn học ở Đại học Bắc Kinh.

Sau đó, anh cho ra thêm nhiều tiểu thuyết, trong đó có Hoa rơi trong mộng, Cry Me a Sad River, Rush to the Dead Summer, loạt truyện Tiểu thời đại và bộ truyện mới nhất mang tên Jue Ji nhằm kỷ niệm sự nghiệp văn chương mười năm của mình.

Năm 2004, anh và năm người bạn thành lập xưởng viết văn (writing studio) đặt tên là Island và bắt đầu xuất bản tạp chí Island. Hai năm sau, anh thành lập Công ty Giải trí Ke Ai và bắt đầu xuất bản bộ Zui. Một năm sau, anh trở thành thành viên trẻ nhất của Hiệp hội nhà văn Trung Quốc. Năm 2010, anh thành lập Shanghai Zui Culture Development Co. trên cương vị chủ tịch và tổng giám đốc.

Anh đứng đầu bảng xếp hạng danh sách Nhà văn giàu ở Trung Quốc ba lần (năm 2007, 2008 và 2011) và xếp hạng tư trong danh sách năm ngoái với tiền bản quyền hàng năm là 14 triệu nhân dân tệ. Năm ngoái, anh xếp hạng 70 trong danh sách Người nổi tiếng Trung Quốc của tạp chí Forbes bản tiếng Trung.

Quách Kính Minh sống trong một biệt thự cổ ba tầng ở trung tâm quận Jing’an của Thượng Hải mà anh đã mua với giá hơn 100 triệu nhân dân tệ. Năm 2009, anh bị “ném đá” vì đã trưng bày một số đồ vật sang trọng trong một ấn phẩm của mình. Theo anh, vật chất là một chủ đề không nên tránh né khi nhìn vào cuộc sống hiện đại. Anh không xin lỗi bởi cho rằng anh sống dựa vào chính mình. “Do công việc, tôi chỉ ngủ ba tiếng mỗi ngày và tôi không hề có kỳ nghỉ trong bảy năm”, anh nói. “Tôi xứng đáng với những gì tôi có. Mỗi xu kiếm được đều do sức lao động vất vả”.

Đối với một con người dường như đã có mọi thứ, điều gì tiếp theo đây?

“Tôi muốn viết những tiểu thuyết hay hơn, giúp công ty của tôi phát đạt và dành nhiều thời gian hơn vào những gì thực sự lôi cuốn tôi”, anh nói.