QH phải tự đổi mới

      ĐB  NGUYỄN NGỌC TRÂN (AN GIANG): Ứng xử như công chức thì khó tranh luận mạnh mẽ trong QH

Hiện nay, ĐBQH là công chức, viên chức nhà nước rất nhiều, chắc không dưới 2/3. Là cán bộ, viên chức nhà nước trong bộ máy hành chính thì trên nói dưới phải nghe. Nhưng, ở QH có phải trên nói dưới phải nghe hay không? Hay QH là diễn đàn để chúng ta phản biện, thảo luận để thấy thật sâu những điểm đúng và điểm sai, phản ánh những ý kiến của cử tri, cho dù những ý kiến đó có ngược lại với ý kiến của một số bộ, ngành?
Nếu QH của chúng ta vẫn đa số là công chức, ứng xử như công chức thì không thể nào là QH có tranh luận và đừng đòi hỏi ĐBQH phải nói nhiều. Rốt cuộc có những đại biểu "trâu già không sợ dao phay" hoặc những người như tôi chẳng hạn không có ràng buộc gì cả, nên cứ nói... Vấn đề cơ bản là sự khác nhau giữa QH với cơ quan hành chính như thế nào? Nếu, chúng ta áp dụng tuổi một cách máy móc, thì coi chừng chúng ta đi tới QH công chức, với nguy cơ “hành chính hoá” QH. 
      1 trong 7 bài học mà Báo cáo Tổng kết nhiệm kỳ QH Khóa XI đưa ra là mọi hoạt động của QH, các cơ quan QH phải bám sát đường lối đổi mới toàn diện của Đảng, nhất là về hoạt động của cơ quan tư pháp. Đảng lãnh đạo QH để QH thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, theo hướng phát huy dân chủ, thẳng thắn, nâng cao trí tuệ. Nhiệm kỳ Khóa XI, Đảng đổi mới sự lãnh đạo là yếu tố quan trọng tạo nên những thành công trong hoạt động của QH. Tâm đắc về bài học này, nhưng xin bổ sung: QH phải bám sát đường lối đổi mới toàn diện của Đảng, nhất là về kinh tế và hoạt động của các cơ quan tư pháp. Còn về bản thân QH thì như thế nào? Tôi nghĩ QH cũng phải tự đổi mới mình, chứ không chỉ bám sát đường lối đổi mới. Qua tự đổi mới mình, QH góp ý với Đảng. Nếu, chỉ bám sát, nghĩa là QH chưa làm tròn chức năng được giao. 
      Vế thứ hai đó là Đảng, Đảng viết văn bản như thế này: "Đổi mới sự lãnh đạo là yếu tố quan trọng, tạo nên sự thành công trong hoạt động của QH trong nhiệm kỳ vừa qua". Nếu được nói rộng hơn, thì chính là phương thức lãnh đạo của Đảng quyết định chất lượng và hiệu quả công tác của QH trong vấn đề lựa chọn cán bộ, làm tròn chức năng là cơ quan phản biện, là đóng góp để làm cho hành pháp mạnh hơn, tư pháp mạnh hơn, bản thân lập pháp cũng mạnh hơn. Có nghĩa là Đảng cũng mạnh hơn. 
      ĐB DƯƠNG TRUNG QUỐC (ĐỒNG NAI): Phát huy hơn nữa vai trò của các ĐB là đảng viên trong QH

       Năng lực tiên liệu của QH nhiệm kỳ Khóa XI, đặc biệt thể hiện trong quá trình xây dựng luật chưa rõ. Chúng ta làm nhiều luật, không chỉ đơn thuần trên số lượng. Tuy nhiên, việc làm luật chưa theo kịp với nhu cầu, yêu cầu phát triển đổi mới và hội nhập. Đó là do, vừa phải khắc phục một giai đoạn dài chưa quan tâm đúng mức đến việc làm luật, đồng thời chúng ta vừa chưa chủ động. Chúng ta đã chuẩn bị cho việc kết thúc nhiệm kỳ QH Khoá XI để bầu nhiệm kỳ QH Khoá XII. Nhưng, rõ ràng chưa tiên liệu trước được những yêu cầu đổi mới QH. Đặc biệt, đây là khoá QH đầu tiên sau khi Việt Nam gia nhập WTO, nên những vấn đề liên quan đến điều kiện luật pháp chưa được chuẩn bị tốt. 
      Luật Tổ chức QH đã được đưa vào chương trình ở những kỳ họp trước, nhưng, cuối cùng hoãn lại. Điều này chưa đáp ứng yêu cầu, chưa tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc bầu cử ĐBQH Khóa XII. Bởi, đụng đến vấn đề gì thì chúng ta lại bị hàng rào pháp luật cản lại. Trong thời gian tới, QH nên chủ động hơn, tiên liệu sự phát triển đổi mới của đất nước cũng như nhu cầu do cuộc sống đặt ra để xây dựng chương trình làm luật. 
      Một trong những phương thức hoạt động mà các ĐBQH đều tham gia thường xuyên, đó là việc tiếp xúc cử tri. Đối với đại biểu không chuyên trách như tôi, lại không nằm ở ngay tại địa bàn, nên điều kiện tiếp xúc cử tri ở những nơi bầu ra mình là hết sức hạn chế. Tuy nhiên, khi tham gia tiếp xúc thì thấy có nhiều vấn đề mà cử tri nêu lên, lẽ ra có thể được giải quyết một cách cân bằng với hệ thống các cơ quan dân cử ở địa phương. Nhiều ý kiến, kiến nghị của cử tri lặp đi, lặp lại với ĐBQH cho thấy phần nào cử tri tin cậy vào ĐBQH. Nhưng, đồng thời cũng cho thấy, hình như các cơ quan dân cử ở địa phương cũng chưa phát huy hết vai trò của mình. QH là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất, nằm trong hệ thống các cơ quan dân cử. Và, các cơ quan dân cử cần có sự phối hợp tốt để QH tập trung vào những vấn đề lớn của đất nước. 
      Tôi có một ý kiến với tư cách là ĐBQH  không phải là đảng viên Cộng sản. Dư luận thì hay bàn vấn đề 10% ĐBQH là người ngoài Đảng hợp lý hay không hợp lý, nhưng tôi quan tâm hơn đến chất lượng đại biểu của QH. Trong QH, giữa ĐBQH là đảng viên và ngoài Đảng- hoàn toàn bình đẳng và đều được tôn trọng - đó là một sự thực. Nhưng có một sự thực nữa là vì sao mà tôi thường được các đồng nghiệp, các ĐBQH là đảng viên cổ vũ bằng cách nói rằng ý kiến của anh phát biểu tốt, tôi cũng tán đồng ý kiến của anh, nhưng tôi không thể phát biểu như anh được, vì tôi là đảng viên. Vậy thì, có phải chính đội ngũ đảng viên trong QH chưa phát huy được hết vai trò, chưa phát huy hết năng lực của mình hay không? Chính ở đây tôi muốn đề cập đến phương thức lãnh đạo của Đảng, lãnh đạo toàn diện, trong đó có QH. Hy vọng rằng các đại biểu là đảng viên trong QH phải trở thành những người thể hiện tính dân chủ cao nhất, phát huy được tất cả năng lực của đội ngũ lãnh đạo ngay trong QH. Chính vì thế tôi mong rằng trong nhiệm kỳ tới, không chỉ là vấn đề tăng cường thêm tỷ lệ phần trăm các đại biểu ngoài Đảng mà cũng nên phát huy cao hơn nữa vai trò của các đại biểu là đảng viên Cộng sản trong QH. 
      ĐB NGUYỄN LÂN DŨNG (ĐĂK NÔNG): Tính chiến đấu của ĐBQH chưa thật cao 

       Nhiệm kỳ Khóa XI, tính dân chủ, đổi mới của QH đã được tăng cường hơn rất nhiều, nhưng là tính gương mẫu của QH, ĐBQH chưa đáp ứng được so với nguyện vọng của nhân dân. Điều này thể hiện ở một số hoạt động của QH cần rút kinh nghiệm cho QH Khóa XII. Ví dụ như việc tham dự các phiên họp của QH đều đặn thì nhiều ĐBQH đã không làm được. Việc tham gia các UB của QH, nhiều đại biểu đã ghi tên, nhưng cả khóa hầu như không đi họp UB. Đây là điều khó hiểu       và thấy rằng chưa đảm bảo tính gương mẫu của người ĐBQH.
      Ngoài ra, tính chiến đấu trong việc tranh luận của các ĐBQH chưa thật cao. Ngay bản thân tôi cũng cảm thấy tính chiến đấu của mình chưa cao. Có những vấn đề cử tri gửi gắm cho mình, nhưng mình không đấu tranh được. Đúng là ĐBQH không làm tròn trách nhiệm của mình.

PV lược ghi