Phủ sóng vaccine cho trẻ dưới 12 tuổi

Hiện tỷ lệ người trưởng thành trên thế giới đã được tiêm vaccine ngừa Covid-19 là tương đối cao, kết quả đã cho thấy các loại vaccine an toàn và có hiệu quả nhất định trong việc chống lại dịch bệnh. Hầu hết các loại vaccine Covid-19 đã được phê duyệt hiện nay chỉ dành cho người từ 12 tuổi trở lên, trẻ nhỏ hơn thì chưa đủ điều kiện.

Để bảo đảm tỷ lệ miễn dịch trong cộng đồng được cao, không chỉ người lớn mà trẻ em cũng phải được tiêm phòng. Vấn đề này đang là một thách thức lớn và hàng loạt câu hỏi đã được đặt ra như: Trẻ em nên tiêm vaccine nào? Tác dụng phụ sau khi tiêm vaccine là gì? Liệu có bất kỳ ảnh hưởng xấu nào tới sự phát triển của trẻ hay không? Do đó, để có thể thực hiện được chương trình tiêm chủng cho trẻ em dưới 12 tuổi, các nước cần phải hoàn thành các đợt thử nghiệm lâm sàng, cũng như phê duyệt chính thức.

Chậm mà chắc

Trẻ em toàn cầu ngày càng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch Covid-19, từ số ca nhập viện ở trẻ gia tăng đến việc nhiều em bị mắc bệnh trong thời gian dài. Điển hình như tại Mỹ, số ca mắc mới được ghi nhận trong 1 tuần trẻ em đã chiếm gần ¼ và con số này sẽ tăng theo cấp số nhân, cao ở mức chưa từng thấy kể từ mùa đông năm 2020. Đặc biệt, trẻ em nhiều nước đang quay trở lại trường học và nguy cơ lây nhiễm Covid-19 là rất cao, do đó các nhà khoa học đang nỗ lực điều chế vaccine cho trẻ em càng sớm càng tốt. Lý do mà các loại vaccine ngừa Covid-19 dành cho trẻ em được phát triển chậm hơn là do bất cứ vaccine kháng virus nào dành cho đối tượng này cũng mất nhiều thời gian để phát triển so với người lớn.

Các cố vấn của CDC Mỹ đã đưa ra khả năng xuất hiện mối liên hệ giữa vaccine mRNA và các trường hợp viêm cơ tim hiếm gặp ở độ tuổi thanh thiếu niên, tuy nhiên hầu hết trường hợp mắc viêm cơ tim đều ở thể nhẹ và bệnh nhân có thể tự khỏi hoặc chỉ cần điều trị ít ngày. Hơn nữa, những lợi ích mà việc tiêm chủng mang lại tại thời điểm dịch bệnh như hiện nay vẫn lớn hơn so với rủi ro mà nó có thể gây ra. Theo Tiến sĩ Stanley Perlman tại Đại học Y khoa Iowa của Mỹ, trong công cuộc thử nghiệm điều chế vaccine cho trẻ dưới 12 tuổi, các công ty dược phẩm không cần phải lựa chọn đủ 30.000 em để tham gia thử nghiệm vì họ có thể thực hiện trên cả người lớn. Dữ liệu cho thấy nhóm tuổi này có phản ứng miễn dịch giống như người lớn.

Mặc dù hiện nay, các công ty điều chế vaccine đều có chung cách tiếp cận này, song vào hồi đầu tháng 8, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã yêu cầu theo dõi dữ liệu về mức độ an toàn ở trẻ em trong vòng 6 tháng, trong khi ở người lớn chỉ mất 2 tháng, đồng thời yêu cầu công ty dược phẩm Pfizer và Moderna tăng gấp đôi số trẻ em từ 5 - 11 tuổi để tham gia vào cuộc thử nghiệm lâm sàng. Điều này sẽ mang lại những dữ liệu mang tính thuyết phục hơn, cũng như giúp cho bậc phụ huynh yên tâm khi các em được tiêm vaccine.

Theo bác sĩ nhi khoa James Versalovic tại Bệnh viện Nhi đồng Texas, Mỹ, việc tìm kiếm trẻ em tham gia vào các cuộc thử nghiệm lâm sàng không gặp quá nhiều khó khăn, nhưng việc mở rộng này sẽ khiến quá trình nghiên cứu và thử nghiệm kéo dài thêm ít nhất 1 tháng nữa. Bên cạnh đó, liều lượng tiêm dành cho trẻ em từ 5 - 11 tuổi chỉ bằng 1/3 liều của người lớn. Mọi quy định liều lượng đều dựa trên những nghiên cứu về tính an toàn, cũng như hiệu quả trong các cuộc thử nghiệm giai đoạn đầu của nhóm tuổi này, từ 10mg đến 30mg đang được thử nghiệm cho trẻ em ở các nhóm tuổi khác nhau.  

Nỗ lực đạt miễn dịch cộng đồng

Hiện nay, Cuba là quốc gia đầu tiên trên thế giới khởi động chiến dịch tiêm chủng đại trà cho trẻ em từ 2 - 11 tuổi, sử dụng vaccine Soberana 02 do nước này tự sản xuất. Quyết định này được đưa ra sau khi Trung tâm Kiểm soát nhà nước về thuốc, thiết bị và dụng cụ y tế (CECMED) hoàn tất quá trình thẩm định chất lượng, độ an toàn, cũng như khả năng sinh miễn dịch của vaccine Soberana 02 và cho phép sử dụng khẩn cấp loại vaccine này đối với trẻ em và thanh thiếu niên.

Dựa trên kết quả nghiên cứu, vaccine Soberana đạt hiệu quả 91,2% ngăn các triệu chứng lây nhiễm ở trẻ em. Việc chủng ngừa cho nhóm đối tượng trẻ em từ 2 - 11 tuổi sẽ được thực hiện một cách mạnh mẽ, dự kiến kết thúc vào ngày 15.11 tới. Bên cạnh đó, Cuba cũng đã bắt đầu chủng ngừa cho trẻ em trên 12 tuổi sau khi hoàn tất quá trình thử nghiệm lâm sàng đối với hai loại vaccine nội địa là Soberana và Abdala.

Trong khi đó, Chile đã phê chuẩn sử dụng vaccine Sinovac của Trung Quốc sản xuất để tiêm cho trẻ từ 6 - 12 tuổi, và cơ quan y tế nước này sẽ triển khai chương trình tiêm chủng ngay tại các trường học. Tính đến nay, Chile đã có hơn 13 triệu dân tương đương 86% dân số từ 12 tuổi trở lên hoàn thành đủ hai mũi tiêm. Một số nước khác như Trung Quốc, Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất và Venezuela cũng đã thông báo kế hoạch tiêm chủng cho trẻ dưới 12 tuổi.

Vaccine của hãng Pfizer/BioNTech dự kiến sẽ được hoàn thành trước so với những hãng khác tại Mỹ. Dữ liệu từ đợt thử nghiệm lâm sàng đối với hơn 2.000 trẻ em từ 5 - 11 tuổi dự kiến sẽ được hãng này công bố vào cuối tháng 9 này, và sau đó hãng sẽ xin cấp phép của FDA vào tháng 10 tới. Vaccine của Pfizer/BioNTech được cấp phép sử dụng cho người từ 16 tuổi trở lên. Trong khi đó, công ty Moderna cho biết, họ sẽ cố gắng để thu thập được đủ dữ liệu cho tới cuối năm 2021 để xin cấp phép sử dụng vaccine cho trẻ từ 6 - 11 tuổi. Trước đó, công ty này đã nộp đơn xin cấp phép sử dụng vaccine cho thanh thiếu niên từ 12 - 17 tuổi, vì hiện nay vaccine của Moderna chỉ được sử dụng cho người từ 18 tuổi trở lên.