Chuyển giao cho Ủy ban Dân nguyện và Giám sát chủ trì và lùi thời gian thông qua
Trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Cao Mạnh Linh nêu rõ, trên cơ sở tiếp nhận và nghiên cứu hồ sơ dự án Luật, Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát nhận thấy, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đã phối hợp với Thường trực Hội đồng Dân tộc và cơ quan hữu quan khẩn trương, nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các ĐBQH tại Kỳ họp thứ Tám để chỉnh lý dự thảo Luật. Đến nay, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung 51 điều/91 điều so với Luật hiện hành, chiếm 56,04%.
Bên cạnh đó, thực hiện Kết luận số 127-KL/TW ngày 28.2.2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tại Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội sẽ xem xét việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và nhiều dự án luật khác. Trong đó, có nhiều nội dung liên quan trực tiếp đến Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, đặt ra yêu cầu tiếp tục nghiên cứu, chỉnh lý toàn diện, như: Việc không tổ chức cấp huyện dẫn tới phải nghiên cứu sửa đổi nhiều điều, khoản của dự thảo luật về giám sát của HĐND cấp huyện; nghiên cứu về cơ chế giám sát đối với Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân khu vực, cơ quan thi hành án dân sự.
“Ngoài ra, qua rà soát, dự thảo Luật còn một số quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thực hiện các hoạt động giám sát, do đó, cần tiếp tục nghiên cứu, đề xuất việc sửa đổi để thực hiện đúng chủ trương luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc…”, Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Dân nguyện và Giám sát nhấn mạnh.
Quang cảnh cuộc làm việc. Ảnh: H. Ngọc
Căn cứ số điều dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung tính đến thời điểm hiện tại (51/91 điều) và dự kiến một số nội dung cần tiếp tục nghiên cứu, chỉnh lý, tại cuộc họp giữa Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, đại diện Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, Hội đồng Dân tộc, các ý kiến cơ bản nhất trí việc mở rộng phạm vi sửa đổi toàn diện đối với dự án Luật.
Đồng thời, trên cơ sở báo cáo của Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đã có ý kiến chỉ đạo: “Việc chuyển giao cho Ủy ban Dân nguyện và Giám sát chủ trì và lùi thời gian thông qua là định hướng để tiếp tục chuẩn bị sửa đổi toàn diện chứ không còn sửa đổi, bổ sung một số điều…”.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đã có văn bản gửi Ủy ban Pháp luật và Tư pháp để tổng hợp, đề xuất việc thay đổi Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, đồng thời có văn bản báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh phạm vi sửa đổi của Luật là sửa đổi toàn diện, thay thế Luật hiện hành (Báo cáo số 150/BC-UBDNGS15 ngày 26.3.2025).
Làm rõ bản chất của giám sát, hệ quả pháp lý
Tại cuộc làm việc, các đại biểu nhấn mạnh sự cần thiết phải sửa đổi toàn diện Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND. Đồng thời, cho ý kiến tập trung vào 8 vấn đề lớn: Khái niệm giám sát; thẩm quyền giám sát tối cao của Quốc hội; nguyên tắc hoạt động giám sát; bổ sung hoạt động giải trình tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; bổ sung quy định về phối hợp giám sát thực hiện các điều ước, thỏa thuận quốc tế, dự án hợp tác với nước ngoài; quy định giám sát chung của các cơ quan dân cử các cấp; hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND; thời điểm Quốc hội, HĐND xem xét báo cáo.
Kết luận cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đánh giá cao tính trách nhiệm, chủ động của Ủy ban Dân nguyện và Giám sát khi tiếp nhận và nghiên cứu hồ sơ dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, đề nghị Ủy ban Dân nguyện và Giám sát tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đặc biệt là Chủ tịch Quốc hội tiếp tục hoàn thiện Báo cáo một số vấn đề lớn và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Về phạm vi điều chỉnh, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, chúng ta thống nhất cao là sửa đổi toàn diện với tên gọi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND (sửa đổi). Trên cơ sở hồ sơ đã có với tư duy mới và cách làm mới, chúng ta sẽ tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.
Đối với khái niệm giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, phải hết sức dễ hiểu, trả lời cho được bản chất của giám sát, hệ quả pháp lý là gì? Chú trọng sửa đổi Luật phải phù hợp với phân cấp, phân quyền; cân nhắc bổ sung quy định khi cần thiết thực hiện phối hợp giám sát thực hiện các điều ước, thỏa thuận quốc tế, dự án hợp tác nước ngoài...
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cố gắng tổ chức các hội thảo khoa học, mời các chuyên gia cùng đóng góp ý kiến để hoàn thiện dự thảo Luật, bắt kịp với xu thế phát triển mới của đất nước.
