Trong 2,5 ngày có tổng cộng 121 lượt đại biểu Quốc hội chất vấn, có 6 đại biểu chất vấn 2 lần, 41 lượt đại biểu tranh luận. Các thành viên Chính phủ, trong đó có 3 Phó Thủ tướng và 15 Bộ trưởng, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã trực tiếp trả lời chất vấn về các vấn đề thuộc trách nhiệm quản lý, điều hành của mình. Thủ tướng cũng báo cáo, làm rõ thêm những nội dung thuộc trách nhiệm của Chính phủ và trả lời chất vấn các đại biểu.
Một điểm nhấn trong phiên họp và trong lịch sử Quốc hội nước ta đó là Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân từ vị trí điều hành phiên chất vấn đã đứng dậy trực tiếp trả lời chất vấn của một đại biểu về sáng kiến lập pháp. Đây là lần thứ 3 trong lịch sử Quốc hội nước ta, Chủ tịch Quốc hội trả lời chất vấn trực tiếp trước Quốc hội. Lần đầu Chủ tịch Quốc hội trả lời chất vấn là tại nhiệm kỳ Quốc hội Khóa IX (1992 - 1997) và lần thứ 2 tại nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XIII.
Bên cạnh đó, tiếp tục phát huy ứng dụng của công nghệ thông tin, lần này, việc đăng ký chất vấn và tranh luận của đại biểu được thực hiện thông qua App Quốc hội trên Ipad của mỗi đại biểu.
Quan sát nghị trường những ngày chất vấn có thể thấy câu hỏi của các đại biểu rất đa dạng, phong phú và liên quan sát sườn đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội của đất nước cũng như người dân. Điều này cho thấy sự kết nối, tương tác giữa đại biểu và cử tri ngày càng gắn bó mật thiết; phải như vậy đại biểu mới nắm bắt được suy nghĩ, tâm tư, nguyện vọng của hàng chục triệu cử tri với đa dạng nhu cầu và lợi ích khác nhau. Không dừng lại ở đó! Việc nhiều đại biểu tranh luận hoặc chất vấn lần 2 với các thành viên Chính phủ và các vị trưởng ngành một mặt thể hiện tinh thần “giám sát đến cùng” như nhận xét của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; mặt khác là bằng chứng cho thấy lợi ích của người dân, lợi ích của đất nước đã được đại biểu đặt lên trên tất thảy. Phiên chất vấn cũng không tránh khỏi một vài câu hỏi chưa rõ hoặc đề cập tới sự việc cụ thể mang tính riêng tư, nhưng tất cả đã được hóa giải bằng sự điều hành linh hoạt, uyển chuyển và dứt khoát của chủ tọa.
Đối với các thành viên Chính phủ và các vị trưởng ngành, áp lực trong phiên chất vấn cuối nhiệm kỳ không hề nhỏ. Áp lực đến từ việc Quốc hội không chất vấn theo nhóm vấn đề như mọi khi mà đại biểu hỏi tới lĩnh vực nào thì người đứng đầu cơ quan liên quan đều phải “đăng đàn”. Điều này buộc các thành viên Chính phủ và các trưởng ngành phải nắm chắc chắn và toàn diện những vấn đề trong phạm vi quản lý của mình.
Áp lực lớn hơn đến từ chỗ, phiên chất vấn này như một cuộc sát hạch cuối nhiệm kỳ. Trên cơ sở này, không chỉ đại biểu mà cả cử tri sẽ “đánh giá” chất lượng những cán bộ được Quốc hội bầu, phê chuẩn giữ các vị trí trụ cột của bộ máy nhà nước. Nếu các thành viên Chính phủ, các vị trưởng ngành làm được và giải trình được thì họ sẽ tiếp tục giữ được sự tín nhiệm của Quốc hội và cử tri. Ngược lại, họ sẽ đánh mất sự tín nhiệm này.
Trên nghị trường, các thành viên Chính phủ, các vị trưởng ngành cơ bản đã trả lời rõ ràng, thẳng thắn về những việc làm được và chưa làm được cũng như nêu nguyên nhân, nhận trách nhiệm và có giải pháp cụ thể để tiếp tục khắc phục. Bên cạnh đó cũng có những vấn đề trả lời chưa đáp ứng được yêu cầu của đại biểu, chưa làm rõ được trách nhiệm nên còn có ý kiến tranh luận, trao đổi lại. Cụ thể từng thành viên Chính phủ, từng trưởng ngành - người nào thực sự nỗ lực, người nào trách nhiệm sát sao, người nào tạo ra chuyển biến tích cực… đại biểu và cử tri chắc chắn đều có cho mình đánh giá xác đáng.
Với sự chủ động chuẩn bị từ rất sớm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, của Chính phủ và kinh nghiệm qua nhiều kỳ chất vấn, thành công của phiên chất vấn cuối cùng của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XIV đã đáp ứng được kỳ vọng của cử tri và nhân dân cả nước. Đặc biệt hơn cả, như lời Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, kết quả phiên chất vấn này sẽ là “cầu nối” giữa Quốc hội Khóa XIV và XV, chuyển tải những nỗ lực, trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành và trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội Khóa XIV trong việc thực hiện thắng lợi mục tiêu đã đề ra của cả nhiệm kỳ, tạo động lực, khí thế mới để đất nước ta tiếp tục phát triển bền vững.
