Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi)

Phát triển điện hạt nhân nhằm bảo đảm an ninh năng lượng

PGS.TS. Vương Hữu Tấn - nguyên Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam

Luật Điện lực (sửa đổi) với mục tiêu chủ yếu là bảo đảm an ninh điện năng cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Điện hạt nhân là một trong các dạng điện năng; vì vậy, trong Luật cần có tuyên bố về chính sách liên quan đến phát triển điện hạt nhân ở khía cạnh bảo đảm an ninh năng lượng là chính.

Phải sử dụng công nghệ hiện đại, có kiểm chứng

Ngày 21.10, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên đã trình bày trước Quốc hội về dự án Luật Điện lực (sửa đổi). Tại dự thảo, điểm đáng chú ý về phát triển điện hạt nhân là Nhà nước sẽ độc quyền trong đầu tư, xây dựng và vận hành các dự án nhà máy điện hạt nhân, nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu, lưới điện truyền tải...

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa

Trong đó, các chính sách phát triển điện hạt nhân gồm: quy hoạch phát triển điện hạt nhân sẽ đồng bộ với quy hoạch phát triển điện bảo đảm mục tiêu an ninh cung cấp điện. Dự án điện hạt nhân là dự án quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia, do Nhà nước đầu tư xây dựng và vận hành.

Việc đầu tư xây dựng, vận hành, chấm dứt hoạt động và bảo đảm an toàn nhà máy điện hạt nhân phải tuân thủ quy định của Luật Năng lượng nguyên tử và các quy định pháp luật khác. Các dự án điện hạt nhân phải sử dụng công nghệ hiện đại, có kiểm chứng để bảo đảm an toàn cao nhất.

Ngoài ra, dự thảo cũng quy định tùy thuộc tình hình kinh tế, xã hội từng thời kỳ và dự án cụ thể, Thủ tướng Chính phủ quy định cơ chế đặc thù.

Công nghệ và an toàn nên quy định trong Luật Năng lượng nguyên tử

Qua nghiên cứu các quy định về chính sách được đề xuất cho phát triển điện hạt nhân trong dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi), xin có một số ý kiến góp ý như sau.

Thứ nhất, Luật Điện lực với mục tiêu chủ yếu là bảo đảm an ninh điện năng cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Điện hạt nhân là một trong các dạng điện năng. Vì vậy, trong Luật Điện lực (sửa đổi) cần có tuyên bố về chính sách liên quan đến phát triển điện hạt nhân ở khía cạnh bảo đảm an ninh năng lượng là chính.

Cụ thể, Việt Nam có xem điện hạt nhân là một dạng điện năng nền bảo đảm an ninh năng lượng và sự ổn định của hệ thống điện quốc gia phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội không? Điện hạt nhân sẽ được phát triển với một tỷ lệ hợp lý như thế nào trong cơ cấu cung ứng điện năng của quốc gia?

Thứ hai, các vấn đề về công nghệ và an toàn điện hạt nhân sẽ được quy định trong Luật Năng lượng nguyên tử sửa đổi (dự kiến trình Quốc hội năm 2026). Đây là luật chuyên ngành điều chỉnh các vấn đề liên quan đến đầu tư, xây dựng, vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa, tháo dỡ khi hết hạn sử dụng và các vấn đề quản lý an toàn, an ninh hạt nhân, ứng phó sự cố, thanh sát hạt nhân và bồi thường hạt nhân, quản lý pháp quy hạt nhân... trong sử dụng điện hạt nhân. Do đó, trong dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi) không cần thiết phải đề cập đến các nội dung này.

Thứ ba, Nhà nước có nên độc quyền đầu tư xây dựng và vận hành nhà máy điện hạt nhân không? Vấn đề này cần có các nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để làm rõ thêm.

Theo kinh nghiệm, trong thời kỳ ban đầu vào thập niên 1950 - 1970, đa số các nước đi vào phát triển điện hạt nhân còn có mục tiêu nâng cao tiềm lực quốc gia về quốc phòng an ninh nên Nhà nước cần phải độc quyền.

Việt Nam đã ký kết các điều ước quốc tế liên quan đến cấm phổ biến vũ khí hạt nhân, cấm thử hạt nhân toàn diện và cũng đã ký Hiệp ước Thanh sát, Nghị định thư bổ sung với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA). Do đó, Chương trình phát triển điện hạt nhân của nước ta chỉ phục vụ mục đích hòa bình. Vì vậy, công trình nhà máy điện hạt nhân của chúng ta thuần túy chỉ có ý nghĩa về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, không khác gì các công trình năng lượng khác ngoài các yêu cầu về an toàn, an ninh hạt nhân để bảo đảm an toàn cho con người và môi trường. Nếu Nhà nước độc quyền đầu tư xây dựng và vận hành nhà máy điện hạt nhân thì không thể huy động các nguồn lực trong và ngoài nước đầu tư xây dựng nhà máy điện hạt nhân, làm tăng gánh nặng đầu tư công khi phát triển điện hạt nhân trong khi nguồn lực của nước ta còn hạn chế.

Kinh nghiệm tại Thổ Nhĩ Kỳ đã chấp nhận hình thức BOO (xây dựng - sở hữu - vận hành) trong đầu tư xây dựng nhà máy điện hạt nhân với Liên bang Nga. Điều này giúp Thổ Nhĩ Kỳ không phải lo về tài chính cũng như quản lý chất thải phóng xạ và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng - những vấn đề mà các nước còn đang có nhiều ý kiến tranh cãi khi phát triển điện hạt nhân.

Do đó, rất mong các đại biểu Quốc hội xem xét để đưa các chính sách nào thực sự cần thiết vào trong Luật Điện lực (sửa đổi) về phát triển điện hạt nhân, bảo đảm an ninh năng lượng và sự ổn định của hệ thống lưới điện quốc gia cũng như tháo gỡ khó khăn về đầu tư và thu xếp tài chính cho các dự án điện hạt nhân trong tương lai ở nước ta.

Kinh tế

Ảnh minh họa
Bất động sản

Bất động sản xanh là xu hướng tất yếu

Chiếm khoảng 39% tổng lượng phát thải khí nhà kính (bao gồm xây dựng và vận hành công trình), lĩnh vực bất động sản đang có những chuyển dịch tích cực nhằm đóng góp vào mục tiêu quốc gia; thị trường bất động sản xanh, với các công trình trung hòa carbon và đạt chứng chỉ xanh, nổi lên như một xu hướng tất yếu, vừa đáp ứng yêu cầu bền vững, vừa mang lại giá trị kinh tế thiết thực cho chủ đầu tư.

Ảnh minh họa
Kinh tế

Tài sản số, tín chỉ carbon có phải là tài sản bảo đảm?

Cùng với sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, nền kinh tế số và quá trình chuyển đổi xanh, các loại tài sản mới như tài sản số, tín chỉ carbon... ra đời; nhanh chóng có khung pháp lý cho các loại tài sản này, trong đó xác định rõ đây có phải là tài sản bảo đảm cho các khoản vay tại các tổ chức tín dụng là vấn đề lớn đặt ra hiện nay.

ĐHĐCĐ VietABank năm 2025: Tăng vốn điều lệ đạt 11.582 tỷ đồng, đặt mục tiêu lợi nhuận trên 1.300 tỷ đồng
Kinh tế

ĐHĐCĐ VietABank năm 2025: Tăng vốn điều lệ đạt 11.582 tỷ đồng, đặt mục tiêu lợi nhuận trên 1.300 tỷ đồng

Ngày 26.4 vừa qua tại Hà Nội, Ngân hàng TMCP Việt Á (VietABank – Mã CK: VAB) đã tổ chức thành công Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên năm 2025 nhằm báo cáo kết quả kinh doanh năm 2024, định hướng kế hoạch kinh doanh năm 2025 cùng một số nội dung quan trọng khác.

Shinhan Finance thoát lỗ năm 2024
Kinh tế

Shinhan Finance thoát lỗ năm 2024

Công ty Tài chính TNHH MTV Shinhan Việt Nam (Shinhan Finance) vừa công bố báo cáo tài chính năm 2024 gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) và các nhà đầu tư trái phiếu. Theo đó, công ty đã ghi nhận lãi sau thuế 56,2 tỷ đồng, đánh dấu bước ngoặt đáng chú ý so với khoản lỗ 462,7 tỷ đồng trong năm 2023.

ITN
Kinh tế

Giải ngân đầu tư công bắt đầu khởi sắc

Kết thúc tháng 4.2025, cả nước ước giải ngân được 128,5 nghìn tỷ đồng, đạt 14,3% kế hoạch. So với tỷ lệ của 3 tháng đầu năm, tốc độ giải ngân trong tháng 4 đã bắt đầu khởi sắc, bắt kịp tiến độ cùng kỳ năm trước.

Hội thảo "Hỗ trợ tăng trưởng kinh tế - Góc nhìn từ doanh nghiệp chịu thuế tiêu thụ đặc biệt" do Báo Nhân dân tổ chức
Kinh tế

Đặt chính sách thuế trong tổng thể các giải pháp thúc đẩy nội lực doanh nghiệp

Theo các đại biểu tham dự Hội thảo "Hỗ trợ tăng trưởng kinh tế - Góc nhìn từ doanh nghiệp chịu thuế tiêu thụ đặc biệt" do Báo Nhân dân tổ chức đầu tuần vừa qua, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt chưa chắc đạt được mục tiêu điều chỉnh hành vi tiêu dùng nếu thiếu các bằng chứng khoa học xác đáng. Trong khi đó, điều này có thể làm gia tăng tiêu thụ hàng lậu, hàng không chính thống, gây rủi ro cho sức khỏe người dân và ảnh hưởng đến nguồn thu lâu dài. Do vậy, chính sách thuế cần đặt trong tổng thể các giải pháp thúc đẩy nội lực doanh nghiệp và bảo đảm ổn định kinh tế-xã hội.

Vietnam Airlines và Vietcombank với dự án chủ lực
Kinh tế

Vietnam Airlines và Vietcombank với dự án chủ lực

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) và Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) vừa chính thức ký kết Biên bản ghi nhớ (MOU) về việc hợp tác thu xếp vốn cho dự án đầu tư 50 máy bay thân hẹp. Sự kiện này thể hiện vai trò chủ lực của 2 doanh nghiệp nhà nước hàng đầu trong việc đồng hành triển khai các dự án trọng điểm quốc gia, phục vụ chiến lược phát triển hạ tầng giao thông và kinh tế Việt Nam.

Hàng ngàn hộp sữa bột giả mang nhãn hiệu Sure IQ bị cơ quan Công an thu giữ.
Thị trường

Sữa giả và khoảng trống

Một đường dây chuyên sản xuất, tiêu thụ sữa bột giả với quy mô lớn vừa bị lực lượng chức năng triệt phá, gây chấn động dư luận. Theo điều tra ban đầu, nhóm đối tượng đã lợi dụng sự lỏng lẻo trong kiểm soát thị trường, đưa sữa giả đi tiêu thụ tại nhiều địa phương. Rõ ràng, đang có những khoảng trống trong quản lý cần được điều chỉnh để bảo vệ người tiêu dùng.

Ảnh minh họa
Kinh tế

Tất cả cho dịp lễ

Dịp nghỉ lễ 30.4 - 1.5 sắp tới, nhu cầu đi lại và du lịch của người dân dự báo sẽ tăng mạnh. Ngành vận tải và du lịch đã triển khai kế hoạch tăng cường chuyến bay, tàu hỏa, cùng với các hoạt động vui chơi giải trí, nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng và bảo đảm một kỳ nghỉ lễ an toàn, tiện nghi, ấn tượng.

Nguồn vốn Agribank thúc đẩy kinh tế tư nhân phát huy vai trò trụ cột quan trọng của nền kinh tế
Doanh nghiệp

Agribank thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển

Agribank cùng ngành Ngân hàng luôn đồng hành, sát cánh cùng kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, trở thành một trong những trụ cột quan trọng hàng đầu của nền kinh tế, là động lực quan trọng nhất để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia và là đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng.

Vietbank đặt mục tiêu lợi nhuận tăng 55%, tăng vốn điều lệ lên 10.919 tỷ đồng trong năm 2025
Doanh nghiệp

Vietbank đặt mục tiêu lợi nhuận tăng 55%, tăng vốn điều lệ lên 10.919 tỷ đồng trong năm 2025

Ngày 26.4.2025, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương Tín (Vietbank) đã tổ chức thành công Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025 (“Đại hội”) bằng hình thức trực tuyến. Tại Đại hội, các cổ đông đã nhất trí thông qua Phương án tăng vốn điều lệ từ 7.139 tỷ đồng lên 10.919,7 tỷ đồng và kế hoạch lợi nhuận trước thuế tăng 55%.