Thời gian qua, Nghị định số 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe đã có hiệu lực và đi sâu vào đời sống. Trong đó, việc áp dụng xử phạt nguội đối với ô tô đã mang lại những kết quả tích cực, giúp điều chỉnh hành vi của người tham gia giao thông, giảm thiểu vi phạm và tai nạn.
Mặc dù, việc áp dụng xử phạt nguội đối với ô tô đã được triển khai hiệu quả song việc áp dụng hình thức xử phạt này đối với xe máy vẫn chưa thực sự hiệu quả. Bởi lẽ, hiện nay, việc mua bán sang tay xe máy đang diễn ra khá phổ biến và dễ dàng, chỉ cần một giấy tờ viết tay đơn giản là đã có thể mua được một chiếc xe máy cũ mà không phải đăng ký tên của mình.
Trong khi đó, theo thống kê, Việt Nam hiện có tỷ lệ sở hữu xe máy thuộc nhóm cao nhất thế giới, đạt khoảng 600 xe máy/1.000 dân. Đáng chú ý, xe máy cũng là phương tiện liên quan đến 60 - 70% tổng số vụ tai nạn giao thông. Có thể thấy, số lượng các trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông liên quan đến xe máy chiếm tỷ lệ lớn, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cao. Vì vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, việc xử phạt nguội đối với các xe máy vi phạm sẽ góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông và giảm áp lực cho lực lượng cảnh sát giao thông phải xử lý vi phạm trên đường.
Bởi vậy, cần thiết phải có biện pháp rút ngắn thủ tục sang tên đổi chủ phương tiện để giúp quản lý chính xác thông tin chủ xe, tránh tình trạng xe không chính chủ gây khó khăn cho việc xử phạt. Ngoài ra, các cơ quan chức năng cũng có thể xem xét đề xuất áp dụng kiểm định xe máy tương tự ô tô. Điều này không chỉ giúp kiểm soát chất lượng phương tiện mà còn hỗ trợ trong việc quản lý vi phạm giao thông.
Một trong những yếu tố quan trọng giúp xử phạt nguội đạt hiệu quả là ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý phương tiện và thông tin vi phạm. Việc kết nối dữ liệu giữa ứng dụng định danh điện tử (VNeID) và hệ thống quản lý phương tiện sẽ giúp gửi giấy phạt chính xác, giảm tình trạng vi phạm không bị xử lý. Cùng với đó, hệ thống camera giám sát giao thông cần được đầu tư, nâng cấp với công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để nhận diện biển số và ghi nhận vi phạm một cách chính xác, minh bạch. Đặc biệt, sự phối hợp giữa các đơn vị, từ ngành công an đến hệ thống đăng kiểm, cũng cần được tối ưu hóa để đảm bảo quá trình xử lý vi phạm diễn ra nhanh chóng và hiệu quả.
Có thể thấy, trong bối cảnh các đô thị ngày càng phát triển theo hướng thông minh thì việc hiện đại hóa công tác quản lý và xử lý vi phạm giao thông là xu hướng tất yếu. Việc triển khai xử phạt nguội không chỉ giúp nâng cao ý thức của người tham gia giao thông mà còn góp phần xây dựng một môi trường giao thông công bằng, minh bạch và an toàn hơn. Đây được xem là giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao an toàn cho người tham gia giao thông.
