60 năm giải phóng Thủ đô

Phát huy giá trị di sản Thăng Long - Hà Nội

Từ mùa thu năm Canh Tuất 1010, Thăng Long đã trở thành nơi hội tụ và lan tỏa văn hóa của đất nước, với văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú - văn hóa đó là kết tinh trí tuệ, sức sáng tạo của nhiều thế hệ Thăng Long - Hà Nội và là văn hiến Thủ đô.

Theo Ts Nguyễn Danh Tiên, Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, với vị thế là trung tâm văn hóa của đất nước, Hà Nội có điều kiện mở rộng giao lưu, hợp tác về văn hóa với các quốc gia, dân tộc trên thế giới. Đây cũng là cơ hội để đánh giá đúng vị trí, vai trò của văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội nhằm khai thác các giá trị văn hóa như một động lực để xây dựng Hà Nội trở thành biểu tượng của văn hóa Việt Nam theo ba định hướng lớn: bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống (vật thể và phi vật thể) của đất Thăng Long nghìn năm văn hiến; từng bước xây dựng và hoàn thiện những giá trị mới trong thời đại Hồ Chí Minh, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh; mở rộng giao lưu và hợp tác quốc tế, phát triển Hà Nội thành trung tâm văn hóa lớn của đất nước.

Ảnh: Bùi Khánh Hòa
Ảnh: Bùi Khánh Hòa
Kết tinh trí tuệ, sức sáng tạo của nhiều thế hệ cư dân Thăng Long - Hà Nội là các giá trị văn hóa cội nguồn của người Hà Nội: yêu nước, ý thức cộng đồng, tự cường dân tộc; hiếu thảo, hiếu học, tôn sư trọng đạo, thờ cúng tổ tiên; bổn phận, tự trọng, tình nghĩa; hòa thuận, kính trên nhường dưới, nền nếp, thanh lịch; tài hoa, chuộng người tài, khéo léo, tế nhị, mến khách… Những giá trị tốt đẹp của nền văn hóa Việt Nam nói chung và văn hóa Hà Nội nói riêng đã làm nên sức sống mãnh liệt, giúp dân tộc ta vượt qua biết bao thử thách cam go để không ngừng phát triển và lớn mạnh. Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, tác động nhiều chiều đến bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống Hà Nội - Ts Nguyễn Danh Tiên khẳng định. Tuy nhiên, vấn đề trọng tâm hiện nay là xây dựng con người Hà Nội vừa hiện đại, vừa giàu bản sắc nghìn năm văn hiến với những giá trị tốt đẹp ấy. Thủ đô cần phát triển, thu hút các tài năng khoa học, công nghệ, doanh nghiệp, văn hóa, nghệ thuật… đặc biệt, tạo điều kiện để phát huy sự năng động sáng tạo, ý thức tự cường, tự tôn dân tộc của người Hà Nội, xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại; giàu về văn hóa, mạnh về kinh tế, tiến kịp Thủ đô các nước trong khu vực và trên thế giới.

Về kho tàng văn hóa vật thể và phi vật thể của Thăng Long - Hà Nội, Phó giám đốc Sở VH, TT và DL Hà Nội Trương Minh Tiến nhấn mạnh: di tích lịch sử, văn hóa dù gắn với các vương triều hay với cộng đồng dân cư, đều hàm chứa những giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật và khoa học mà các thế hệ tiền nhân đã để lại. Qua thời gian, do những biến động của thiên nhiên, chiến tranh, có di tích không còn nguyên vẹn. Vì thế, việc kiểm kê, xếp hạng di tích trên địa bàn Hà Nội đã được tiến hành quy củ, nhằm bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích. Thành phố đặc biệt quan tâm đầu tư tôn tạo, khai thác một số di tích tiêu biểu như: Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hoàng thành Thăng Long... Gần đây, 5 di tích, danh thắng của Hà Nội đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, là đền Hai Bà Trưng (Mê Linh), đền Hát Môn (Phúc Thọ), đền Phù Đổng (Gia Lâm), hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn (quận Hoàn Kiếm) và đình Tây Đằng (Ba Vì). Một số di sản văn hóa của Hà Nội đã được UNESCO tôn vinh, như khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long.

Vấn đề bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể cũng được Hà Nội đặt ra một cách cấp bách, với mục tiêu bảo tồn các di sản văn hóa phi vật thể ngay chính trong đời sống cộng đồng vì cộng đồng là môi trường sản sinh ra các di sản văn hóa phi vật thể và là nơi nuôi dưỡng, làm phong phú nó trong đời sống. Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đồng nghĩa với việc phải bảo vệ người nắm giữ di sản - các nghệ nhân dân gian, để họ trao truyền các giá trị di sản văn hóa truyền thống của Thủ đô. Ông Trương Minh Tiến lý giải: Thực tế đã chứng minh rằng, chỉ cần những người thừa kế di sản văn hóa phi vật thể còn sống thì những di sản văn hóa truyền thống sẽ không bị biến mất; chỉ cần những người kế thừa di sản văn hóa phi vật thể vẫn còn tràn đầy sức sống thì di sản văn hóa phi vật thể sẽ không ngừng được sáng tạo trong quá trình trao truyền và kế thừa; chỉ cần người kế thừa di sản văn hóa phi vật thể vẫn truyền nghề, thì di sản có người kế thừa, kéo dài mãi mãi.

Văn hóa

Chiêm ngưỡng “Bộ sưu tập mũi khoan đá Thác Hai” - bảo vật quốc gia đầu tiên của tỉnh Đắk Lắk
Văn hóa - Thể thao

Chiêm ngưỡng “Bộ sưu tập mũi khoan đá Thác Hai” - bảo vật quốc gia đầu tiên của tỉnh Đắk Lắk

Sáng 22.11, tại Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, UBND tỉnh khai mạc triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội tỉnh Đắk Lắk chào mừng kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Lắk (22.11.1904 - 22.11.2024); 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22.12.1944 - 22.12.2024) và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22.12.1989 - 22.12.2024).

Hình ảnh tại triển lãm 3D. ảnh: TTLTI
Văn hóa - Thể thao

Lịch sử Kiên Giang qua hình ảnh và tài liệu lưu trữ

Với hơn 200 tài liệu, bản đồ lần đầu tiên được công bố, triển lãm 3D trực tuyến “Giới thiệu hình ảnh, tài liệu lưu trữ về địa giới hành chính tỉnh Kiên Giang xưa và nay” nhằm lan tỏa giá trị của tài liệu lưu trữ, tạo thuận lợi cho người xem dễ dàng tiếp cận thông tin về địa giới hành chính Kiên Giang qua các thời kỳ.

Khi sắc màu và cảm xúc thăng hoa
Văn hóa - Thể thao

Khi sắc màu và cảm xúc thăng hoa

Triển lãm "Colors in Bloom - Sắc màu bừng nở" quy tụ các nghệ sĩ: Nguyễn Phương, Minh Đàm, Thanh Hà, Đình Đức, Phương Thảo và Đức Tiến. Đây là không gian để công chúng chiêm ngưỡng vẻ đẹp tinh tế và độc đáo của nghệ thuật màu nước.

Xây dựng nền “văn hóa Hòa Bình” mãi trường tồn, lan tỏa
Địa phương

Xây dựng nền “văn hóa Hòa Bình” mãi trường tồn, lan tỏa

Nhằm phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống, nhất là các di tích thuộc nền “Văn hóa Hòa Bình”, tỉnh Hòa Bình xác định, phát triển văn hóa sẽ là một trong 5 đột phá chiến lược và sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả các giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch, giúp di sản mãi trường tồn và lan tỏa. Từ đó, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Chuyện làng, chuyện phố
Văn hóa

Chuyện làng, chuyện phố

Ngày hội Di sản văn hóa năm 2024 với chủ đề Chuyện làng, chuyện phố sẽ được Bảo tàng Đà Nẵng tổ chức vào ngày 22 - 23.11.

Kết nối và mở rộng mạng lưới mỹ thuật
Văn hóa - Thể thao

Kết nối và mở rộng mạng lưới mỹ thuật

Hoạt động sáng tạo của nghệ sĩ thiên về tính cá nhân nhưng cũng rất cần môi trường để cập nhật thông tin, giao lưu sáng tác... Các sự kiện kết nối quốc tế không chỉ tạo cơ hội cho nghệ sĩ trong và ngoài nước được gặp gỡ, học hỏi mà còn góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển mỹ thuật Việt Nam.

Tôn vinh truyền thống hiếu học, nuôi dưỡng khát vọng lớn lao
Văn hóa

Tôn vinh truyền thống hiếu học, nuôi dưỡng khát vọng lớn lao

Mỗi dịp 20.11, ngày Nhà giáo Việt Nam, ký ức tuổi thơ của tôi lại tràn về với hình ảnh của bố tôi - một người thầy được học trò yêu quý và kính trọng. Những bó hoa tươi thắm, những món quà nhỏ tuy giản dị nhưng đong đầy tình cảm học trò dành tặng thầy, cùng không khí rộn rã của lớp học với lũ học trò "nhất quỷ nhì ma" in sâu trong tâm trí của tôi. Bố tôi vẫn thường nói, nghề giáo không chỉ là dạy chữ, mà là vun đắp tâm hồn, truyền đạt những giá trị làm người, và kết nối với học trò ở những cảm xúc sâu sắc nhất; tôi rất xúc động khi thấy, sau 30 - 40 năm, vẫn có những học trò vượt hàng trăm cây số, quay lại thăm thầy cũ để hàn huyên đủ chuyện - từ gia đình, công việc cho đến những hoài niệm về thời đi học. Những cuộc trò chuyện như thế vượt lên trên mối quan hệ thầy trò thông thường, gắn bó như cha với con, tạo nên một tình nghĩa khó phai mờ.

Vượt qua rào cản khi sáng tạo với di sản
Văn hóa - Thể thao

Vượt qua rào cản khi sáng tạo với di sản

Di sản văn hóa phi vật thể đang góp phần quan trọng làm nên những sản phẩm độc đáo của công nghiệp văn hóa. Nhiều ý kiến cho rằng, không chỉ cần sự sáng tạo mà còn phải hiểu biết thấu đáo về truyền thống để giữ bản sắc nhưng vẫn mang lại nguồn lợi kinh tế.