Hỏi - Đáp về đăng ký, thống kê hộ tịch
Hỏi: Công dân Việt Nam đã được cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để kết hôn với người nước ngoài, nhưng nay xin cấp lại Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để kết hôn và trình bày là Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân trước đây bị mất hoặc thất lạc. Trường hợp này có giải quyết không?
Trả lời:
Liên quan đến việc cấp lại Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, Khoản 1, Điều 12, Thông tư số 04/2020/TT-BTP ngày 28.5.2020 quy định: “Trường hợp người yêu cầu cấp lại Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để kết hôn mà không nộp lại được Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân đã được cấp trước đây, thì người yêu cầu phải trình bày rõ lý do không nộp lại được Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký hộ tịch có văn bản trao đổi với nơi dự định đăng ký kết hôn trước đây để xác minh. Trường hợp không xác minh được hoặc không nhận được kết quả xác minh thì cơ quan đăng ký hộ tịch cho phép người yêu cầu lập văn bản cam đoan về tình trạng hôn nhân theo quy định tại Điều 4, Điều 5, Thông tư này”.
Ngoài ra, qua trao đổi với cơ quan đại diện ngoại giao của nước ngoài tại Việt Nam thời gian qua, Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực thấy rằng, hầu hết các cơ quan nước ngoài đều không thể hỗ trợ xác minh tình trạng hôn nhân của công dân Việt Nam tại nước sở tại.
Do đó, Ủy ban Nhân dân cấp xã nơi nhận hồ sơ yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân phải chủ động kiểm tra, xác minh tại địa phương (thông qua tổ trưởng dân phố, trưởng ấp/xóm hoặc các tổ chức, đoàn thể địa phương...) để nắm thông tin về tình trạng hôn nhân của công dân. Trên cơ sở đó cho phép công dân lập văn bản cam đoan về tình trạng hôn nhân của mình và chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu cam đoan không đúng sự thật. Sau đó giải quyết yêu cầu cấp lại Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho công dân theo quy định.
Hỏi: Bà L.H.L đăng ký thường trú tại phường Bến Nghé, quận 1, TP Hồ Chí Minh. Từ năm 2006 đến ngày 2.8.2016, bà L định cư tại Hoa Kỳ và xóa đăng ký thường trú tại quận 1. Năm 2013, bà L được cơ quan có thẩm quyền của Hoa Kỳ cho nhập quốc tịch Hoa Kỳ (không phải thôi quốc tịch Việt Nam). Từ ngày 3.8.2016 đến nay, bà L về Việt Nam cư trú và được Công an quận 1 giải quyết cho đăng ký thường trú trở lại tại địa chỉ cư trú trước đây. Bà L liên hệ với Ủy ban Nhân dân phường Bến Nghé để xin cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để đăng ký kết hôn với ông V, cư trú tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Yêu cầu của bà L có thực hiện được không?
Trả lời: Theo quy định tại Khoản 1, Điều 21, Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15.11.2015, do hiện nay bà L thường trú tại TP. Hồ Chí Minh, nên Ủy ban Nhân dân phường Bến Nghé nơi bà L đăng ký hộ khẩu thường trú có thẩm quyền cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
Do bà L có thời gian định cư tại Hoa Kỳ, nên bà L có trách nhiệm chứng minh tình trạng hôn nhân của mình trong thời gian cư trú ở nước ngoài với tư cách là công dân Việt Nam. Trường hợp bà L không chứng minh được thì cơ quan đăng ký hộ tịch vận dụng quy định tại Điều 4, Điều 5, Thông tư số 04/2020/TT-BTP, cho phép bà L lập văn bản cam đoan về tình trạng hôn nhân trong thời gian cư trú ở nước ngoài và chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình và hệ quả pháp lý nếu cam đoan không đúng sự thật.
Trên cơ sở các giấy tờ do bà L cung cấp, Ủy ban Nhân dân phường Bến Nghé cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho bà L.
(Chuyên mục được thực hiện với sự hỗ trợ kỹ thuật của Bộ Tư pháp, UNFPA và Vital Strategies)
