Vì sao tỷ lệ phạm tội về tham nhũng và chức vụ tăng?

Dự thảo báo cáo cho thấy, cử tri và Nhân dân bày tỏ sự lo ngại lớn khi kết quả giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với báo cáo công tác năm 2022 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; báo cáo của Chính phủ về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật cho thấy tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu diễn biến rất phức tạp, trong đó tội phạm về tham nhũng và chức vụ tăng 33,33% so với cùng kỳ năm 2021.

Thực tế đấu tranh tội phạm cho thấy, tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu diễn ra rất phức tạp. Hàng loạt vụ án lớn xảy ra gây ảnh hưởng không nhỏ đến tính minh bạch của thị trường tài chính. Nổi lên là các sai phạm trong các lĩnh vực chứng khoán như: vụ án Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC; vụ Nguyễn Thành Nhân, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Louis Holdings... Hàng loạt sai phạm trong hoạt động đấu thầu, đấu giá, mua sắm công, tập trung vào khâu thẩm định giá, thẩm định thầu, với những thủ đoạn thông đồng chia nhỏ dự án, gói thầu để chỉ định thầu; dùng “quân xanh, quân đỏ” để thao túng giá trúng thầu, mua bán “lòng vòng” để nâng giá nhiều lần của các đối tượng đã gây bức xúc trong nhân dân.  Vụ án Công ty Việt Á là một ví dụ điển hình. Liên quan đến vụ án này, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Bộ Công an (C03) đã khởi tố 26 bị can. Công an 21 địa phương khởi tố 24 vụ/63 bị can. Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) khởi tố vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Bệnh viện đa khoa Đồng Nai và Công ty AIC; Công an tỉnh Bắc Giang khởi tố 5 đối tượng chia nhỏ gói thầu, lập chứng từ mua bán thiết bị giáo dục gây thiệt hại 15 tỷ đồng. Công an TP Hà Nội khởi tố vụ án vi phạm đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng tại Bệnh viện Thanh Nhàn, thiệt hại ước tính gần 25 tỷ đồng…

Hàng loạt bị can đã bị khởi tố, đưa ra xét xử, trong đó có cả cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý. Điều đó cho thấy việc xử lý tội phạm tham nhũng của chúng ta rất quyết liệt, không có vùng cấm. Tuy nhiên, cử tri và dư luận đặt câu hỏi, quyết tâm, quyết liệt là vậy, tại sao tỷ lệ phạm tội về tham nhũng và chức vụ tăng so với năm 2021? Phải chăng do chúng ta quyết liệt, xử lý mạnh tay nên phát hiện ra nhiều đối tượng phạm tội hay do tội phạm này tăng trong thời gian qua?

Băn khoăn này cũng được Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đặt ra tại phiên họp thứ 15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, thời gian qua rất nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế lớn đã được xử lý quyết liệt, nghiêm minh, có tính răn đe rất cao nhưng loại tội phạm này vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm, lại còn tăng lên tương đối cao. Thực trạng này là do có sơ hở trong quy định của pháp luật, do công tác tổ chức thi hành pháp luật, hay là do nhận thức của cán bộ thực thi dẫn tới coi thường pháp luật? – Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đặt vấn đề. Do đó, cần có sự phân tích và đánh giá sâu sắc vấn đề này để có định hướng, giải pháp khắc phục trong thời gian tới – Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng đề nghị.

Công cuộc phòng, chống tham nhũng của chúng ta đã có những bước tiến đáng kể, được cử tri và nhân dân đánh giá cao. Tuy nhiên, trước thực trạng tội phạm tham nhũng và chức vụ tăng cao đòi hỏi cần có sự đánh giá, phân tích nguyên nhân một cách khách quan, thấu đáo. Chỉ khi nhận diện, đánh giá đúng thực trạng tìn hình mới đưa ra biện pháp ngăn chặn, xử lý tội phạm tham nhũng hiệu quả. Mong rằng, những băn khoăn của cử tri và Nhân dân sẽ được làm rõ khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về nội dung này tại phiên họp ngày mai.