Với câu hỏi này, Luật sư Nguyễn Văn Điệp (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) tư vấn như sau:
Về chế độ hưu trí: Căn cứ quy định tại Điều 169, Bộ luật Lao động năm 2019 và Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020 của Chính phủ thì kể từ ngày 1.1.2021 tuổi nghỉ hưu đối với lao động nam làm việc trong điều kiện bình thường sẽ được điều chỉnh theo lộ trình mỗi năm tăng thêm 3 tháng cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028, cụ thể như sau:
- Tuổi nghỉ hưu của lao động nam trong điều kiện lao động bình thường. Năm 2021 là đủ 60 tuổi 3 tháng; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028.
- Lao động nam có thể nghỉ hưu thấp hơn không quá 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường tại thời điểm nghỉ hưu và thuộc một trong các trường hợp dưới đây:
Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội ban hành;
Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn (bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu v vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1.1.2021);
Người lao động có tổng thời gian làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và thời gian làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn (bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01.01.2021) từ đủ 15 năm trở lên;
Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
- Lao động nam có thể nghỉ hưu thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường và thêm một trong các điều kiện sau: Có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò; Bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
- Lao động nam không bị quy định giới hạn về tuổi đời khi đã có đủ 20 năm đóng BHXH và thuộc một trong các trường hợp sau đây: Bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp; Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội ban hành.
Đối chiếu các quy định nêu trên, ông Đỗ Văn Đương sinh ngày 6.10.1962, có 40 năm 2 tháng đóng BHXH thì đến tháng 9.2023 ông đủ điều kiện nghỉ hưởng chế độ hưu trí. Tuy nhiên, nếu ông có nguyện vọng được nghỉ hưu trước tuổi (trước thời điểm tháng 9.2023) thì phải có kết luận của Hội đồng giám định y khoa về việc bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên. Theo quy định tại khoản 15, Điều 1, Thông tư số 06/TT-BLĐTBXH ngày 7/7/2021 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội: "Trường hợp thời gian nghỉ hưu trước tuổi có thời gian lẻ dưới 6 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu, thời gian lẻ từ 6 tháng trở lên thì tính mức giảm là 1%".
Như vậy, trường hợp bạn đọc Đỗ Văn Đương đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi, ngoài mức lương hưu hàng tháng được nhận, ông còn được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu do có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% (cao hơn 35 năm) và được cấp thẻ BHYT theo quy định. Về các chế độ khác đối với ông sau khi nghỉ hưu, không thuộc thẩm quyền của cơ quan Bảo hiểm xã hội, đề nghị ông liên hệ với đơn vị công tác trước khi nghỉ để được trả lời cụ thể.
