Phán xét của cử tri

Sự thất bại của ứng cử viên LDP

Các ứng cử viên do đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản (CDPJ) đối lập hậu thuẫn đã giành thắng lợi trong cuộc bỏ phiếu để bầu lại một ghế của Thượng viện tại khu vực bầu cử Hiroshima, cuộc bầu cử Thượng viện giữa kỳ ở khu vực bầu cử Nagano và cuộc bầu cử Hạ viện giữa kỳ ở khu vực bầu cử số 2 của tỉnh Hokkaido.

Tại Hiroshima, cuộc bầu cử Thượng viện giữa kỳ được tổ chức sau khi bà Anri Kawai, vợ của cựu Bộ trưởng Tư pháp Katsuyuki Kawai, mất ghế Thượng nghị sĩ vì bị kết tội mua phiếu bầu trong cuộc bầu cử Thượng viện năm 2019. Ứng cử viên Haruko Miyaguchi, cựu phát thanh viên, người được cả CDPJ và Đảng Dân chủ Xã hội (SDP) hậu thuẫn, đã giành thắng lợi trước ứng cử viên LDP là Hidenori Nishita, cựu quan chức của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp (METI).

Tại Nagano, chiếc ghế Thượng nghị sĩ bị bỏ trống từ tháng 12 năm ngoái do nguyên Bộ trưởng Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Yuichiro Hata từ trần sau khi bị nhiễm virus SARS-CoV-2. Trong cuộc bỏ phiếu ngày 25.4, ứng cử viên CDPJ Jiro Hata, người cũng được các đảng đối lập khác hậu thuẫn, giành thắng lợi trước ứng cử viên Yutaka Komatsu, người được cả LDP và Đảng Công minh - đối tác của LDP trong liên minh cầm quyền hiện nay - ủng hộ.

Tại Hokkaido, cuộc bỏ phiếu được tổ chức sau khi cựu Bộ trưởng Nông - Lâm - Ngư nghiệp Takamori Yoshikawa từ chức Hạ nghị sĩ trước khi bị truy tố vì cáo buộc nhận hối lộ. Ứng cử viên CPDJ là Kenko Matsuki, cựu nghị sĩ, cũng được các đảng đối lập khác hậu thuẫn, đã dễ dàng giành chiến thắng khi LDP không giới thiệu ứng cử viên tranh cử ở khu vực bầu cử này.

Lời cảnh tỉnh

Kết quả cuộc bầu cử quốc gia đầu tiên kể từ khi Thủ tướng Suga nhậm chức vào tháng 9 năm ngoái phản ánh sự bất bình của cử tri đối với Chính phủ, và có thể khiến khả năng lãnh đạo của ông bị nghi ngờ. Các đảng đối lập cho rằng họ thắng vì cùng ủng hộ ứng cử viên duy nhất trong ba cuộc bầu cử. Vì vậy, các đảng này đang có kế hoạch đẩy nhanh các cuộc đàm phán về cách hợp tác trong cuộc bầu cử sắp tới.

Tổng Thư ký CDPJ Tetsuro Fukuyama phát biểu: “Các cử tri đã thông qua phán quyết nghiêm khắc đối với Nội các của Thủ tướng Suga. Đó là kết quả tích tụ sự bất mãn của mọi người đối với các vụ bê bối liên quan đến chính trị và tiền bạc cũng như phản ứng với đại dịch Covid-19”.

Trước diễn biến mới này, ông Taimei Yamaguchi, Trưởng ban vận động bầu cử của LDP cam kết, “chúng tôi sẽ phản ứng nghiêm túc về nhận định của cử tri”. Trong khi đó, phát biểu với phóng viên hôm 26.4, Thủ tướng Suga cho biết, ông chấp nhận sự lựa chọn của cử tri và sẽ có những sửa đổi cần thiết sau khi tiến hành phân tích sâu hơn. Ông nhấn mạnh, cuộc chiến chống đại dịch vẫn là ưu tiên hàng đầu.

Tỷ lệ ủng hộ Nội các của Thủ tướng Suga, vốn ở mức khoảng 70% ngay sau khi ông tiếp quản ghế người tiền nhiệm Shinzo Abe, đã giảm xuống dưới 40% vào tháng 2 và từ đó dao động quanh mức này trong bối cảnh việc triển khai vaccine ngừa Covid-19 bị chậm. Mới đây nhất, một cuộc thăm dò cuối tuần của tờ Nikkei cho thấy, sự ủng hộ đối với Nội các ở mức 47%, trong khi 65% không đánh giá tích cực các chính sách ứng phó với Covid-19 của Thủ tướng Suga. Nhật Bản hiện mới phê duyệt một loại vaccine ngừa Covid-19 và chỉ khoảng 1% dân số được tiêm phòng đầy đủ.

Liên minh cầm quyền từng muốn tăng cường biện pháp chống virus SARS-CoV-2 và đẩy nhanh triển khai vaccine nhằm chuẩn bị cho cuộc bầu cử Hạ viện được tổ chức vào mùa Thu. Với đợt bùng phát mới Covid-19 gần đây, Thủ tướng Suga tập trung sắp xếp các biện pháp chống dịch, bao gồm tuyên bố tình trạng khẩn cấp đối với thủ đô Tokyo và ba quận khác từ hôm chủ nhật, chỉ ba tháng trước khi khai mạc Thế vận hội Tokyo.

Theo giới phân tích, kết quả các cuộc bầu cử giữa kỳ không ảnh hưởng nhiều tới thế đa số của liên minh cầm quyền ở lưỡng viện của Quốc hội. Tuy nhiên, những người theo dõi chính trị nhận định, các cuộc bầu cử “thăm dò” trên đóng vai trò là hồi chuông cho vận may chính trị của Thủ tướng Suga với hai cuộc bầu cử dự kiến được tổ chức trong những tháng tới. Nhiệm kỳ Chủ tịch LDP của ông Suga - cũng là thời gian ông giữ cương vị Thủ tướng - sẽ hết hạn vào ngày 30.9. Một cuộc tổng tuyển cử cũng phải được triệu tập trước ngày 21.10, khi nhiệm kỳ 4 năm của các nhà lập pháp Hạ viện kết thúc.

Có rất nhiều suy đoán rằng, Thủ tướng Suga có thể sẽ tiến hành một cuộc bầu cử nhanh chóng trước cuộc thăm dò nội bộ của LDP để củng cố vị trí lãnh đạo của mình. Nhưng kết quả bầu cử hôm Chủ nhật có thể khiến ông phải tạm dừng kế hoạch và nó ảnh hưởng đến chiến lược bầu cử của ông.

Nhà phân tích chính trị Atsuo Ito cho biết: “Có một xu hướng ngày càng mạnh trong các cuộc bầu cử ở Nhật Bản là cử tri thường bỏ phiếu theo uy tín của lãnh đạo đảng hơn là bất kỳ ứng cử viên cụ thể nào”. Vì thế, nhiều người lo ngại không rõ Thủ tướng Suga có phải gương mặt mà LDP muốn để giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử tới hay không?