Pakistan-Iran đồng ý xuống thang, hạ thấp nguy cơ chiến tranh ủy nhiệm

Pakistan và Iran đã nhất trí xoa dịu căng thẳng và tái lập lại quan hệ ngoại giao đầy đủ sau khi quân đội hai bên tiến hành các cuộc không kích ăn miếng trả miếng nhằm vào lãnh thổ đối phương trong tuần này.

Nỗ lực giảm leo thang căng thẳng

Theo Bộ Ngoại giao Pakistan, thỏa thuận này bắt nguồn từ cuộc điện đàm giữa Ngoại trưởng Pakistan Jalil Abbas Jilani với người đồng cấp Iran, Hossein Amir-Abdollahian. Tuyên bố nói: “Hai ngoại trưởng nhất trí rằng cần tăng cường hợp tác ở cấp độ làm việc và phối hợp chặt chẽ về chống khủng bố cũng như các khía cạnh khác mà hai bên cùng quan tâm. Hai nước cũng đồng ý giảm bớt leo thang căng thẳng”. Hai ngoại trưởng cũng thảo luận về việc đưa đại sứ hai nước trở lại thủ đô của mỗi nước.

Ông Jilani nhấn mạnh “mối quan hệ anh em chặt chẽ” giữa hai nước và bày tỏ “mong muốn” của Islamabad được hợp tác với Tehran “dựa trên tinh thần hợp tác và tin cậy lẫn nhau”, tuyên bố của Pakistan cho biết. Ông “nhấn mạnh rằng sự tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền phải củng cố sự hợp tác này”, tuyên bố nói thêm.

Đại sứ quán Iran tại Islamabad cho biết trên nền tảng truyền thông xã hội X rằng ông Amir-Abdollahian đã có “cuộc điện đàm rất tốt để khôi phục quan hệ ở mức cao” và hai nước “có thể lập kỷ lục mới về giảm căng thẳng... bằng cách đưa các đại sứ về lại thủ đô” và các chuyến thăm lẫn nhau của các ngoại trưởng Iran và Pakistan.

Trong khi đó, quyền Thủ tướng Pakistan Anwaar-ul-Haq Kakar đã chủ trì cuộc họp hôm 19.1 với các nhà lãnh đạo dân sự và quân sự hàng đầu của đất nước để thảo luận về cuộc khủng hoảng xuất phát từ căng thẳng với Iran.

Một tuyên bố được đưa ra sau cuộc họp của Ủy ban An ninh Quốc gia nói: “Cuộc họp cũng kết luận rằng theo nguyên tắc phổ quát chi phối việc tiến hành các mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hai nước sẽ có thể cùng nhau vượt qua những khó khăn nhỏ thông qua đối thoại và ngoại giao, đồng thời mở đường để làm sâu sắc thêm mối quan hệ lịch sử giữa hai nước”.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, Mỹ, Trung Quốc và Liên minh châu Âu đã đồng loạt ra lời kêu gọi các bên kiềm chế và xoa dịu căng thẳng.

Tại sao xung đột bất ngờ leo thang?

Xung đột nổ ra hôm 16.1 khi lực lượng an ninh Iran tiến hành “các cuộc tấn công bằng phi đạn và máy bay không người lái” nhằm vào những gì họ nói là căn cứ của nhóm hiếu chiến chống Iran, Jaish al-Adl (Quân đội Công lý), ở tỉnh biên giới Baluchistan của Pakistan.

Pakistan-Iran đồng ý xuống thang, hạ thấp nguy cơ chiến tranh ủy nhiệm -0
Khu vực biên giới Iran và Pakistan xảy ra các vụ tấn công lẫn nhau. Đồ họa: Nikkei Asia

Pakistan lên án vụ tấn công là “vi phạm trắng trợn” chủ quyền lãnh thổ của mình, nói rằng vụ này đã giết chết hai trẻ em và làm bị thương một số thường dân khác. Hôm 17.1, Islamabad thông báo triệu hồi đại sứ tại Tehran, yêu cầu đại sứ Iran rời khỏi đất nước và đình chỉ mọi cam kết song phương với Iran để phản đối cuộc xâm nhập xuyên biên giới “vô cớ”.

Hôm 18.1, Pakistan đã tiến hành các cuộc không kích trả đũa những địa điểm mà họ gọi là “nơi ẩn náu của khủng bố” ở tỉnh biên giới Sistan-Baluchistan phía đông nam Iran đang được sử dụng để tiến hành các cuộc tấn công chống lại lực lượng an ninh Pakistan ở Baluchistan.

Cụ thể, quân đội Pakistan cho biết cuộc tấn công hôm 18.1 đã nhắm vào các căn cứ ở Iran do các nhóm nổi dậy Mặt trận Giải phóng Baloch (BLF) và Quân đội Giải phóng Baloch (BLA) điều hành. Các nhóm này thường xuyên tấn công lực lượng an ninh Pakistan ở vùng Baluchistan giàu tài nguyên thiên nhiên. Hoa Kỳ đã liệt BLA vào danh sách tổ chức khủng bố toàn cầu.

Iran cho biết các cuộc tấn công của Pakistan đã giết chết ít nhất 9 “người không phải công dân Iran”, chủ yếu là trẻ em và phụ nữ.

Iran và Pakistan có chung đường biên giới dài gần 900 km, nơi phe ly khai, các phần tử hiếu chiến và buôn lậu ma túy đã phát triển mạnh trong nhiều thập niên. Cả hai nước đều cáo buộc bên kia chưa làm đủ để chống lại các thách thức an ninh.

Mối lo ngại về chiến tranh ủy nhiệm trên toàn Trung Đông

Các cuộc xâm nhập xuyên biên giới của hai nước đã đánh dấu sự leo thang chưa từng có trong mối quan hệ song phương thường căng thẳng.

Những diễn biến này này làm gia tăng nguy cơ các cuộc chiến tranh ủy nhiệm có thể lan rộng hơn ở Trung Đông kể từ khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas nổ ra vào ngày 7.10.2023.

Trong bối cảnh chiến sự ở Gaza đang chuyển hướng tới các khu vực tiếp giáp với Israel trên lãnh thổ Lebanon và Syria, 5 lần không kích của Mỹ và đồng minh nhằm vào các căn cứ quân sự của Houthi tính từ ngày 11.1 đã đẩy xung đột đến tận khu vực "ngoại vi" thuộc lãnh thổ Yemen.

Quốc tế

Vụ nổ máy nhắn tin ở Lebanon: HĐBA sẽ họp khẩn cấp, Lebanon chuẩn bị cho kịch bản chiến tranh
Quốc tế

Vụ nổ máy nhắn tin ở Lebanon: HĐBA sẽ họp khẩn cấp, Lebanon chuẩn bị cho kịch bản chiến tranh

Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hợp Quốc cho biết sẽ họp khẩn cấp vào ngày 20.9 về vụ nổ hàng nghìn máy nhắn tin ở Lebanon nhằm vào nhóm chiến binh Hezbollah, trong khi Thủ tướng nước này khẳng định Lebanon đang trong tình trạng chiến tranh và đã họp Nội các để chuẩn bị cho các kịch bản.

FED mạnh tay hạ lãi suất và tác động đối với các ngân hàng Trung ương
Quốc tế

FED mạnh tay hạ lãi suất và tác động đối với các ngân hàng Trung ương

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định hạ lãi suất lần đầu tiên kể từ những ngày đầu của đại dịch Covid-19, với mức giảm mạnh tay là 0,5 điểm phần trăm. Quyết định này mở đầu cho giai đoạn nới lỏng tiền tệ của Mỹ và chắc chắn sẽ khuyến khích làn sóng tương tự ở nhiều quốc gia.

Thêm một làn sóng các vụ nổ mới ở Lebanon: Điều gì đã xảy ra?
Quốc tế

Thêm một làn sóng các vụ nổ mới ở Lebanon: Điều gì đã xảy ra?

Chỉ một ngày sau khi hàng nghìn máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon, một loạt thiết bị điện tử khác đã phát nổ ngày 18.9 trong làn sóng thứ hai. Phía Lebanon cáo buộc Israel đứng đằng sau cả hai vụ tấn công. Diễn biến mới này đã làm gia tăng mối lo ngại rằng cuộc xung đột âm ỉ giữa hai bên có thể leo thang thành chiến tranh toàn diện; đồng thời khiến dư luận băn khoăn về khả năng các thiết bị bị xâm phạm, đặc biệt là sau khi các vụ đánh bom như vậy đã giết chết hoặc làm bị thương rất nhiều thường dân.

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida
Quốc tế

Chính sách đối ngoại của Nhật Bản giai đoạn hậu Kishida

Ngày 27.9 tới, đảng Dân chủ Tự do cầm quyền (LDP) tại Nhật Bản sẽ tiến hành bầu Chủ tịch mới sau khi Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida, đồng thời là Chủ tịch đảng đương nhiệm bất ngờ tuyên bố không tái tranh cử. Việc ông Kishida từ chức đánh dấu một thời điểm quan trọng không chỉ đối với bối cảnh chính trị trong nước của Nhật Bản mà còn cả khu vực và quốc tế, bởi những tác động sâu sắc của những thay đổi sắp tới đối với các mối quan hệ ngoại giao cũng như ảnh hưởng của Nhật Bản đối với những mối quan hệ này.

Vùng Vịnh với tham vọng trở thành siêu cường AI
Quốc tế

Vùng Vịnh với tham vọng trở thành siêu cường AI

Trong vài năm qua, Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) đã tiến hành các bước đi quan trọng để trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về trí tuệ nhân tạo (AI). Hiện nay, các nước vùng Vịnh khác, đặc biệt là Ảrập Xêút và Qatar, cũng đang tiếp bước khi đầu tư đáng kể vào công nghệ mới này.

Vụ hàng nghìn máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon: Nguy cơ leo thang căng thẳng
Quốc tế

Vụ hàng nghìn máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon: Nguy cơ leo thang căng thẳng

Ít nhất 9 người đã thiệt mạng và gần 3.000 người bị thương, bao gồm Đại diện ngoại giao của Iran tại Lebanon, khi các máy nhắn tin phát nổ tại các thành trì của Hezbollah trên khắp Lebanon trong một vụ nổ đồng thời chưa từng có. Hezbollah và Chính phủ Lebanon đổ lỗi cho Israel rằng đây là một cuộc tấn công từ xa tinh vi.

Hồi hộp chờ đợi quyết định lãi suất của Fed
Thế giới 24h

Hồi hộp chờ đợi quyết định lãi suất của Fed

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có cuộc họp chính sách vào ngày 17 - 18.9. Các nhà phân tích và nhà đầu tư đang theo dõi từng diễn biến để xem Fed sẽ quyết định nới lỏng lãi suất đến mức nào, hứa hẹn sẽ tạo ra những chấn động lớn trên thị trường tài chính toàn cầu.

Kenya: Kêu gọi xây dựng luật về an toàn trường học
Thế giới 24h

Kenya: Kêu gọi xây dựng luật về an toàn trường học

Sau vụ hỏa hoạn gần đây tại Học viện Hillside Endarasha ở Quận Nyeri khiến 21 học sinh thiệt mạng, hai công dân Kenya đã kiến ​​nghị lên Quốc hội yêu cầu ban hành Luật An toàn và an ninh trường học toàn diện. Ông Anthony Manyara và ông John Wangai, những người kiến ​​nghị, lập luận rằng cần có khuôn khổ pháp lý cụ thể để giải quyết mối đe dọa ngày càng gia tăng của các thảm họa liên quan đến trường học trên khắp cả nước.

Bầu cử Tổng thống Mỹ và tương lai quan hệ Mỹ - Trung
Thế giới 24h

Bầu cử Tổng thống Mỹ và tương lai quan hệ Mỹ - Trung

Khi Hoa Kỳ tiến gần đến cuộc bầu cử Tổng thống năm 2024, động thái giữa hai ứng cử viên hàng đầu là bà Kamala Harris và ông Donald Trump, đang có những tác động đáng kể đến quan hệ Trung Quốc - Hoa Kỳ. Về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, đánh giá quan điểm của các cố vấn chủ chốt của hai ứng cử viên có thể giúp phát hiện sự khác biệt trong cách tiếp cận của họ đối với Trung Quốc.

Australia: Hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân trực tuyến ác ý sẽ bị phạt tù tới 7 năm
Quốc tế

Australia: Hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân trực tuyến ác ý sẽ bị phạt tù tới 7 năm

Để tăng cường bảo vệ thông tin cá nhân của công dân và bảo đảm quyền riêng tư trong thời đại kỹ thuật số, Chính phủ Australia đã trình dự thảo Luật sửa đổi về quyền riêng tư và các quy định khác năm 2024 lên Quốc hội. Do Bộ trưởng Tư pháp Mark Dreyfus thúc đẩy, dự luật này nhằm củng cố pháp luật về quyền riêng tư, đặc biệt tập trung vào việc hình sự hóa hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân một cách ác ý (doxxing).