Nông thôn mới Thái Nguyên - kỳ tích từ lòng dân Bài 3: Nông dân mới của kỷ nguyên số

Nông thôn 4.0

Xóm Khe Cốc (xã Tức Tranh, huyện Phú Lương) được công nhận là xóm NTM thông minh đầu tiên của tỉnh Thái Nguyên, đưa Tức Tranh trở thành xã NTM kiểu mẫu năm 2022.

Xóm Khe Cốc hiện có hơn 140 hộ dân, chủ yếu là sản xuất chè với tổng diện tích gần 80ha. Dù nằm tại khu vực miền núi có nhiều đồng bào dân tộc ít người sinh sống nhưng nơi đây thể hiện rõ nét một diện mạo nông thôn hiện đại. Toàn bộ 4,3km đường bê tông nông thôn của xóm đều "sáng, xanh, sạch, đẹp". Nhà văn hóa xóm được trang bị đầy đủ thiết chế văn hóa; 100% hộ dân đạt gia đình văn hóa, xóm đạt danh hiệu "Xóm văn hóa" 8 năm liên tục.

Trưởng xóm Khe Cốc Tô Văn Khiêm chia sẻ, từ nguồn xã hội hóa, xóm có hạ tầng Internet cáp quang và thông tin di động 4G/5G bao phủ đến 100% hộ dân, có sơ đồ chỉ dẫn cơ sở hạ tầng. Xóm có 7 camera an ninh hoạt động hiệu quả, camera kết nối với mô hình camera của xã phục vụ công tác đảm bảo an ninh, trật tự gắn với phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Nhà văn hóa được lắp đặt Wifi miễn phí phục vụ bà con học tập, tra cứu thông tin. Các tuyến đường giao thông trục chính của xóm đã lắp đặt trên 100 bóng đèn chiếu sáng năng lượng mặt trời và các camera để đảm bảo an ninh.

Đến nay, trên 80% người dân trong độ tuổi lao động có điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy vi tính kết nối Internet. Nhiều mặt hàng nông sản, nhất là sản phẩm tiềm năng OCOP đã được giới thiệu, quảng bá, giao dịch mua, bán qua Internet… Xóm đã thành lập các nhóm Zalo nhằm trao đổi công việc, hỗ trợ nhau sản xuất chè và triển khai mọi công việc.

Người dân cũng được tập huấn sử dụng các phần mềm, nền tảng số như: C-ThaiNguyen, Thái Nguyên ID, VssID…, mở tài khoản thanh toán trực tuyến các dịch vụ thiết yếu như điện, nước, dịch vụ viễn thông, học phí... Thu nhập bình quân trên đầu người đạt 70,2 triệu đồng/người/năm, không còn hộ nghèo. Tổng nguồn kinh phí thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu, NTM thông minh là 8,6 tỷ đồng, trong đó nguồn lực huy động từ nhân dân là 4,3 tỷ đồng. Xóm đã huy động được 920 ngày công lao động, vận động nhân dân hiến 5.300m2 đất để xây dựng và mở rộng đường giao thông.

Tức Tranh là một trong 9 xã trên cả nước, cũng là xã duy nhất của Thái Nguyên được lựa chọn thí điểm xây dựng NTM thông minh. Chủ tịch UBND xã Lê Minh Thảo cho biết, xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong nhân dân về chuyển đổi số, tập trung vào vận động người dân sử dụng điện thoại thông minh, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, sử dụng dịch vụ thanh toán trực tuyến (điện, nước, học phí, hành chính công); bán hàng qua các kênh thương mại điện tử, sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng chiếu sáng, nhận và phản hồi thông tin qua ứng dụng công nghệ số.

Hiện, xã đã thành lập được 19 Tổ công nghệ số cộng đồng để thực hiện công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn Nhân dân. Qua rà soát, tự đánh giá, tính đến hết tháng 2 năm nay, xã đã đạt 6/6 nội dung NTM thông minh, với tổng kinh phí huy động thực hiện mô hình là trên 3,5 tỷ đồng.

Hiện nay, hầu hết các xóm thông minh trên địa bàn tỉnh đều đã thành lập trang thông tin điện tử trên nền tảng mạng xã hội zalo, giúp người dân nhanh chóng tiếp cận thông tin mới một cách chính xác, thuận tiện. Cùng với sự hỗ trợ của xã, các xóm đã huy động xã hội hóa để lắp đặt hệ thống Wi-Fi tốc độ cao miễn phí, camera an ninh giám sát tại các khu vực công cộng, tuyến đường trục chính... Người dân mở tài khoản, thúc đẩy các dịch vụ thanh toán điện tử, chủ động tiếp cận các nền tảng công nghệ số, đẩy mạnh quảng bá, mua bán hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử, nhất là các sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng của địa phương.

Các xã công khai thông tin số điện thoại của cán bộ chính quyền xã cho người dân trên địa bàn, 100% cán bộ xã sử dụng điện thoại thông minh có kết nối internet, sử dụng ứng dụng zalo, fanpage, facebook để chia sẻ thông tin, kết nối, tương tác và nhận phản hồi của người dân.

Nông thôn thông minh là mô hình đem lại nhiều hiệu quả, không chỉ giúp đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn, giải quyết công việc thuận lợi, nhanh chóng, mà còn khiến đời sống của nhân dân cũng ngày một nâng cao nhờ việc được tiếp cận các hạ tầng thông minh.

Nông dân chuyên nghiệp

Đến cơ sở, thực tế mô hình xóm thông minh, chứng kiến hạ tầng viễn thông đầu tư bài bản, người dân thanh toán hóa đơn qua mạng, kết nối thông tin thời sự qua các trang mạng dùng chung,… “số hóa” đã và đang đời sống hàng ngày của bà con nơi đây.

Trưởng xóm Khe Cốc Tô Văn Khiêm cũng đồng thời là Giám đốc HTX Chè an toàn Khe Cốc cho biết: chuyển đổi số đã mang lại những hiệu quả rõ rệt trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của người dân. Các nền tảng công nghệ thông tin, giúp nhiều nông dân, HTX nông nghiệp thành công trong xây dựng hệ thống bán hàng Online, đồng thời là kênh liên lạc, tương tác sinh động, nắm bắt nhu cầu khách hàng.

Cùng với thí điểm xây dựng xóm thông minh, UBND xã Tức Tranh đã hướng dẫn các hộ sản xuất, kinh doanh cá thể đăng ký tham gia các sàn giao dịch thương mại điện tử như postmart.vn, agri-postmart.vn... để kết nối, quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Hiện nay HTX, liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm với gần 80 hộ dân, vùng nguyên liệu khoảng 60ha chè, trong đó 40ha chè đã được chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam. HTX đang sản xuất hơn 10 dòng sản phẩm trà khác nhau, trong đó có các sản phẩm được công nhận OCOP 4 sao, 3 sao... HTX đã có những đơn hàng sang các nước như: Ba Lan, Pháp, Bỉ, Hà Lan với đa dạng sản phẩm như kẹo trà xanh, matcha trà xanh và trà túi lọc…

Tại địa phương, HTX sản xuất trà an toàn Thái Ninh đang bán 70% tổng sản lượng chè nhờ vào các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội. HTX xuất bán trên 1 tấn chè búp khô mỗi tháng, với giá trung bình 300-500 nghìn đồng/kg, cao hơn so với bán trực tiếp cho thương lái trong khu vực khoảng 10-20%. HTX cũng đẩy mạnh bán hàng thông qua website riêng HTX, chợ thương mại điện tử và mạng xã hội khác như: Shopee, Lazada, Tiktok…

Chủ tịch UBND xã Tức Tranh Lê Minh Thảo cho rằng, trong xây dựng NTM thông minh, địa phương cũng đặc biệt chú trọng đến chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp theo hướng phát triển toàn diện, sinh thái, hiệu quả. Nhiều mô hình nông nghiệp thông minh trong lĩnh vực chăn nuôi, trồng trọt đã ứng dụng công nghệ tự động hóa để theo dõi, giám sát, truy xuất, xử lý dữ liệu giúp giảm chi phí sản xuất, bảo đảm chất lượng sản phẩm. "Chất" thông minh của nông thôn mới của xã thể hiện sinh động qua các hộ kinh doanh, hợp tác xã bán trà (sản phẩm chủ lực) trên kênh thương mại điện tử như: Shopee, Lazada…

Xã hiện có 7 sản phẩm OCOP, các sản phẩm đã được bán trên kênh thương mại điện tử. Xã đã xuất hiện một số mô hình nông dân mở rộng quy mô sản xuất, trở thành doanh nhân, phát huy vai trò điển hình, nòng cốt, truyền cảm hứng để đoàn kết, giúp đỡ nông dân phát triển sản xuất, giảm nghèo và vươn lên làm giàu chính đáng, tiêu biểu như ông Tô Văn Khiêm là một trong 100 nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023.

Ông Khiêm tâm sự, từ phong trào xây dựng NTM, Thái Nguyên đã có rất nhiều nông dân - doanh nhân rất thành đạt, nổi bật, như bà Nguyễn Thị Hiền (xóm Đồng Tiến, xã La Bằng, huyện Đại Từ) doanh thu 23,9 tỷ đồng năm 2023 từ mô hình sản xuất và kinh doanh các sản phẩm về chè.

Đất nước đang bước vào cuộc cách mạng khoa học công nghệ mới, nhưng ở nông thôn miền núi, bà con nông dân rất thiếu và khát khao tìm hiểu, áp dụng các công nghệ, kỹ thuật hiện đại vào sản xuất. Để người nông dân trở thành doanh nhân cần có sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân, hoạt động của các HTX phải gắn liền với công nghệ và chính sách của Nhà nước để thúc đẩy nguồn lực từ nông dân.

Bản thân ông Khiêm đang nỗ lực vượt bậc để thay đổi phương thức sản xuất truyền thống, mang đến những giải pháp sáng tạo, hiệu quả, góp phần phát triển nền nông nghiệp bền vững, thực sự trở thành nông dân chuyên nghiệp của nông thôn hiện đại với “Tư duy mới; Nhận thức mới; Kiến thức mới; Đời sống văn hóa mới; Quyết tâm mới”.