Thảo luận ở hội trường về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025

Nội dung chính sách phải là một trọng tâm trong quá trình giám sát

Thảo luận tại Hội trường về dự kiến Chương trình giám sát năm 2025, các đại biểu Quốc hội đề nghị, tới đây giám sát văn bản quy phạm pháp luật cần chú trọng phân tích, đánh giá chính sách. Qua đó, mới chỉ rõ được căn nguyên thực chất, bản chất trong hệ thống văn bản, chính sách pháp luật, để có những đề xuất sửa đổi cho phù hợp.

Trình Quốc hội xem xét, chọn 1 chuyên đề giám sát tối cao trong năm 2025
Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Tạo chuyển biến ngay trong quá trình giám sát

Đánh giá về kết quả thực hiện Chương trình giám sát năm 2023, những tháng đầu năm 2024, ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) nhận thấy, hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục có nhiều đổi mới, đạt được nhiều kết quả tích cực. Nhiều hoạt động giám sát có tác động ngay trong quá trình giám sát, như giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 - 2021; giám sát chuyên đề việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid -19, việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng; hay giám sát việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Đặc biệt, một trong những kết quả nổi bật, rõ nét trong hoạt động giám sát, đó là lần đầu tiên Quốc hội tiến hành thảo luận tại Hội trường về Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri; và lần đầu tiên trong nhiệm kỳ này, Quốc hội thảo luận về Báo cáo kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội.

Nội dung chính sách phải là một trọng tâm trong quá trình giám sát -0
ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Cử tri và Nhân dân đánh giá rất cao việc Quốc hội quyết định giám sát việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về 3 Chương trình mục tiêu quốc gia ngay trong giai đoạn thực hiện. Nhấn mạnh kết quả này, ĐBQH Phạm Đình Thanh (Kon Tum) nêu rõ, từ kết quả giám sát, Quốc hội đã đánh giá thực trạng tình hình, kịp thời xem xét, ban hành Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia. Qua đó, giúp Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc, tạo hành lang pháp lý với những điều kiện thuận lợi đẩy nhanh tiến độ thực hiện 3 Chương trình.

Nhiệm kỳ này dưới sự chỉ đạo trực tiếp của lãnh đạo Quốc hội, hoạt động giám sát đã có nhiều đổi mới. Khẳng định điều này, ĐBQH Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) chỉ rõ: chúng ta đã giám sát ngay trong quá trình vừa ban hành chính sách và ngay trong quá trình thực thi.

Nội dung chính sách phải là một trọng tâm trong quá trình giám sát -0
ĐBQH Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Hoạt động giám sát của Quốc hội thời gian qua đã được định hướng tập trung vào đánh giá chính sách. Đây là cơ sở rất quan trọng để phân tích, đánh giá rõ nguyên nhân của tồn tại, hạn chế, rút ra bài học kinh nghiệm, đặc biệt là đề xuất được những vấn đề liên quan đến xây dựng, hoàn thiện thể chế. Dẫn ví dụ về kết quả này, đại biểu Nguyễn Lâm Thành cho biết, giám sát việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về 3 Chương trình mục tiêu quốc gia đã được Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương tập trung chỉ đạo rất mạnh về việc phân tích, đánh giá chính sách - cơ sở để chỉ ra những vướng mắc trong thể chế, tạo sự đồng thuận giữa Quốc hội và Chính phủ. Chính vì thế, Quốc hội mới xem xét, ban hành Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, với những vấn đề vượt khỏi tầm của các luật là Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý tài sản công, Luật Đấu giá, Luật Đấu thầu.

Đề xuất mở rộng giám sát cả văn bản không phải quy phạm pháp luật

Nhấn mạnh, giám sát văn bản quy phạm pháp luật là điểm mới của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV này, đại biểu Nguyễn Lâm Thành nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 560/NQ - UBTVQH15 hướng dẫn việc tổ chức thực hiện hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội. Tuy nhiên, hiện nay, kết quả báo cáo giám sát về nội dung này mới chỉ nêu được tính hợp hiến, hợp pháp, đầy đủ, kịp thời của các văn bản quy phạm pháp luật, nội dung chính sách chưa được đánh giá kỹ lưỡng, đầy đủ.

Dẫn phát biểu của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, đó là nội dung chính sách là vấn đề rất quan trọng trong giám sát ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đại biểu Nguyễn Lâm Thành cho rằng, nội dung chính sách phải là một điểm nhấn giúp cho việc hoàn thiện thể chế. Đại biểu đề nghị, phải tiếp tục quy định rõ các nội dung liên quan đến giám sát văn bản quy phạm pháp luật là phân tích, đánh giá chính sách, xác định những nội dung phù hợp, tính đồng bộ của chính sách.

Nội dung chính sách phải là một trọng tâm trong quá trình giám sát -0
Các đại biểu Quốc hội dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Giám sát văn bản chính sách dân tộc cho thấy, Bộ Tài chính báo cáo có 5 chính sách liên quan đến đồng bào dân tộc, nhưng thực tế kiểm tra chỉ có 5 Thông tư liên quan đến 5 bảo tàng, trong đó có một khoản quy định rất nhỏ miễn, giảm 50% vé tham quan của đối tượng là học sinh dân tộc các trường phổ thông dân tộc nội trú. Thực tế cho thấy, tác động của chính sách này rất ít. Nêu vấn đề này, đại biểu Nguyễn Lâm Thành đặt câu hỏi: Vừa qua không biết có bao nhiêu cháu ở các trường dân tộc nội trú được về Hà Nội thăm bảo tàng và được miễn, giảm vé…? Đây là những vấn đề cần có sự phân tích, đánh giá chính sách thì mới chỉ rõ được căn nguyên thực chất trong hệ thống văn bản chính sách pháp luật để có đề xuất sửa đổi phù hợp.

Cũng liên quan đến giám sát văn bản quy phạm pháp luật, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa nêu rõ, Điều 69, Hiến pháp năm 2013 quy định “Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyền quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước”. Khoản 2, Điều 6, Luật Tổ chức Quốc hội quy định "Quốc hội giám sát tối cao hoạt động của Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện kiểm sát Nhân dân Tối cao, Hội đồng Bầu cử quốc gia, Kiểm toán Nhà nước và các cơ quan khác do Quốc hội thành lập”. Khoản 1, Điều 4 Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND quy định “Quốc hội giám sát tối cao văn bản quy phạm pháp luật”. Vì vậy, đại biểu đề nghị xem xét sửa đổi quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân theo hướng mở rộng đối tượng giám sát văn bản ra cả văn bản không phải văn bản quy phạm pháp luật.

Lý lẽ, theo đại biểu là bởi, “việc ban hành văn bản là văn bản hành chính cũng nằm trong các hoạt động của các cơ quan nhà nước. Theo quy định của Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc hội, thì Quốc hội giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tức là hoạt động gồm có cả văn bản quy phạm pháp luật và cả việc ban hành văn bản không phải quy phạm pháp luật”.

Trình Quốc hội xem xét, chọn 1 chuyên đề giám sát tối cao trong năm 2025
ĐBQH Phạm Đình Thanh (Kon Tum) phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ để Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố chủ động giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật ở địa phương, đại biểu Phạm Đình Thanh cho biết, vừa qua, tại Kon Tum, qua 4 chuyên đề giám sát được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn trong năm 2024, Đoàn ĐBQH tỉnh đã chuyển đến Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành ở Trung ương 33 kiến nghị, chuyển đến UBND tỉnh 30 kiến nghị. Qua theo dõi, UBND tỉnh Kon Tum rất đồng tình và kịp thời chỉ đạo các cơ quan nhà nước ở địa phương thực hiện nội dung kiến nghị do Đoàn ĐBQH tỉnh chuyển đến. Nhờ đó, đã tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong thực hiện chính sách, pháp luật ở địa phương, giúp cho các quy định pháp luật được triển khai kịp thời và thực hiện nghiêm minh ngay từ cơ sở.

Trong phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, Quốc hội đánh giá cao việc chủ động xây dựng Chương trình giám sát cả trong nhiệm kỳ, trong năm 2023 và đầu năm 2024 với nhiều nội dung đổi mới rất quan trọng. Các đại biểu cũng chỉ rõ, nội dung chính sách phải là một trọng tâm trong quá trình giám sát và cần tăng cường phân tích, đánh giá chính sách thật thấu đáo và kỹ lưỡng… Ý kiến của các đại biểu Quốc hội sẽ được tiếp thu đầy đủ và làm cơ sở để tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả giám sát trong thời gian tới.

Quốc hội và Cử tri

Rà soát, bảo đảm thống nhất giữa quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng
Quốc hội và Cử tri

Rà soát, bảo đảm thống nhất giữa quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng

Qua làm việc với UBND thành phố Hải Phòng về kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Đoàn khảo sát của Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, giữa quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng còn một số nội dung chưa đồng bộ về bộ chỉ tiêu sử dụng đất, xác định loại đất; tiêu chí lập quy hoạch. Thời kỳ quy hoạch giữa 2 loại quy hoạch không thống nhất dẫn đến việc xác định, phân bổ chỉ tiêu thực hiện giữa các thời kỳ, các dự án khó thống nhất.

AMH
Quốc hội và Cử tri

Bảo vệ tiểu thương trên sàn thương mại điện tử

Thương mại điện tử ở Việt Nam duy trì đà tăng trưởng ấn tượng và trở thành một phần không thể thiếu trong nền kinh tế. Theo Bộ Công Thương, năm 2024, doanh số thương mại điện tử bán lẻ đạt 20,5 tỷ USD, chiếm 8% tổng doanh thu bán lẻ cả nước. Cùng với đó, số lượng gian hàng trực tuyến cũng tăng mạnh, với khoảng 650.000 cửa hàng có phát sinh đơn hàng trên các sàn thương mại điện tử.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu tại cuộc gặp - Ảnh H.Ngọc
Quốc hội và Cử tri

Mỗi nhà khoa học hãy dành một phần thời gian đưa khoa học về làng

Tại cuộc gặp gỡ các nhà khoa học khối nông - lâm - ngư nghiệp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan kêu gọi mỗi nhà khoa học hãy dành một phần thời gian để “đưa khoa học về làng”; tham gia tư vấn, tập huấn cho bà con nông dân về kỹ thuật canh tác, chăn nuôi, bảo vệ môi trường; hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp trong việc áp dụng khoa học, công nghệ, phát triển sản phẩm chế biến sâu... Các nhà khoa học bằng trí tuệ, tâm huyết của mình có thể làm nhiều hơn từ những nghiên cứu.

Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng
Quốc hội và Cử tri

Bài 3: Xây dựng những cán bộ tốt, đảng viên tốt

Trong bối cảnh hiện nay, nước ta phải hướng đến xây dựng những cán bộ tốt hay cụ thể hơn, đó là những đảng viên tốt. Đảng chú trọng công tác cán bộ vừa là quyền hạn nhưng cũng là trách nhiệm trước sự tồn vong của Đảng, sự hưng thịnh của đất nước, của chế độ. Để đi tới được kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, thì Đảng phải quản trị cho được đội ngũ cán bộ thật sự toàn diện, nghiêm minh. Có được cán bộ, đảng viên tốt, văn hóa trong Đảng cũng tăng lên theo tỷ lệ thuận.

Sử dụng đất hiệu quả, tạo động lực phát triển cho địa phương
Quốc hội và Cử tri

Sử dụng đất hiệu quả, tạo động lực phát triển cho địa phương

Trên cơ sở chỉ tiêu sử dụng đất được Thủ tướng Chính phủ phân bổ tại Quyết định số 326/QĐ-TTg, Yên Bái đã tập trung rà soát, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất theo quy định, trong đó tập trung vào phát triển quỹ đất đô thị, khu công nghiệp, dịch vụ theo hướng đồng bộ hạ tầng, thu hút đầu tư... Tuy nhiên, các thành viên Đoàn khảo sát của Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị, UBND tỉnh cần đánh giá kỹ lưỡng tác động khi điều chỉnh giảm diện tích đất nông nghiệp và liệu có vướng mắc liên quan đến chuyển đổi đất nông nghiệp trong khu dân cư hay không?

Kịp thời điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương
Quốc hội và Cử tri

Kịp thời điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương

Qua quá trình khảo sát tại cơ sở tại Hải Dương, Đoàn khảo sát của Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, tỉnh đề nghị điều chỉnh chỉ tiêu sử dụng đất đến năm 2030 hầu hết đều tăng rất cao so với chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ phân bổ, trong khi đó, việc thực hiện các chỉ tiêu được phân bổ đạt kết quả chưa cao. Do đó, đề nghị, khi đề xuất điều chỉnh nhu cầu sử dụng đất, cần làm rõ căn cứ cụ thể đề xuất tăng diện tích đất phi nông nghiệp thêm 15.327 ha và đã đánh giá tác động về môi trường và xã hội của việc điều chỉnh này như thế nào?

Có giải pháp hoàn thành chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2025
Quốc hội và Cử tri

Có giải pháp hoàn thành chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2025

Luật Đất đai năm 2024 có quy định mới về nội dung các công trình, dự án có sử dụng đất rừng sản xuất trước khi được cơ quan có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích, giao đất, cho thuê đất phải trình HĐND tỉnh thông qua nghị quyết cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác. Điều này dẫn tới một số công trình, dự án phải thực hiện thêm thủ tục nêu trên trước khi hoàn thiện các thủ tục về đất đai. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất so với chỉ tiêu được phân bổ đến năm 2030 trên địa bàn Yên Bái đạt thấp.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Phiên họp thứ 43 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Chính sách và cuộc sống

Rành mạch về chính sách thuế

Từ gần 100 nhóm ngành nghề được ưu đãi đầu tư đang quy định tại các văn bản pháp luật về đầu tư và các luật chuyên ngành, dự luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) đã thu gọn phạm vi các ưu đãi thuế xuống còn 30 nhóm lĩnh vực. Dù vậy, theo các đại biểu Quốc hội, quy định như dự thảo Luật vẫn chưa bảo đảm được tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Đoàn ĐBQH tỉnh giám sát tại Sở Giáo dục và Đào tạo. Ảnh: N. Thanh
Quốc hội và Cử tri

Bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển mới

Làm việc với Sở Giáo dục và Đào tạo về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2024, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh đã ghi nhận nhiều ý kiến, đề xuất liên quan đến việc giải quyết bất cập đối với tình trạng thiếu giáo viên; thực hiện phân cấp trong quản lý đội ngũ giáo viên ngành giáo dục; thu hút nhân lực chất lượng cao, các giải pháp giữ chân y, bác sĩ; việc bổ sung đối tượng đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ ngành y tế…

Đồng Nai: Góp ý hoàn thiện luật phải bảo đảm tính đồng bộ, tháo gỡ vướng mắc
Quốc hội và Cử tri

Đồng Nai: Góp ý hoàn thiện luật phải bảo đảm tính đồng bộ, tháo gỡ vướng mắc

Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai vừa tổ chức hội nghị lấy ý kiến góp ý dự án Luật Hóa chất (sửa đổi) và Luật Công nghiệp công nghệ số. Các đại biểu nhấn mạnh việc hoàn thiện luật cần bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, tháo gỡ những vướng mắc trong thực tiễn thi hành.

Bài cuối: Đột phá để phát triển và phục vụ Nhân dân
Việt Nam với kỷ nguyên mới

Bài cuối: Đột phá để phát triển và phục vụ Nhân dân

ThS. Nguyễn Vân Hậu

Được kỳ vọng là một cuộc đột phá để phát triển và phục vụ Nhân dân, cử tri và Nhân dân đặt niềm tin rất lớn vào việc tinh gọn bộ máy sẽ sàng lọc và chọn được người đủ tài, đủ đức, đủ tâm huyết phục vụ trong bộ máy hệ thống chính trị; có chế độ đãi ngộ tương xứng để họ tận tâm, tận trí, tận lực cống hiến, phục vụ Nhân dân mà không cần, không muốn tham nhũng, tiêu cực. Từ đó, khắc phục và đẩy lùi tệ tham nhũng, tiêu cực, quan liêu, phiền hà sách nhiễu dân.

Không áp đặt cứng nhắc…
Chính sách và cuộc sống

Không áp đặt cứng nhắc…

Theo Nghị quyết số 25/NQ-CP về mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên, có 18/63 địa phương được Chính phủ giao mục tiêu tăng trưởng GRDP hai con số, trong đó, Bắc Giang, Ninh Thuận, Hải Phòng được giao mục tiêu tăng trưởng GRDP cao nhất cả nước.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh
Quốc hội và Cử tri

Quy trình mới có thể rút ngắn thời gian ban hành luật từ 22 tháng xuống còn 10 tháng

Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 đã tách bạch quy trình chính sách với việc lập Chương trình lập pháp hàng năm, phân định rõ hơn quy trình xây dựng chính sách và quy trình soạn thảo. Với tinh thần đó, đối với các luật, pháp lệnh cần thực hiện quy trình chính sách sẽ gồm 4 bước cơ bản. Trên cơ sở chính sách được thông qua sẽ tiến hành soạn thảo theo quy trình 7 bước, trong đó đơn giản một số thủ tục hoặc một số loại hồ sơ, tài liệu. Quy trình này có thể rút ngắn thời gian ban hành luật từ 22 tháng xuống còn 10 tháng.

AMH
Chính sách và cuộc sống

"Liều thuốc mạnh" để bảo vệ dữ liệu cá nhân

Không ít người thường nói với nhau: chúng ta bây giờ không phải lo lắng về chuyện lộ thông tin cá nhân nữa, bởi các thông tin ấy đã lộ hết rồi. Dù đây là nhận xét nửa đùa nửa thật, nhưng không thể phủ nhận rằng nó phản ánh thực trạng nghiêm trọng hiện nay, khi thông tin cá nhân của hàng triệu người đã bị lộ ra ngoài mà không thể thu hồi.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu
Diễn đàn Quốc hội

Kịp thời ban hành nghị định, thông tư hướng dẫn để Luật, Nghị quyết sớm đi vào cuộc sống

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, Kỳ họp bất thường lần thứ Chín đã thể hiện rõ tinh thần đổi mới trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy phát triển. Để phát huy hiệu quả kết quả của Kỳ họp, Chính phủ cần chỉ đạo các bộ ngành ban hành nghị định, thông tư nhằm triển khai kịp thời các luật, nghị quyết.