Nỗi đau Milano

Tại Milano, bầu không khí lễ hội bao trùm quảng trường Dome, với các biểu ngữ, bong bóng màu cam để chào mừng chiến thắng. Thị trưởng vừa được bầu lên, ông Giuliano Pisapia, 62 tuổi, muốn dùng màu cam là biểu tượng của một sự thay đổi. Dân chúng Milano đã nhảy múa, ca hát và mơ về một thành phố với những hoạt động văn hóa phong phú hơn, mọi người quan tâm hơn đến môi trường, một thành phố tạo thêm công việc làm cho người dân và mở rộng nhịp cầu giữa người Italy với người nhập cư.

Tại một thành phố lớn khác là Napoli, thất bại của ông Berlusconi còn nặng nề hơn: ứng cử viên của phe đối lập Luigi de Magistris, 43 tuổi, thuộc đảng “Italia của các giá trị” (IDV), đã về đầu với 65,4% số phiếu. Phe trung tả từ lâu đã kiểm soát Napoli, song Berlusconi vẫn hy vọng sẽ nắm giữ được thành phố này do nơi đây đang vật lộn với cuộc khủng hoảng rác thải và thất nghiệp cao. Ông đã nhiều lần cam kết sẽ dọn sạch những đống rác thải ở thành phố này và đã điều binh sỹ tới giúp làm nhiệm vụ này trước cuộc bầu cử. Trước thất bại của Berlusconi, thành phố Napoli cũng vui nhộn không kém. Ngày 30.5, Berlusconi đã phát biểu với báo giới ở Rumania, nơi ông đang tới thăm chính thức: “Lần này chúng tôi không thắng, song chúng tôi sẽ tiếp tục. Tôi là một ‘chiến binh’. Cứ khi nào tôi thua, tôi lại nỗ lực gấp ba”.

Kết quả trên cho thấy sự ủng hộ của người dân đối với Thủ tướng Berlusconi đang giảm sút do ông đối mặt với một vụ xét xử ở Milano liên quan tới những cáo buộc ông mua dâm. Những người chỉ trích rêu rao rằng ông gần như để hết tâm trí vào việc bảo vệ mình trước những cáo buộc ông trả tiền để quan hệ tình dục với một trẻ vị thành niên người Marrocco và sau đó sử dụng chức vụ của mình để che đậy vụ việc này. Kết quả là lần đầu tiên trong gần 2 thập kỷ qua, Milano bị tuột khỏi tầm kiểm soát của phe trung hữu. Thành phố này cũng là cơ sở quyền lực quan trọng của đảng Liên đoàn Phương Bắc (LN), một đồng minh chủ chốt trong chính phủ liên minh và kết quả bầu cử này có thể làm tăng rạn nứt giữa Berlusconi và nhà lãnh đạo của LN Umberto Bossi. LN đã chỉ trích chiến dịch tranh cử ở Milan và chắc chắn sẽ tức giận trước việc phe trung hữu để thua ở thành phố quan trọng nhất miền Bắc Italy này. Tuy nhiên, Berlusconi cho biết ông đã nói chuyện điện thoại với Bossi và nói chính phủ liên minh vẫn ổn định. Phát biểu sau cuộc bầu cử, Berlusconi khẳng định: “Chúng tôi sẽ tiếp tục bên nhau thực hiện cải cách”. Trước đó, Chính phủ Italy đã bị chỉ trích là không thực hiện những cải cách mạnh mẽ để giúp kích thích tăng trưởng kinh tế. Đây là một trong những lý do hãng xếp hạng mức độ tín nhiệm Standard & Poor mới đây đã hạ thấp triển vọng kinh tế của Italy xuống mức âm.

Các đồng minh của Berlusconi cũng thừa nhận thất bại này song tìm cách coi nhẹ bất kỳ ảnh hưởng chính trị nào của sự việc này. Fabrizio Cicchitto, một đồng minh của Thủ tướng Berlusconi, nói: “Chúng ta không phải đang đứng trước thời khắc sự nghiệp chính trị của Berlusconi kết thúc, hay sự cáo chung của Chính phủ Berlusconi. Có sự khác biệt lớn giữa các cuộc bầu cử địa phương và tổng tuyển cử”. Ông cho rằng thắng lợi của các ứng cử viên ở địa phương không phải luôn là thắng lợi của họ tại cuộc tổng tuyển cử.

Như nhật báo kinh tế Il Sole 24 Ore nhận định thì “nước Ý đang thực sự trải qua một cuộc cách mạng”. Có vẻ như vậy vì Thủ tướng Berlusconi giờ đây phải mềm mỏng hơn với đồng minh LN để ông có thể tiếp tục đứng đầu nội các. Thất bại này cũng sẽ gây chia rẽ trong nội bộ liên minh cầm quyền, giữa PDL của Thủ tướng và đảng LN có tư tưởng bài ngoại và chống nhập cư của ông Bossi. Một số nhà phân tích nhận định thất bại này có thể dẫn đến một cuộc tổng tuyển cử sớm và nhiều khả năng sẽ được tổ chức vào năm tới.