Những nguyên tắc được thể hiện trong Hiến pháp như thế nào?
Một khi những nguyên tắc đã được xác định và thống nhất, chúng thường được sử dụng để soạn thảo các điều khoản của hiến pháp, đảm bảo tính phù hợp và hài hòa. Chúng có thể được thể hiện trong một số điều khoản cụ thể của hiến pháp, nhưng cũng có thể được xác định từ cách hiểu sâu sắc và sự phát triển của hiến pháp ở giai đoạn áp dụng.
Trước hết, các nguyên tắc thường được thể hiện trong những điều khoản nền tảng (founding provisions). Những điều khoản này của Hiến pháp Nam Phi đưa ra giá trị nền tảng của Nhà nước, bao gồm cam kết về nhân phẩm con người, quyền bình đẳng, nhân quyền và tự do, không phân biệt chủng tộc và giới tính, tính tối cao của Hiến pháp, quyền bầu cử, bầu cử thường xuyên, hệ thống đa đảng trong một chính quyền dân chủ, tôn trọng và thúc đẩy mọi ngôn ngữ thông dụng tại Nam Phi. Hiến pháp của Thổ Nhĩ Kỳ cũng có phần ngay sau Lời nói đầu với nội dung dành cho Các Nguyên tắc chung, ghi nhận mô hình và đặc thù của Nhà nước, mô tả các mục tiêu và trách nhiệm căn bản, bao gồm bảo đảm dân chủ và gìn giữ sự thịnh vượng, hòa bình và hạnh phúc của người dân và xã hội. Các phần đó để giới thiệu về các nguyên tắc căn cứ, là cơ hội hình thành các cam kết trừu tượng đối với các giá trị trọng tâm của hiến pháp và nhà nước, cung cấp định hướng rõ ràng cho việc giải thích và áp dụng hiến pháp.
Lời nói đầu của hiến pháp cũng chứa đựng các nguyên tắc hiến pháp căn bản, đề cập đến mục tiêu và tinh thần của văn bản hiến pháp, thể hiện các quy tắc, giá trị và nguyên tắc, thường là đối chiếu đến các giá trị được vun đắp trong suốt lịch sử dân tộc. Lời nói đầu thường được coi là tiêu chuẩn chung để hiểu tinh thần, nhưng không nhất thiết được công nhận như là nguồn của luật. Tuy vậy, có những trường hợp các thẩm phán dựa vào lời nói đầu để củng cố cách hiểu về các điều khoản khác của hiến pháp như Tòa án Tối cao của Ấn Độ, Hội đồng bảo hiến của Pháp đã viện dẫn đến Lời nói đầu trong Hiến pháp, do vậy, lời nói đầu có ít nhiều giá trị pháp lý. Hơn thế nữa, các nguyên tắc trong lời nói đầu thường có ý nghĩa trong việc đưa ra các định hướng về giá trị của hiến pháp và là biểu tượng hình thành một số cách hiểu chung về ý tưởng của hiến pháp.
 Tuyên ngôn nhân quyền của Pháp đã trở thành một trong những nguyên tắc nền tảng của Hiến pháp |
Ở nhiều nước, nhất là ở các nước nói tiếng Anh, các nguyên tắc hiến pháp cũng có thể được phát triển nhờ tòa án, giới học thuật, hoặc sự thừa nhận chung của công chúng dù không được quy định trực tiếp trong Hiến pháp. Tuy nhiên, nhiều người nghi ngờ tính chính danh của các nguyên tắc hiến pháp bất thành văn này vì không thể hiện ý chí của nhân dân là người lập ra hiến pháp.
