Những điều chưa nói

Bài diễn văn rất được trông đợi mà Tổng thống Obama đọc vào ngày 29.1 vừa qua về các kế hoạch cải cách chính sách nhập cư không chỉ thu hút người nghe bởi những điều được tuyên bố trong đó mà còn bởi những điều không được nhắc tới. Thay vì liều lĩnh nói về những vấn đề nhạy cảm, những điều có thể đưa thỏa thuận có được giữa hai đảng chủ chốt ở Thượng viện vào tình thế nguy hiểm, Tổng thống Mỹ đã chọn một bài diễn văn với giọng khách quan, đại chúng với những điều mà ông cho là cơ bản.

“Chúng ta có một tin vui, bởi đây là lần đầu tiên sau rất nhiều năm, các thành viên hai đảng Dân chủ và Cộng hòa dường như đã sẵn sàng chung tay tháo gỡ vấn đề. Câu hỏi đặt ra là: liệu chúng ta đã quyết tâm, với tư cách công dân, ở vị thế quốc gia và chính phủ, để giải quyết vấn đề này chưa? Tôi nghĩ rằng chúng ta đã sẵn sàng”.

Tổng thống Barack Obama đã hùng hồn kêu gọi ủng hộ chính sách cho phép nhập quốc tịch đối với hơn 11 triệu người nhập cư trái phép đang sinh sống tại Mỹ, khiến con đường trở thành công dân Mỹ của những người này trở nên dễ dàng hơn, dù đây có lẽ sẽ là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất trong các kỳ họp Quốc hội.

Trước đó, Tổng thống Mỹ đã tán thành những đề xuất được một nhóm các thượng nghị sỹ thuộc hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đưa ra vào ngày 28.1, trong đó có đề xuất về khả năng nhập quốc tịch cho những người nhập cư trái phép đang sinh sống tại nước này. Đồng quan điểm với họ, ông Obama cũng kêu gọi tăng cường an ninh ở các khu vực biên giới, bắt buộc kiểm tra giấy tờ đối với những lao động nhập cư và “đưa hệ thống quản lý nhập cư Mỹ đi vào quy củ trong thế kỷ XXI” bằng cách cho phép thực hiện những bước đi triệt để nhằm kiểm soát lượng người nhập cư mới.

Trước bài diễn văn này, Marco Rubio, thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa của bang Florida đồng thời là thành viên thuộc nhóm thượng nghị sỹ lưỡng đảng, đã phản ứng mạnh mẽ tại Thượng viện vì cho rằng Tổng thống mặc dù ủng hộ đề xuất của nhóm nghị sỹ lưỡng đảng nhưng lại né tránh những điểm then chốt. Theo ông Rubio, vốn là con trai một gia đình nhập cư người Cuba, nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng “có thiện chí chia sẻ và đã đề xuất một nhóm nguyên tắc hợp lý”.

Trong bản đề xuất của mình, nhóm thượng nghị sỹ lưỡng đảng đưa ra quy định những người nhập cư trái phép sẽ không được xin cấp thẻ xanh (giấy phép làm việc tạm thời) chừng nào an ninh ở khu vực biên giới còn chưa được bảo đảm. Đề xuất này đã nhận được sự ủng hộ của các nghị sỹ đảng Cộng hòa ở Quốc hội, nhưng lại gây lo ngại đối với nhiều tổ chức bảo vệ người nhập cư. Trong khi đó, trong bài diễn văn của mình, Tổng thống Obama không hề nhắc đến mối liên hệ giữa việc cấp thẻ xanh cho người nhập cư với vấn đề an ninh biên giới, vốn luôn là điểm nóng trong mối quan tâm của người Mỹ.

Patrick Leahy, thượng nghị sỹ đảng Dân chủ, bang Vermont đồng thời là Chủ tịch Ủy ban các vấn đề pháp luật, đã dùng từ “dũng cảm” khi nhắc tới bài diễn văn của ông Obama. Ông này cho biết cuộc tranh luận tại Quốc hội Mỹ về vấn đề nhập cư sẽ diễn ra vào ngày 13.2 tới.