Những cuốn sách thay đổi thế giới

Bắt trẻ đồng xanh

Tác phẩm này thường xuyên bị kêu gọi cấm đoán bởi vấn đề giới tính ở tuổi thanh thiếu niên và ngôn ngữ thiếu tế nhị.

Bắt trẻ đồng xanh (Catcher in the Rye) do J. D. Salinger viết năm 1951. Đầu tiên chủ yếu dành cho độc giả là người lớn, cuốn tiểu thuyết được đưa vào giảng dạy ở các trường trung học và cao đẳng của nhiều nước nói tiếng Anh trên thế giới. Sách đã được dịch sang hầu hết các ngôn ngữ chính trên thế giới. Mỗi năm có trung bình khoảng 250.000 bản sách được bán ra, tính tổng cộng đến nay khoảng 65 triệu bản. Nhân vật chính của tiểu thuyết, Holden Caulfield đã trở thành một biểu tượng cho sự nổi loạn và thách thức của tuổi thanh thiếu niên.

Tiểu thuyết này đã được tạp chí Time và Thư viện Hiện đại (Modern Library) đưa vào danh sách 100 tiểu thuyết tiếng Anh hay nhất từ năm 1923 đến năm 2005 và là một trong 100 cuốn tiểu thuyết tiêu biểu của thế kỷ XX. Nó đã không được thừa nhận tại Mỹ cho đến khi được sử dụng rộng rãi để miêu tả vấn đề giới tính và tình trạng thanh thiếu niên.

A Study in Scarlet

Tiểu thuyết trinh thám A Study in Scarlet của nhà văn người Anh Arthur Conan Doyle, xuất bản lần đầu vào năm 1887. Đây là câu chuyện đầu tiên về nhân vật Sherlock Holmes, sau này trở thành một trong những biểu tượng văn học trinh thám nổi tiếng nhất. Tên cuốn sách bắt nguồn từ câu nói của Holmes với bạn đồng hành là bác sỹ Watson khi ông mô tả cuộc điều tra vụ giết người: “Có một sợi chỉ màu đỏ của kẻ sát nhân đang len lỏi trong mớ len và nhiệm vụ của chúng ta là tìm ra nó, nhặt riêng ra và vạch trần nó”.

Câu chuyện và nhân vật chính ít thu hút được công chúng khi lần đầu tiên xuất hiện. Mặc dù Doyle đã viết 56 truyện có nhân vật Holmes, A Study in Scarlet chỉ là một trong bốn tiểu thuyết dài trong tác phẩm gốc.

Danh bạ điện thoại

Điện thoại là một trong những sáng chế quan trọng làm thay đổi thế giới trong lịch sử loài người. Nhưng nếu không có danh bạ điện thoại, nó sẽ không bao giờ thành công.

Danh bạ điện thoại (The Phone Book) đầu tiên của công ty điện thoại New Haven bao gồm một trang duy nhất được phát hành vào ngày 21.2.1878. Nó gồm 50 người đăng ký tại New Haven, bang Connecticut. Công ty Reuben H. Donnelly đã xác nhận rằng họ xuất bản cuốn niên giám được phân loại đầu tiên, hay những trang vàng cho Chiacago, Illinois năm 1886. Cuốn niên giám điện thoại đầu tiên của nước Anh được xuất bản năm 1880.

Ở Mỹ, theo quy định hiện hành, điện thoại di động và danh sách truyền tín hiệu thoại không đưa vào niên giám điện thoại. Nỗ lực để tạo ra các danh mục di động đã gặp phải sự chống đối cứng nhắc, trong đó có một tỷ lệ đáng kể những người đăng ký. Họ muốn tránh việc bị tiếp thị qua điện thoại.

Đối thoại về hai hệ thống thế giới

Galileo’s Dialogue Concerning the Two Chief World Systems là cuốn sách đã làm khuấy động cuộc tranh luận hàng thế kỷ dài của khoa học chống lại tôn giáo. Nó là nguyên nhân khiến cho Galileo phải đi tù và kết thúc sự nghiệp viết của ông. Đây không phải là một cuốn sách khoa học, điều này còn phải bàn thêm.

Đối thoại về hai hệ thống thế giới được Galileo Galilei viết vào năm 1632, so sánh hệ thống của nhà thiên văn học Ba Lan Copernicus với hệ thống truyền thống của Ptolemaic. Trong hệ thống của Copernicus, trái đất và các hành tinh khác quay quanh mặt trời, còn trong hệ thống của Ptolemaic mọi thứ trong vũ trụ xoay quanh trái đất. Cuốn sách đã được xuất bản tại Florence, do tòa án cấp giấy phép.

Năm 1633, Galileo bị kết án “bị nghi ngờ nghiêm trọng là dị giáo” căn cứ vào cuốn sách, và bản án không được xóa cho tới năm 1835.

Văn bản của các trưởng lão Zion

Lòng căm thù lịch sử của người Do Thái ở châu âu đã được tái hiện trong cuốn sách khuyết danh này. Protocols of the Elders of Zion trình bày mưu đồ của người Do Thái và hội Tam điểm để giành lấy sự thống trị thế giới. Cuốn sách do một nhóm bí mật người Do Thái, được biết đến như là những nhà thông thái Zion, viết ra. Tài liệu nhấn mạnh 24 văn bản được cho là của người Do Thái.

Văn bản đã trở thành tài liệu tuyên truyền của Đảng quốc xã Đức để biện minh cho sự bức hại người Do Thái. Mặc dù có chứng cớ thuyết phục rằng các văn bản này là đồ giả mạo trắng trợn nhưng chúng vẫn phổ biến và được bán rộng rãi vào những năm 1920 và 1930. Chúng đã được dịch ra tất cả các ngôn ngữ ở châu âu và được bán ở Ả rập, Hoa Kỳ và Anh, nhưng thành công nhất là tại Đức, sau chiến tranh thế giới thứ nhất. Văn bản đã được dùng để giải thích tất cả các thảm họa xảy ra tại các quốc gia: sự bại trận trong chiến tranh, nạn đói, tình trạng lạm phát tàn phá.

Quê hương tan rã

Chinua Achebe là nhà văn châu Phi đầu tiên vạch ra cho thế giới biết rằng châu Phi đã phải chịu đựng sự tàn bạo dưới thời thực dân. Rốt cục ông đã lên tiếng cho hàng triệu người châu Phi bị áp bức, hiểu lầm và lần đầu tiên thế giới đã lắng nghe.

Quê hương tan rã (Things Fall Apart) là một mốc lịch sử trong văn học châu Phi, được đọc ở Nigeria và ở khắp châu Phi. Cuốn tiểu thuyết được nghiên cứu ở khắp châu âu và Bắc Mỹ. Sách đã đạt được tiếng tăm tương tự ơ ãấn Độ và Úc, bán được 8 triệu bản trên toàn thế giới. Tạp chí Time đã xếp nó trong danh sách 100 cuốn tiểu thuyết tiếng Anh xuất sắc nhất từ năm 1923 đến năm 2005. Cuốn sách đã được dịch ra tiếng Việt và ấn hành ở Việt Nam năm 2008.

Achebe viết về việc thực dân hóa từ cái nhìn của một người châu Phi nhằm dập tắt nhận thức sai lầm rằng văn hóa châu Phi hoang dại, ban sơ. Văn hóa phương Tây được miêu tả một cách ngạo mạn, và nhấn mạnh rằng văn hóa châu Phi không cần một người chỉ đạo.

Nếu đây là một con người

If this is a Man, được Primo Levi viết trong thời gian ở Auschwitz, đã thay đổi nhận thức của loài người về nỗi đau và khả năng không giới hạn của chúng ta với cái tốt và cái xấu.

Xuất bản ở Mỹ với tiêu đề Sống sót ở Auschwitz (Survival in Auschwitz) là kinh nghiệm của tác giả người Italy Primo Levi trong trại tập trung Auschwitz trong Chiến tranh thế giới II. Có thể coi là một cuốn tự truyện nhưng đây không chỉ là hồi ức.

Bản thảo được Levi hoàn tất vào tháng 12.1946. Tuy nhiên tháng 1.1947 bản thảo bị nhà xuất bản Einaudi từ chối. Levi đã quyết định tìm kiếm một nhà xuất bản khác, nhỏ hơn, và đã in 2500 bản, bán hết 1500 bản, phần lớn tại quê hương Turin của ông. Năm 1956, Einaudi đã tái xuất bản cuốn sách, thành công lớn trên toàn thế giới. Năm 1958 được Stuart Woolf dịch sang tiếng Anh và Heinz Reidt dịch sang tiếng Đức.

Tìm hiểu về bản chất và nguồn gốc của cải

An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations hầu như đã tạo nên nền thương mại hiện đại, thị trường tự do và sự cạnh tranh. Trong cuốn sách, Adam Smith chỉ ra bàn tay vô hình của thị trường: sự chạy theo những lợi ích cá nhân có thể mang lại lợi ích cho xã hội một cách rộng lớn. Ví dụ: người hàng thịt, người bán bánh mỳ, người nấu rượu cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho nhau vì lợi ích cá nhân, kết quả ngoài ý muốn của sự phân công lao động này là một tiêu chuẩn sống tốt hơn cho cả ba.

Tìm hiểu về bản chất và nguồn gốc của cải của các quốc gia là tác phẩm kinh điển của nhà kinh tế học người Scotland, Adam Smith. Nó làm sáng tỏ kinh tế ở buổi đầu của Cách mạng Công nghiệp cũng như tán thành tự do thương mại, sản xuất nhiều hơn để mang lại lợi ích cho xã hội.

Từ điển tiếng Anh

Dictionary of the English Language mặc dù không phải cuốn từ điển đầu tiên, đã lần đầu sử dụng những trích dẫn văn học để giải nghĩa các từ. Xuất bản ngày 15.4.1755 và do Samuel Johnson biên soạn, thuộc số những bộ từ điển có ảnh hưởng nhất trong lịch sử của ngôn ngữ tiếng Anh.

Thời ấy do chưa thỏa mãn với những cuốn từ điển khác, tháng 6.1746 một nhóm người bán sách London đã ký hợp đồng với Johnson để soạn một cuốn từ điển mới với 1500 đồng ghinê, tương đương 220.000 bảng Anh của năm 2009.

Johnson đã mất gần chín năm để hoàn thành công việc này và ông chỉ làm một mình với sự giúp đỡ của văn phòng để sao chép các trích dẫn minh họa mà ông đã đánh dấu trong sách. Suốt đời, Johnson đã viết một số bản sửa đổi và bổ sung. Cho đến khi hoàn thành cuốn từ điển Oxford vào 150 năm sau, bộ từ điển của Johnson được xem là từ điển tiền sử tiếng Anh.