Nhiều vấn đề cần làm sáng tỏ trong vụ kiện cụ bà neo đơn ở Bến Tre
Cụ bà 75 tuổi sống neo đơn tại ấp Định Nhơn, xã Định Thủy, huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre đang xảy ra tranh chấp căn nhà là nơi mưu sinh duy nhất với nhiều vấn đề cần làm rõ liên quan đến dấu hiệu hợp đồng giả cách, chữ ký bị giả...
Hợp đồng mua bán đất hay hợp đồng giả cách để vay tiền?
Theo tài liệu, bà Nguyễn Kim Hoàng (SN 1950) có căn nhà tại thửa đất số 14, tờ bản đồ số 29, diện tích hơn 82m2 tại ấp Định Nhơn, xã Định Thủy, huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre). Nhiều năm qua bà Hoàng sống một mình tại căn nhà này vì không có chồng, con. Đây cũng là nơi bà Hoàng bán tạp hóa để mưu sinh qua ngày.
Tuy nhiên, hiện bà Hoàng đang đứng trước nguy cơ mất nhà vì liên quan đến vụ tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ) với bà Huỳnh Thị Hương Ngọc (SN 1969, ngụ cùng ấp Định Nhơn, xã Định Thủy, huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre).
Theo bản án sơ thẩm số 21/2024/DS-ST ngày 18.3.2024 của TAND huyện Mỏ Cày Nam, bà Ngọc khởi kiện bà Hoàng vì cho rằng ngày 18/10/2017, hai bên có lập hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ tại thửa đất trên. Hợp đồng đã được công chứng cùng ngày. Hai bên thỏa thuận giá chuyển nhượng là 450 triệu đồng và đã giao đủ tiền cho bà Hoàng.
Trong khi đó, bà Hoàng cho rằng bà có vay tiền của bà Ngọc nhiều lần. Đến ngày 18/10/2017 hai bên chốt lại tổng số tiền bà Hoàng vay của bà Ngọc là 300 triệu đồng, thống nhất thời hạn vay là 3 năm kể từ ngày 18/10/2017, lãi suất 50 triệu đồng/năm (số tiền lãi của 3 năm là 150 triệu đồng). Mỗi năm bà Hoàng sẽ trả cho bà Ngọc 50 triệu đồng tiền lãi, tiền gốc sẽ trả khi hết thời hạn vay.
Bà Hoàng khẳng định, việc hai bên ký hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ là để làm tin chứ bà Hoàng không bán nhà, đất cho bà Ngọc. Do đó bà Hoàng không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của bà Ngọc.
Đặc biệt, bà Hoàng còn tố bà Ngọc nhờ người làm giả một bản giấy tờ viết tay có tiêu đề ““Hợp đồng mua bán nhà và đất”, với nội dung bà Hoàng bán cho bà Ngọc căn nhà và thửa đất trên với giá 450 triệu đồng.
Ngày 14/8/2023, Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Bến Tre đã ban hành kết luận giám định chứ ký “Hoàng” và chữ viết “Nguyễn Kim Hoàng” trong “Hợp đồng mua bán nhà và đất” so với các tài liệu khác có chữ ký của bà Hoàng là không phải do cùng 1 người ký, viết ra.
Viện Kiểm sát nhiều lần đề nghị tuyên hợp đồng vô hiệu
Tại phiên tòa sơ thẩm, mặc dù bà Ngọc không có chứng cứ chứng minh đã giao đủ 450 triệu đồng cho bà Hoàng; đại diện Viện KSND huyện Mỏ Cày Nam đề nghị tuyên hợp đồng vô hiệu...
Tuy nhiên, TAND huyện Mỏ Cày Nam cho rằng, tuy hợp đồng có tên là “chuyển nhượng QSDĐ”, nội dung hợp đồng không đề cập tới thỏa thuận mua bán nhà nhưng trong trong điều 1 của hợp đồng có chữ “QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất”; việc giao nhận tiền có người làm chứng… Do đó, TAND huyện Mỏ Cày Nam tuyên buộc bà Hoàng giao toàn bộ thửa đất rộng hơn 82m2 và ngôi nhà gắn liền với thửa đất này cho bà Ngọc.
Tháng 4/2024, Viện KSND huyện Mỏ Cày Nam đã ban hành quyết định kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm và đề nghị TAND tỉnh Bến Tre xét xử phúc thẩm tuyên vô hiệu đối với hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ giữa bà Hoàng và bà Ngọc.
Theo quyết định kháng nghị, bản án sơ thẩm chỉ dựa vào điều 1 của hợp đồng có chữ “QSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất” để tuyên bà Hoàng đã bán nhà trên đất cho bà Ngọc, là không đủ cơ sở. Bởi, tiêu đề và nội dung trong hợp đồng này hoàn toàn không đề cập đến căn nhà trên đất.
Đồng thời, trong quá trình giải quyết vụ án và tại phiên tòa sơ thẩm bà Ngọc không đưa ra được bất cứ chứng cứ nào chứng minh có thỏa thuận mua bán ngôi nhà trên thửa đất. Do đó bà Ngọc mới tạo lập thêm giấy viết tay “Hợp đồng mua bán nhà và đất”. Tuy nhiên giấy viết tay này đã được Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Bến Tre xác định không phải chữ ký của bà Hoàng.
Viện KSND huyện Mỏ Cày Nam cho rằng có căn cứ để xác định giấy viết tay có tựa đề “Hợp đồng mua bán nhà và đất” không có giá trị và tại thời điểm hai bên ký hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ không có thoả thuận đối với tài sản trên đất. Đồng thời, không có tài liệu chứng cứ chứng minh việc bà Ngọc đã giao 450 triệu đồng cho bà Hoàng.
Do hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ giữa bà Ngọc và bà Hoàng có đối tượng không thể thực hiện được nên Viện KSND huyện Mỏ Cày Nam đề nghị TAND tỉnh Bến Tre tuyên hợp đồng vô hiệu và xử lý hậu quả của hợp đồng vô hiệu.
Ngày 11/7/2024, TAND tỉnh Bến Tre đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục phúc thẩm. Theo HĐXX, tuy bà Ngọc, không có giấy giao nhận 450 triệu đồng với bà Hoàng nhưng trong quá trình xét xử, bà Hoàng có thừa nhận vay của bà Ngọc 300 triệu đồng và bà Hoàng không chứng minh được số tiền này là tiền vay của bà Ngọc, nên hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ đất có sơ sở chấp nhận.
Đồng thời TAND tỉnh Bến Tre cho rằng ngôi nhà mà bà Hoàng đang sinh sống chưa có đăng ký quyền sở hữu nhà. Ngôi nhà của bà Hoàng đã bao trùm toàn bộ thửa đất rộng hơn 82m2… Vì vậy, trong hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ tuy không có thỏa thuận về ngôi nhà nhưng trong thực tế chỉ chuyển nhượng nhà mà không chuyển nhượng đất là không phù hợp.
Do đó, TAND tỉnh Bến Tre bác kháng nghị của Viện KSND huyện Mỏ Cày Nam...
Theo Luật sư Mai Thanh Tâm (Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh), với những tài liệu, chứng cứ có trong vụ án này có căn cứ để tuyên hợp đồng vô hiệu vì là “giao dịch dân sự giả tạo” theo khoản 1 Điều 124 Bộ luật dân: “khi các bên xác lập giao dịch dân sự một cách giả tạo nhằm che giấu một giao dịch dân sự khác thì giao dịch dân sự giả tạo vô hiệu”.
Ngoài ra, trong vụ án này còn có dấu hiệu vi phạm pháp luật với hành vi “giả mạo chữ ký của người khác”. Trong quá trình giải quyết vụ án cơ quan tiến hành tố tụng xét thấy có dấu hiệu vi phạm cần chuyển cơ quan điều tra để làm rõ hoặc phía bà Hoàng có đơn tố giác tội phạm đến cơ quan điều tra yêu cầu làm rõ và xử lý theo quy định pháp luật.
.jpg)
