Theo Khoản 2, Điều 42, Nghị định 158/2016/NĐ-CP ngày 19/11/2016 của Chính phủ quy định: “Tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản, trừ hộ kinh doanh, phải lắp đặt trạm cân tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác; lắp đặt camera giám sát tại các kho chứa đểlưu trữ thông tin, số liệu liên quan”, Quy định này nhằm kiểm soát chặt chẽ sản lượng khoáng sản khai thác thực tế của các tổ chức, cá nhân, ngăn chặn tình trạng khai báo sai thực tế sản lượng khoáng sản khai thác thực tế hàng tháng khi kê khai nộp thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường của nhiều tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản trong thời gian qua, chống thất thu ngân sách nhà nước. Việc không lắp đặt trạm cân tại mỏ khoáng sản chính là lỗ hổng dẫn tới nguy cơ thất thoát tài nguyên và thất thu thuế.
Tại xã H Bông, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai, PV ghi nhận mỏ đá bazan của Công ty cổ phần khoáng sản Anh Khoa Gia Lai dù đã tồn tại nhiều năm qua, nhưng cho đến nay vẫn “qua mặt” cơ quan chức năng để không phải lắp trạm cân, camera giám sát.
Tại đây luôn túc trực các phương tiện cơ giới hạng nặng cùng một lượng lớn công nhân chuyên gia công chế biến đá. Chỉ vài tiếng đồng hồ theo dõi PV đã quan sát được một lượng lớn các phương tiện di chuyển tấp nập ra vào mỏ đá này.
Theo đoàn xe vận tải di chuyển trên tuyến quốc lộ 19, PV tìm vào mỏ đá của Công ty TNHH Hưng Cường tại xã Hnol, huyện Đak Đoa. Tại đây có 2 dàn máy công suất lớn cùng nhiều phương tiện chuyên dụng phục vụ cho việc khai thác đá. Số lượng xe vào mỏ mua hàng khá nhiều và mua hàng xong thì di chuyển ra khỏi mỏ mà không qua bất kỳ trạm cân nào.
Nơi lắp thì “có” cũng như “không”
Cũng trên địa bàn huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai, PV tiếp tục ghi nhận mỏ đá tại xã H Bông của công ty cổ phần Thiện Phú có lắp trạm cân thì không vận hành, xe tải sau khi mua đá thì chạy đường vòng ra khỏi mỏ. Quan sát trong nhiều ngày liền lượng đá bán ra khỏi mỏ không qua cân của công ty cổ phần Thiện Phú tương đối lớn.
Vậy số liệu báo cáo về Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Gia Lai có chính xác?
Kiểm tra hiện trạng tại nơi nổ mìn của mỏ đá này, PV ghi nhận được một diện tích rất lớn đá đã được khai thác, liệu Công ty cổ phần Thiện Phú có khai thác vượt quá trữ lượng đăng ký hàng năm hay không?
Tiếp tục quan sát mỏ đá của Công ty TNHH Vĩnh Tài tại xã Ia Khươl, huyện Chư Păh, PV ghi nhận được rất nhiều xe vào mua hàng dừng bên cạnh bàn cân để làm phiếu, sau khi được xúc đầy hàng thì di chuyển con đường bên cạnh mỏ để ra ngoài.
Xác định các điểm mỏ khai thác khoáng sản thường là nơi xuất phát của phương tiện quá khổ, quá tải; thời gian qua, các cấp, ngành đã tích cực tuyên truyền, định hướng lắp đặt camera giám sát, trạm cân khống chế tải trọng. Tuy nhiên, nhiều đơn vị chưa tuân thủ. Một số doanh nghiệp lấy lý do mỏ nằm ở nơi hẻo lánh không có internet, không có 4G nên không lắp camera và trạm cân được. Bên cạnh đó phải thêm nhân lực vận hành, sửa chữa, bảo dưỡng hằng năm.
cạnh bàn cân để ra khỏi mỏ đá của Công ty TNHH Vĩnh Tài.
Nghị định được ban hành từ năm 2016 tới nay đã 6 năm nhưng các cơ quan quản lý địa phương đã không quyết liệt trong việc triển khai dẫn đến việc các mỏ khoáng sản khai thác vượt quá khối lượng đăng ký hàng năm, gây thất thoát tài nguyên.
Báo điện tử Đại biểu Nhân Dân sẽ tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực thi pháp luật của các cơ quan liên quan đến bạn đọc và cử tri cả nước.
