90 năm Ngày Xô viết Nghệ - Tĩnh (12.9.1930 - 12.9.2020)

Nhiều bài học sâu sắc

90 năm đã trôi qua, nhưng sự chỉ đạo của Trung ương Đảng đối với cao trào cách mạng 1930 - 1931 và Xô viết Nghệ - Tĩnh vẫn là dấu ấn sâu đậm trong tiến trình cách mạng của Đảng và dân tộc. Những bài học đúc kết được từ quá trình lãnh đạo, chỉ đạo cao trào có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc, cần được chắt lọc, vận dụng trong lãnh đạo xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước thời kỳ mới.

Cao trào cách mạng 1930 - 1931, đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh, chứng tỏ một lần nữa tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của nhân dân ta, nhất là khi đường lối cứu nước phù hợp với ước vọng sâu xa của họ về dân tộc và dân chủ. Việc lật đổ chính quyền thực dân, phong kiến, thành lập ra chính quyền Xô viết công nông ở hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh cũng đã khẳng định dứt khoát vai trò của Đảng trong việc đề ra đường lối chiến lược, sách lược phù hợp và lãnh đạo phong trào giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam. Lần đầu tiên công - nông Việt Nam đoàn kết với nhau dưới sự lãnh đạo của Đảng, tin tưởng vào năng lực của mình…  

Tượng đài Xô viết Nghệ - Tĩnh tại ngã ba thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh
Tượng đài Xô viết Nghệ - Tĩnh tại ngã ba thị trấn Nghèn, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh

Khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng viết: “Tuy đế quốc Pháp đã dập tắt phong trào đó trong một biển máu, nhưng Xô viết Nghệ - Tĩnh đã chứng tỏ tinh thần oanh liệt và năng lực cách mạng của nhân dân lao động Việt Nam. Phong trào tuy thất bại, nhưng nó rèn luyện lực lượng cho cuộc Cách mạng tháng Tám thắng lợi sau này”.

Theo Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý, phong trào cách mạng 1930 - 1931, mà đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh cho thấy, lần đầu tiên trong lịch sử, bạo lực chính trị của quần chúng đã tấn công dồn dập, làm tan rã từng mảng lớn chính quyền thực dân, phong kiến, lập nên chính quyền cách mạng của nhân dân. Mặc dầu còn tính chất sơ khai, nhưng chính quyền Xô viết đã kịp thực hiện nhiều cải biến cách mạng, đem lại nhiều quyền lợi thiết thân về kinh tế, chính trị, văn hóa cho người lao động, đặc biệt là hình ảnh tốt đẹp về một chính quyền, một xã hội mới tự do, dân chủ. Đó chính là cơ sở vững chắc của niềm tin son sắt mà quần chúng nhân dân gửi vào Đảng, vào cách mạng.

Thực tiễn của cao trào Xô viết Nghệ - Tĩnh đã để lại những bài học sâu sắc. Trong đó, như Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý nhận định, đó là bài học về xây dựng khối liên minh công nông vững chắc dưới sự lãnh đạo của Đảng có đủ khả năng lật đổ sự thống trị của chủ nghĩa thực dân phong kiến, xây dựng chế độ xã hội mới, dân chủ, công bằng, tiến bộ hơn; bài học về xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất trong đấu tranh cách mạng, tổ chức áp dụng bạo lực cách mạng để đập tan bạo lực phản cách mạng, giành và giữ chính quyền; bài học về xây dựng Đảng vô sản kiểu mới của giai cấp công nhân, xây dựng chính quyền của dân, do dân, vì dân. Và bài học lớn bao trùm là sự khẳng định dứt khoát vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân và Đảng tiền phong đối với cách mạng Việt Nam.

“Phát huy bài học từ cao trào Xô viết, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Nghệ An luôn coi trọng việc nâng cao tầm nhận thức về giác ngộ yêu nước trong quá khứ lên tầm giác ngộ cách mạng trong thời đại mới; từ khát vọng độc lập dân tộc đến khát vọng xây dựng chủ nghĩa xã hội; từ ý chí thoát khỏi ách gông cùm nô lệ đến ý chí thoát khỏi nghèo nàn, chậm phát triển, tiến tới xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, văn minh. Vận dụng sáng tạo các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương Đảng; cơ chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đặc biệt là những chủ trương trong Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An để tập trung khai thác, sử dụng có hiệu quả mọi tiềm năng, lợi thế, phát triển kinh tế nhanh, bền vững gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng, hiệu quả sức cạnh tranh” - Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý nhấn mạnh.

Đem lại những điều tốt đẹp nhất cho người dân

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Hà Tĩnh Hoàng Trung Dũng cũng nêu ra những bài học kinh nghiệm trong quá trình lãnh đạo phong trào cách mạng 1930 - 1931 và Xô viết Nghệ - Tĩnh, từ công tác tư tưởng, xây dựng liên minh công nông, đến phương pháp giành chính quyền và giữ chính quyền bằng bạo lực cách mạng, tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh. Theo đó, cao trào cách mạng dâng cao đã dẫn đến việc thành lập 170 làng Xô viết, thực hiện chính quyền công nông kiểu Xô viết. Từng chi bộ Đảng, từng làng, xã đã tự động đứng ra giải quyết mọi công việc với tư cách một chính quyền cách mạng. Lần đầu tiên, nhân dân ta thật sự nắm chính quyền cách mạng địa phương.

Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Xứ ủy, Tỉnh ủy, các cấp ủy Đảng lãnh đạo các Xô viết hoạt động theo phương hướng thống nhất, tập trung vào chỉ đạo các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội. Về chính trị, các Xô viết đã dũng cảm phá bỏ bộ máy chính quyền của đế quốc phong kiến, tự gánh vác công việc quản lý xã hội mới. Về kinh tế, các Xô viết đã bãi bỏ các thứ thuế vô lý do đế quốc, phong kiến đặt ra, tịch thu các loại đất công, lúa công, tiền công chia cho nhân dân; qua đó, xóa bỏ bóc lột và bất công ở Hà Tĩnh. Các Xô viết còn tổ chức nhân dân làm kinh tế, phát triển sản xuất nông nghiệp và lập các tổ đội công giúp nhau sản xuất. Về văn hóa - xã hội, các Xô viết tổ chức cho nhân dân học văn hóa, mở mang dân trí, bài trừ hủ tục, mê tín dị đoan, nghiêm cấm tệ nạn nghiện rượu, thuốc phiện, đánh bạc, trộm cắp; xây dựng nếp sống mới ở nông thôn...

Đó là những thành tựu không thể phủ nhận dưới chính quyền Xô viết. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Hà Tĩnh Hoàng Trung Dũng khẳng định: “Mặc dầu chỉ tồn tại trong khoảng thời gian ngắn nhưng người dân Hà Tĩnh đã mãi mãi khắc sâu vào tâm khảm hình ảnh một chính quyền Xô viết cách mạng đã đem lại cho họ tất cả những điều tốt đẹp nhất lúc bấy giờ”.

Văn hóa

Nhân dân Sài Gòn - Gia Định kéo về Dinh Độc Lập chào mừng Quân giải phóng
Văn hóa - Thể thao

Nghệ thuật tạo và chớp thời cơ

Nghệ thuật tạo thời cơ, chớp thời cơ là một trong những yếu tố quyết định thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975; thay vì 2 năm như kế hoạch đã đề ra, chúng ta chỉ mất 55 ngày đêm thu non sông về một mối.

Ký họa sống động những ngày tiến về Sài Gòn
Văn hóa - Thể thao

Ký họa sống động những ngày tiến về Sài Gòn

Chứng kiến sự gian khổ của bộ đội ta trong những ngày kháng chiến và cả niềm hân hoan của ngày thống nhất, ông Trần Mạnh Tuấn, một họa sĩ không chuyên, nguyên phóng viên báo Pháp luật Việt Nam, đã thực hiện các bức ký họa bằng bút sắt sinh động ghi lại lịch sử không thể nào quên của dân tộc.

“Cho con là người Việt Nam” - Khi âm nhạc cất lên niềm tự hào dân tộc
Văn hóa

“Cho con là người Việt Nam” - Khi âm nhạc cất lên niềm tự hào dân tộc

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025) và 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2.9.1945 - 2.9.2025), MV "Cho con là người Việt Nam" của Tùng Dương chính thức được ra mắt như một lời tri ân sâu sắc tới lịch sử hào hùng của dân tộc và gửi gắm khát vọng vươn lên của thế hệ trẻ Việt Nam.

Để lá cờ Tổ quốc không ngừng bay ở vĩ tuyến 17
Văn hóa

Để cờ Tổ quốc tung bay ở vĩ tuyến 17

Trong những năm tháng khốc liệt của chiến tranh chống Mỹ, hình ảnh lá cờ Tổ quốc ở vĩ tuyến 17 là niềm tin, hy vọng của Nhân dân về một ngày đất nước thống nhất. Và để bảo vệ lá cờ không ngừng bay giữa mưa bom, bão đạn, nhiều chiến sĩ đã cống hiến thanh xuân của mình.

50 năm văn học, nghệ thuật đồng hành với đất nước
Văn hóa - Thể thao

50 năm văn học, nghệ thuật đồng hành với đất nước

Có lẽ trong mọi điều sâu thẳm và bền bỉ nhất mà một quốc gia có thể gìn giữ suốt hành trình phát triển là văn học, nghệ thuật. Nhìn lại 50 năm đất nước thống nhất, văn học nghệ thuật đã không chỉ song hành, mà còn là lực đẩy tinh thần đặc biệt, nâng bước dân tộc qua những năm tháng đầy biến động.

Kết nối ký ức hào hùng
Văn hóa - Thể thao

Kết nối ký ức hào hùng

Nửa thế kỷ sau ngày đất nước thống nhất, những thước phim truyện khắc họa cuộc kháng chiến cứu nước của quân và dân ta vẫn vẹn nguyên giá trị lịch sử và nghệ thuật, là di sản tinh thần vô giá của dân tộc. Làm tốt công tác bảo tồn, khơi dậy sức sống mạnh mẽ cho di sản này sẽ góp phần lan tỏa những câu chuyện hào hùng đến các thế hệ sau.

Nhà hát Tuổi trẻ hợp tác quốc tế phát triển nhạc kịch
Văn hóa

Nhà hát Tuổi trẻ hợp tác quốc tế phát triển nhạc kịch

Mới đây, tại Nhà hát Nghệ thuật thành phố Guri - Hàn Quốc đã diễn ra buổi diễn đọc kịch bản vở nhạc kịch "Giấc mơ của em" (My dream), kết quả giai đoạn đầu tiên của dự án hợp tác nghệ thuật giữa Nhà hát Tuổi trẻ và Nhà hát Sangsangmaru kéo dài trong hai năm 2025 - 2026.