Án phạt tù có thể lên tới 6 tháng
Từ 1.11.2024, người đi xe đạp bị phát hiện sử dụng điện thoại khi đang di chuyển có thể bị phạt tù lên đến 6 tháng hoặc bị phạt 100.000 yen (khoảng 650 USD). Nếu gây tai nạn, họ có thể phải đối mặt với án tù lên đến 1 năm hoặc phạt tiền 300.000 yen. Đây là một trong nhiều quy định nghiêm ngặt được áp dụng để hạn chế các hành vi nguy hiểm, nhằm bảo vệ người đi đường và giảm thiểu rủi ro tai nạn.
Theo số liệu từ cơ quan chức năng, hơn 72.000 vụ tai nạn liên quan đến xe đạp đã được ghi nhận trong năm 2023, chiếm hơn 20% tổng số tai nạn giao thông ở Nhật Bản. Đáng chú ý, trong nửa đầu năm 2024, đã có một trường hợp tử vong và 17 trường hợp bị thương nghiêm trọng do người đi xe đạp sử dụng điện thoại. Đây là con số cao nhất kể từ khi thống kê về vấn đề này bắt đầu được ghi nhận vào năm 2007.
Từ năm 2018 đến 2022, cảnh sát ghi nhận 454 vụ tai nạn do người đi xe đạp sử dụng điện thoại, tăng 50% so với giai đoạn 5 năm trước đó. Để đối phó với tình trạng này, chính quyền không chỉ cấm việc sử dụng điện thoại khi đi xe đạp mà còn thắt chặt các biện pháp xử lý khác. Người điều khiển xe đạp khi say rượu có thể bị phạt tù 3 năm hoặc nộp phạt 500.000 yen (3.249 USD).
Những quy định mới là một phần trong chiến dịch toàn diện nhằm nâng cao an toàn giao thông và bảo vệ người đi bộ lẫn người đi xe đạp. Trước đó, Nhật Bản đã đưa ra nhiều biện pháp như yêu cầu bắt buộc đội mũ bảo hiểm vào năm ngoái và thông qua luật cho phép phạt tiền các vi phạm giao thông vào tháng 5 năm nay. Những thay đổi này cho thấy sự quyết tâm của xứ sở Phù Tang trong việc giáo dục và nâng cao ý thức của người dân về an toàn giao thông.
Ngay sau khi các quy định mới có hiệu lực, chính quyền Osaka đã báo cáo 5 trường hợp vi phạm, trong đó hai người bị bắt vì điều khiển xe đạp khi say rượu. Một trong số đó đã va chạm với một người đi xe đạp khác, nhưng may mắn là không có ai bị thương.
Văn hóa xe đạp đặc thù ở Nhật Bản
Xe đạp từ lâu đã là phương tiện giao thông quen thuộc và không thể thiếu trong đời sống thường nhật của người Nhật. Tại các đô thị lớn như Tokyo, Osaka, và Kyoto, xe đạp không chỉ được dùng để đi làm hay đi học, mà còn phục vụ các hoạt động mua sắm và giải trí. Những bãi đỗ xe đạp khổng lồ tại các nhà ga và trung tâm thương mại cho thấy xe đạp có vị thế quan trọng như thế nào trong văn hóa giao thông của đất nước mặt trời mọc.
Văn hóa đi xe đạp ở Nhật Bản không chỉ gắn với cuộc sống cá nhân mà còn với các giá trị cộng đồng, khi chính quyền khuyến khích người dân sử dụng xe đạp để giảm ô nhiễm không khí và áp lực giao thông, đồng thời cải thiện sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, thói quen đi xe đạp trên vỉa hè vẫn phổ biến, tạo ra thách thức không nhỏ cho sự an toàn của người đi bộ. Khác với nhiều quốc gia khác, ở Nhật Bản, việc đi xe đạp trên vỉa hè là hợp pháp và thậm chí được khuyến khích ở các khu vực có đường hẹp. Thói quen này, dù tiện lợi, đã góp phần làm gia tăng rủi ro cho người đi bộ và buộc chính phủ phải áp dụng các quy định chặt chẽ hơn.
Người Nhật thường chở hàng hóa, túi mua sắm, hoặc thậm chí cả trẻ nhỏ khi đi xe đạp. Điều này làm tăng thêm nguy cơ xảy ra tai nạn, nhất là ở các khu vực đông đúc. Dù người dân có ý thức cao về việc tuân thủ luật lệ, tình trạng xe đạp di chuyển không đúng quy định hoặc sử dụng điện thoại khi đạp xe vẫn là vấn đề nghiêm trọng cần được giải quyết.
Chính sách phát triển xe đạp bền vững
Nhật Bản không chỉ dừng lại ở việc xử phạt mà còn đầu tư mạnh mẽ vào phát triển xe đạp như một phần của chiến lược giao thông bền vững. Cơ sở hạ tầng dành riêng cho xe đạp đang được cải thiện đáng kể, với việc xây dựng các làn đường an toàn và hiện đại, giúp giảm thiểu xung đột giữa xe đạp và các phương tiện khác. Nhiều thành phố lớn cũng đã lắp đặt các bãi đỗ xe đạp thông minh với hệ thống tự động, giúp bảo vệ xe đạp khỏi thời tiết khắc nghiệt và bảo đảm an toàn.
Ngoài ra, Nhật Bản đang triển khai các chương trình khuyến khích người dân sử dụng xe đạp. Một số khu vực cung cấp trợ cấp cho việc mua xe đạp điện hoặc xe đạp thân thiện với môi trường. Chính quyền địa phương cũng thường xuyên tổ chức các chiến dịch nâng cao nhận thức về an toàn giao thông và lợi ích của việc đạp xe, nhằm thay đổi thói quen và tăng cường sự an toàn cho cộng đồng.
Đặc biệt, để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, xe đạp được tích hợp chặt chẽ vào hệ thống giao thông công cộng. Các trạm cho thuê xe đạp xuất hiện ngày càng nhiều quanh các nhà ga và bến tàu, giúp người dân dễ dàng kết hợp đạp xe với việc sử dụng tàu điện hoặc xe buýt. Cách tiếp cận này giúp nâng cao tính linh hoạt và thuận tiện cho việc di chuyển, đồng thời giảm thiểu áp lực lên các phương tiện công cộng.
Nói chung, Nhật Bản xem xe đạp là chìa khóa cho việc xây dựng các thành phố bền vững và thân thiện với môi trường. Các chính sách khuyến khích và phát triển xe đạp không chỉ giúp giảm ô nhiễm không khí mà còn góp phần vào mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Đất nước mặt trời mọc tin rằng, với sự kết hợp giữa việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng và áp dụng các biện pháp xử lý nghiêm khắc, họ sẽ không chỉ tạo ra một môi trường giao thông an toàn, mà còn thúc đẩy lối sống lành mạnh và bền vững cho tất cả mọi người.
