Nhật Bản mở khóa tiềm năng của lực lượng lao động nữ

Nhật Bản đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nhân công chưa từng có do tỷ lệ sinh thấp và xu hướng già hóa dân số. Các nhà phân tích cho rằng, việc mở khóa tiềm năng của lực lượng lao động nữ sẽ mang lại giải pháp đáng kể. Để làm được điều đó, Chính phủ Nhật Bản cần áp dụng những biện pháp cải cách sâu rộng ở cấp độ công ty có thể giúp phụ nữ tối đa hóa vai trò tại nơi làm việc.

Tác động tích cực của chính sách Womenomics

Trong nhiều năm, mô hình tham gia lực lượng lao động của phụ nữ ở Nhật Bản và Hàn Quốc tương đối khác biệt so với các nền kinh tế hậu công nghiệp khác. Cả hai quốc gia này đều chứng kiến “đường cong hình chữ M” trên biểu đồ độ tuổi của lực lượng lao động nữ. Một trong những nguyên nhân chính của đường cong hình chữ M là do số lượng lớn phụ nữ rời khỏi lực lượng lao động vào độ tuổi 25 - 35 để kết hôn, sinh con và chăm sóc con cái; sau đó quay lại làm việc ở độ tuổi 40 - 49 khi con cái họ đã tương đối trưởng thành.

Nhật Bản mở khóa tiềm năng của lực lượng lao động nữ -0
Ảnh: Japan Times

Các nhà phân tích cho rằng, nếu tỷ lệ lực lượng lao động ở độ tuổi 25 - 29 được duy trì cho đến khi 49 tuổi, điều này sẽ giúp làm gia tăng số lượng việc làm trong lĩnh vực chăm sóc trẻ em; đồng thời cũng giúp gia tăng đáng kể số lượng lao động nữ.

Trong 15 năm qua, các chính sách của Nhật Bản, đặc biệt là chính sách “Womenomics” nổi tiếng của cựu Thủ tướng Shinzo Abe đã giúp cải thiện đáng kể đường cong chữ M. Năm 2006, chỉ hơn 60% phụ nữ Nhật Bản trong độ tuổi 30 - 34 tham gia lực lượng lao động được trả lương, thì đến năm 2023, con số này đã tăng lên 80%. Trên thực tế, đến năm 2016, Chính phủ Nhật Bản đã có thể tự hào nói rằng, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động nữ nói chung ở Nhật Bản đã vượt quá tỷ lệ ở Hoa Kỳ.

Có hai lý do giải thích cho xu hướng này trong lực lượng lao động. Thứ nhất, ngày càng nhiều phụ nữ Nhật Bản lựa chọn cuộc sống độc thân và không có con. Do vậy, một tỷ lệ lớn phụ nữ vẫn tham gia lực lượng lao động một cách liên tục. Thứ hai, các biện pháp nhằm cân bằng giữa công việc - cuộc sống ở cấp độ công ty đã giúp phụ nữ sau khi kết hôn và sinh con vẫn tiếp tục được công việc của mình.

Tối đa hóa vai trò của lao động nữ

Tuy nhiên, bất chấp sự gia tăng đáng kể trong việc làm của phụ nữ tại Nhật Bản, khoảng cách tiền lương giữa nam và nữ hầu như không thay đổi và tỷ lệ phụ nữ giữ các vị trí quản lý vẫn thấp hơn nhiều so với mục tiêu mà cựu Thủ tướng Shinzo Abe đặt ra. Đóng góp của phụ nữ vào năng suất chung và tăng trưởng GDP của Nhật Bản cũng vẫn ở mức thấp.

Sự gia tăng của lực lượng lao động nữ tại Nhật Bản diễn ra không cân xứng, nghĩa là số lượng lao động nữ tập trung ở các việc làm bán thời gian và không thường xuyên nhiều hơn. Điều này làm gia tăng khoảng cách về mức lương trọn đời giữa nam và nữ.

Về điểm này, các chuyên gia cho rằng, để thu hút phụ nữ tham gia các công việc thường xuyên và mang tính ổn định, các công ty có thể tạo điều kiện để họ làm việc trong khoảng thời gian ngắn hơn (jitan) khi họ có con nhỏ. Những phụ nữ như vậy có động lực hoàn thành tốt công việc trong ngày làm việc 6 giờ thay vì ngày làm việc thông thường là 8 giờ hoặc hơn.

Tối đa hóa hiệu quả làm việc cũng là truyền thống được các công ty Nhật Bản đánh giá cao. Điều này có thể bắt đầu bằng việc các nhà quản lý khen thưởng những lao động làm việc tốt hơn trong thời gian ngắn hơn. Hiệu ứng lan tỏa không chỉ đối với lao động nữ mà cả đối với lao động là nam giới cũng rất tích cực và đưa đến năng suất cao hơn cho toàn bộ Nhật Bản.

Một nhóm đặc biệt quan trọng cần nhắm đến là phụ nữ có trình độ đại học, nhóm đối tượng hiện chiếm tỷ lệ tương đối thấp trong lực lượng lao động của Nhật Bản so với hầu hết các nước OECD khác. Các chuyên gia cho rằng, nếu các công ty Nhật Bản phá vỡ định kiến và giao cho những phụ nữ các vị trí quản lý cấp cao trong công ty, có thể khuyến khích phụ nữ trình độ cao tham gia lực lượng lao động.

Nhà xã hội học người Nhật Kazuo Yamaguchi đã chứng minh tác động nâng cao năng suất của việc công ty áp dụng chính sách bình đẳng giới về cơ hội và chính sách cân bằng giữa công việc - cuộc sống. Các công ty áp dụng chính sách bình đẳng về cơ hội là những công ty thể hiện cam kết khuyến khích nhân viên phát huy hết tiềm năng của mình bất kể giới tính, và các công ty có chính sách cân bằng công việc - cuộc sống được định nghĩa là những công ty có bộ phận chuyên giải quyết các giải pháp cân bằng công việc - cuộc sống cho nhân viên. Ông Yamaguchi phát hiện ra rằng các công ty có nhiều sinh viên nữ tốt nghiệp đại học có năng suất cao hơn nếu họ có chính sách cơ hội bình đẳng. Tác động của chính sách này đến năng suất của công ty thậm chí còn lớn hơn nếu các công ty có cả chính sách cơ hội bình đẳng và cân bằng giữa công việc - cuộc sống.

Nhìn lại thập kỷ rưỡi thay đổi vừa qua, rõ ràng là mục tiêu của chính phủ là đưa nhiều phụ nữ hơn vào lực lượng lao động và sử dụng các đòn bẩy chính sách -chẳng hạn như kéo dài thời gian nghỉ chăm sóc trẻ em, tăng chế độ nghỉ chăm sóc trẻ em và lựa chọn giờ làm việc ngắn - để giữ chân họ đã tương đối thành công.

Tuy nhiên, rào cản tiếp theo là làm thế nào để sử dụng lao động nữ một cách hiệu quả hơn, điều này sẽ giúp đạt được mục tiêu chưa hoàn thành là tăng tỷ lệ phụ nữ trong các vị trí quản lý và lãnh đạo. Giúp những phụ nữ có năng lực cao chuyển đổi từ việc làm không thường xuyên sang việc làm thường xuyên và giúp những người đã là nhân viên thường xuyên phát huy tối đa tiềm năng của họ tại nơi làm việc cần là những mục tiêu chính.

Thế giới 24h

Sa mạc Sahara ngập nước sau nửa thế kỷ: Tác động của biến đổi khí hậu?
Quốc tế

Sa mạc Sahara ngập nước sau nửa thế kỷ: Tác động của biến đổi khí hậu?

Mưa lớn chưa từng có ở khu vực đông nam Morocco, được ví bằng lượng mưa của cả một năm, đã khiến khu vực hoang mạc Sahara, nơi nổi tiếng khô cằn, chứng kiến đợt lụt đầu tiên sau 50 năm. Các nhà khí tượng học cảnh báo sự kiện này báo hiệu những hiện tượng thời tiết cực đoan hơn sẽ xuất hiện trong thời gian tới.

Ý đồ của Israel khi nhằm vào Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc
Quốc tế

Ý đồ của Israel khi nhằm vào Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc

Ngày 13.10, Liên Hợp Quốc (LHQ) cáo buộc xe tăng của Israel đã xông vào một căn cứ của Lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế ở Lebanon (UNIFIL). Đây là cáo buộc mới nhất về các hành vi vi phạm và tấn công của Israel, được chính LHQ đưa ra và các đồng minh của nước này lên án. Trong khi đó, các nhà phân tích cho rằng, Israel đang bày tỏ thái độ không hài lòng với sự can thiệp của phái bộ UNIFIL, đồng thời thực hiện ý định kiểm soát khu vực biên giới của mình.

Vụ ám sát hụt ông Donald Trump lần ba: Kẻ tình nghi đối mặt với cáo buộc liên quan đến súng
Quốc tế

Vụ ám sát hụt ông Donald Trump lần ba: Kẻ tình nghi đối mặt với cáo buộc liên quan đến súng

Một người đàn ông bị bắt tại trạm kiểm soát an ninh gần cuộc vận động tranh cử của ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump tại California hôm 12.10 sẽ phải đối mặt với cáo buộc liên quan đến súng sau khi bị phát hiện tàng trữ súng đã nạp đạn, nhiều hộ chiếu và biển số xe giả, cảnh sát trưởng địa phương cho biết hôm 13.10.

Cuộc chiến Trung Đông: Các quốc gia vùng Vịnh "giữa hai làn đạn"
Quốc tế

Cuộc chiến Trung Đông: Các quốc gia vùng Vịnh "giữa hai làn đạn"

"Các quốc gia vùng Vịnh đang vận động Washington thuyết phục Israel từ bỏ ý định tấn công các cơ sở dầu mỏ của Iran vì họ lo ngại các cơ sở dầu mỏ của chính họ có thể trở thành mục tiêu của các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực nếu xung đột leo thang", ba nguồn tin từ vùng Vịnh nói với Reuters.

Nguồn: Chris O’Meara / Associated Press)
Quốc tế

Phía sau cơn bão Milton

Chỉ trong vòng hai tuần, khu vực Đông - Nam nước Mỹ đã hứng chịu hai cơn bão, điều rất hiếm khi xảy ra sau tháng 9. Cơn bão Milton, nối tiếp bão Helene, nhanh chóng mạnh lên thành bão cấp 5 trước khi suy yếu và đổ bộ vào Florida với sức gió lên tới 193km/giờ; dù không dữ dội như dự kiến, nhưng diễn biến bất ngờ của loại hình thời tiết này đã dấy lên lo ngại về tác động của biến đổi khí hậu trong sự hình thành siêu bão và những hậu quả kinh tế nặng nề mà nó để lại.

Cựu Tổng thống Obama vận động cho bà Harris: Kêu gọi phá bỏ định kiến về giới tính và chủng tộc
Quốc tế

Cựu Tổng thống Obama vận động cho bà Harris: Kêu gọi phá bỏ định kiến về giới tính và chủng tộc

Rạng sáng 11.10 (giờ Việt Nam), cựu Tổng thống Barack Obama đã có bài phát biểu vận động tranh cử nồng nhiệt và đầy cảm xúc từ Pittsburgh, kêu gọi cử tri Pennsylvania bỏ phiếu cho liên danh của đảng Dân chủ: bà Kamala Harris và ông Tim Walz. Thông điệp của ông hướng đến khối cử tri cụ thể: cộng đồng gốc Phi và Mỹ Latin với lời kêu gọi hành động vì bình đẳng giới và bình đẳng chủng tộc.

Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế thương mại với tôm hùm Australia
Quốc tế

Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế thương mại với tôm hùm Australia

Tại cuộc gặp song phương bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN tại Lào, Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã khẳng định chủ trương chung về việc thúc đẩy cải thiện hơn nữa quan hệ song phương. Trung Quốc cũng thông báo quyết định gỡ bỏ các hạn chế thương mại đối với tôm hùm Australia.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Singapore Lawrence Wong
Thế giới 24h

Chuẩn bị tiền đề nâng cấp quan hệ

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol vừa kết thúc chuyến thăm Singapore trong hai ngày 8 - 9.10, trước khi tới Lào để tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44 và 45. Trong chuyến thăm lần này, Thủ tướng Singapore Lawrence Wong và Tổng thống Yoon Suk Yeol đã thảo luận về việc tăng cường hợp tác song phương trên các vấn đề kinh tế, an ninh và khu vực; đồng thời nhất trí sẽ nỗ lực nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác Chiến lược nhân kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước vào năm 2025.

Bão Milton đổ bộ Florida: Sức gió mạnh nhất 205 km/giờ, 130 cảnh báo lốc xoáy
Quốc tế

Bão Milton đổ bộ Florida: Sức gió mạnh nhất 205 km/giờ, 130 cảnh báo lốc xoáy

Bão Milton đổ bộ vào bờ biển Florida vào 8 giờ 30 phút tối giờ địa phương (sáng 10.10 giờ Việt Nam) với cường độ bão cấp 3, gây ra lốc xoáy, sóng thần và khả năng gây lũ lụt cho phần lớn tiểu bang. Milton đã mạnh lên từ vùng nước cực kỳ ấm của Vịnh Mexico, hai lần đạt đến bão cấp 5.

Hezbollah ủng hộ nỗ lực ngừng bắn ở Lebanon
Quốc tế

Hezbollah ủng hộ nỗ lực ngừng bắn ở Lebanon

Phó thủ lĩnh Hezbollah, Naim Qassem, người đang nắm quyền lãnh đạo của phong trào này cho biết phong trào của ông ủng hộ các nỗ lực đạt được lệnh ngừng bắn cho Lebanon. Đây cũng là lần đầu tiên tổ chức này không đề cập đến thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza như một điều kiện tiên quyết để nhóm này chấm dứt cuộc chiến với Israel.

Canada thông qua luật nhằm khai thác năng lượng tái tạo ngoài khơi
Quốc tế

Canada thông qua luật nhằm khai thác năng lượng tái tạo ngoài khơi

Canada vừa đạt được bước tiến đáng kể trong việc khai thác các nguồn năng lượng tái tạo ngoài khơi khi Thượng viện chính thức thông qua dự luật C-49 gần đây. Đây là một văn bản mang tính đột phá, được thiết kế nhằm khai thác tiềm năng năng lượng ngoài khơi dồi dào tại tỉnh Nova Scotia, tỉnh Newfoundland và Labrador, nằm ven biển Đại Tây Dương của Canada. Hai tỉnh này sở hữu điều kiện lý tưởng cho phát triển năng lượng gió và các dạng năng lượng tái tạo khác nhờ vào vị trí địa lý chiến lược cùng nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú.