Nhãn tiền (Phần 1)
Truyện của Nguyễn Trí
Cáp Diệp mất con bò Nu ngoài ba tạ, trăm phần trăm cư dân ấp Sông Trầu chắc nụi thủ phạm là cha con Tư Tấu. Không ai vô, họ tin thế. Nhưng Cáp Diệp không tin:
- Lúc bầy bò đi ăn về tôi và Tư Tấu đang nhậu ở quán Tài Rùi…
- Thôi ông im đi cho tui nhờ – Bà Diệp hét lên – Ông lúc nào cũng chỉ ba giọt rượu.
Diệp già im thít. Lại đội áo mưa đi kiếm tiếp. Cả hai tiếng đồng hồ, bốn đứa con, bà vợ cùng một lốc anh em xóm giềng xúm vô lục tung mấy cái lô cao su tìm cho ra tăm tích. Nhưng mà thiệt hay, con bò như ông khổng lồ bốc hơi không tăm dạng. Trộm kiểu nầy thì quả là thần khốc quỷ khấp, giữa ban ngày ban mặt nữa mới chì. Và ai cũng nghĩ đến cha con Tư Tấu:
- Bà má nó – Tư Rừng lên tiếng – Tao quá rành thằng Tấu. Nó rủ thằng Diệp nhậu, trời mưa, đi chăn bò lạnh thấy bà nội có rượu uống, có bạn tâm sự tao còn uống nói chi ai. Nó nhậu nhưng hai thằng con trai ra tay. Bây hiểu hông?
![]() Minh họa của Thúy Hằng |
- Vậy mới là Tư Tấu. Mấy vụ trước đây không phải cha con hĩa đem tao chặt làm ba khúc lấy cái đầu cho bây ngồi chơi. Giấu đâu hả? Tụi nó có âm mưu, chỉ một chiếc xe tấn rưỡi đậu đâu đó là con bò ra tới miền Campuchia luôn. Trong khu dân cư nầy xe ra vô hà rầm, ai hơi đâu mà để ý, hiểu hông mấy ông nội?
- Chú nói như là có tham gia.
- Tham cái bà cố mày.
Cuộc truy tìm đến tám giờ tối thì ai về nhà nấy. Cả gia đình họ Cáp cũng giơ tay xin hàng. Thật là muốn ói mật, con bò hai mươi triệu ngoài, cả một đời dành dụm, ăn nhín nhịn thèm, nay bị mất quả là tức, giận, hận dồn một nùi vô cả gia đình nầy. Bầy con thì chả nói chi còn vợ chồng Cáp Diệp khóc ra cả biển nước chứ không ít.
Trời ơi, ai chứ Cáp Diệp và vợ đến con bò còn sướng hơn. Được mấy sào đất làm không nên ăn Diệp phải nhờ vô bò, bò cũng nuôi rẽ của người ta mà ra. Ngó vậy chứ con bò đến cái chất thải của nó cũng là tiền. Bao năm trôi qua, từ thuở hồng hoang của ngày còn trẻ đến nay ngoài sáu chục, vợ chồng Diệp nào biết chi đến hai từ thong thả. Tất cả đều phải dụm dành vì tương lai bầy trẻ. Không có cái đận nhà nước thu hồi đất làm đường thì Cáp Diệp dễ chi có cái nhà đàng hoàng mà ở như hôm nay. Ở khu dân cư nhưng Diệp vẫn cứ bò mà nuôi. Đất được chia ba trăm mét. Diệp làm cái chuồng trăm rưởi vuông chứa sáu con bò, chỉ sáu mà thôi, hơn là gả cho mấy lò mổ, ai cần nghé Cáp ta chu cấp liền. Mấy thằng chơi kiểng khô kiểng ướt đặt hàng cho Diệp hàng tấn phân khô một lần. Thu nhập tuy bạc lẻ nhưng bầy con Cáp Diệp cũng ngon lành, đứa nào cũng xong cấp ba… Nếu không có cái kiểu sống đãi cứt gà lấy tấm dễ chi được vậy.
Vậy mà mất con bò thì ói mật là đúng quá.
Và khi cơn tức chận ngang bộ ngực già nua lép kẹp thì chả ai ngủ được cả. Cáp Diệp cứ ra vô lên xuống trong cái phòng khách mà chép miệng. Dám lắm – Diệp nghĩ – Tư Tấu gài mình uống rượu, hai thằng Hải và Hà con trai Tấu ra tay. Nhưng mà nó dẫn con bò đi đâu? Mấy lô cao su quanh khu dân cư đã được cày nát. Giữa ban ngày ban mặt, không người nầy thì người kia phải thấy chớ. Còn xe? Nếu có thì dấu bánh phải có, trời mưa dấu chân chuột còn thấy nói gì cái khác. Vậy con bò bốc hơi đi đường nào? Tức, cha chả là không chịu nổi.
Nghi cho cha con Tư Tấu, cũng không chắc. Vì sao? Vì lúc kiếm bò thì thiên hạ thấy anh em Hải Hà đang ngồi trong quán Cờ Tây nhâm nhi ba sợi. Tụi nó nhậu còn ai đi trộm? Bộ có phép phân thân à? Nhưng Tư Rừng nói:
- Cha con thằng Tấu ăn trộm có nghề, thấy vậy mà không phải vậy đâu. Tin tao đi, ba đời ở xứ nầy, tao rành dòng họ Tư Tấu thuở còn nhà lầu năm tầng chứ không phải ra cái thân xơ xãi như ngày hôm nay đâu. À mà khoan…
- Khoan sao chú?
- Tụi bây có kiếm chỗ cống hộp trên đường mới chưa?
- Rồi. Có thấy chi chú ơi.
- Vậy là tao cũng xin thua, thật ra cả cái xã nầy, phía chính quyền cũng biết Tư Tấu là cha của đạo chích nhưng bó tay vì không quả tang. Cha con nó còn hơn cả Thời Thiên trong truyện Thủy Hử nữa
- Gặp tui, tui lôi lên phang cho một trận là lòi ra hết.
- Mày nói chuyện như hài, có bắt được đâu mà phang với đấm. Bộ tưởng dễ đánh người lắm sao? Mà thôi, xem như Cáp Diệp mất hai chục triệu, và chính quyền xứ nầy bị trộm vuốt râu. Tao dzề à.
- Còn sớm mà chú… kể chuyện Tư Tấu tụi con nghe chơi xí được không?
***
Tư Tấu hả?
Rằng ông nội Tấu tên Tiền cha của bầy con trai có tên Tính, Tinh, Tình, Tịnh. Tịnh là cha của Tấu. Còn có một một bà cô tên Tâm. Họ giàu nhứt xứ. Sự giàu có bắt nguồn từ cái nghèo rớt mồng tơi mà ra.
Ông Tiền cùng bầy con tha phương đến xứ nầy. Tạt vô một góc rừng cất cái chòi ở tạm, kiếm sống bằng nghề ve chai lông vịt. Vợ chết trên đường lưu lạc. Năm đứa con như năm cái tàu há mồm, Tiền ra hết sức mà mấy cái bụng vẫn cứ ỏng eo. Nhìn qua rất chi tội nghiệp, nhưng bà con ai cũng khó nên thây kệ cha con bây. Ai đó tới chòi rách tặng cho cái chép miệng cám cảnh là quý hóa lắm rồi. Con Tâm là chị lớn, uy lắm, nó trị bầy em như nữ tướng, chẳng thằng nào dám cà cháo với bà chị tuổi Dần.
Có một chuyện mà cả ba quân cười chết bỏ và có rất nhiều người chứng thực. Một hôm ông Tiền lôi cả bầy con đi lượm xương bò, lục nát bấy thùng rác mấy quán phở, hủ tíu… đến tận lò bò lò heo tận thu xương. Gom thành đống, thôi thì nó thúi inh trời đất, dân tình chửi như nước lũ tràn bờ. Sau đó xe và lái tới cân. Lúc nầy dân tình mới biết xương cũng có tiền, xúm vô hỏi, Tiền cũng thật thà nói người ta thu đủ thứ xương để nấu cao. Lái xương thông báo cho bà con cứ gom đống họ sẽ mua. Vậy là cả xóm bỏ việc đi lượm. Chả hiểu họ truy ở đâu mà nhà nào cũng một đống không to thì nhỏ, lần nầy chả ai than thở chi vụ thúi tha. Chỉ có mấy đứa con gái tha hồ ụa, vì giòi ngo ngoe lổm ngổm trên đống xương nhìn mà kinh tâm, rởn gáy.
Sau đó dòng sông chảy qua ấp Sông Trầu phải chịu trách nhiệm nuốt hết xương bò. Bà nội cha nó – họ chửi – chửi cũng phải thôi, bọn lái một đi không trở lại, lúc đó mới nghe nói tụi nầy tính màn nấu xương bò ra cao hổ nên thất bại. Vụ nầy ai chăm chỉ chừng nào thua lớn chừng đó. Gia đình ông Tiền đậm nhất vì có kinh nghiệm đi lượm xương. Ông Tiền nghèo nên khôn lắm, vô luôn trong lò bò phụ việc lấy thù lao là xương bò. Kha kha kha… nghe buồn cười chết bỏ.
Cốt khỉ nên chả có chi đáng lo. Ông Tiền lại vươn vai kiếm sống. Nhưng ông chủ lò bò lại đến nhà tìm Tiền để nhờ giúp việc, lương lậu hẳn hoi. Thấy hoàn cảnh Tiền bi đát quá, liền lôi cả bầy về cho ngụ một gian trong lò. Bầy trẻ mừng lắm, đang cạnh mí rừng nghe cú kêu sợ chết bà nay vô tường gạch ấm áp gì đâu.
Ông chủ khỏi luận chi cái vụ giàu, chả hiểu ông ta nghĩ sao có một đứa con gái mà lại chơi một căn năm tấm. Đứa con gái tuy đẹp nhưng suốt đời đội tóc giả, không phải cô cầu kỳ mà vì cái đầu không một sợi tóc. Thiên hạ nói nhỏ nhau nghe rằng cái nghiệp nầy nó vậy đó. Đó là đó làm sao? À… kiểu như ăn mặn khát nước vậy mà. Lại thêm rằng ông chủ nói, ai chịu lấy con ổng làm vợ ổng cho nguyên cái lò bò. Năm đó Tịnh cha Tấu mới mười sáu, còn cô chủ đà mười tám. Chả hiểu ra làm sao mà cô cậu yêu nhau. Chắc là lửa gần rơm nên bén. Vậy là anh làm thuê tên Tiền thành sui gia với ông chủ lò.
Cả hai đẻ ra Tấu, duy nhất Tư Tấu vì hai ba không nuôi được. Đẻ tiếp thì cô vợ tóc giả mất vì hậu sản. Ông chủ lò buồn tình ôm cháu ngoại làm ba sợi sương sương, vấp chân té đập đầu vô tường, máu mồm chảy như suối, bệnh viện chào thua vì động mạch chủ bị vỡ. Đã cao huyết áp mà còn dộng rượu vô thì thánh còn chết nói chi người.
Tịnh nghiễm nhiên là chủ lò.
Dưới sự điều hành của ông Tiền và cô Tâm, lò bò thời ông chủ Tịnh cực kỳ rực rỡ.
***
Sự giàu có của gia đình ông Tiền còn dửng dừng dưng hơn cả truyện Chum vàng bắt được. Đúng nghĩa của trên trời rơi xuống. Không đúng sao? Người ta mời ông tới nhà, kết tình sui gia rồi lăn ra chết giao cả cơ ngơi cho ông, thiệt là nhẹ hơn bấc, không làm sao mà luận cho ra. Dễ như làm một con bò vậy.
Thật vậy. Một con bò cả hai tạ ngoài, dềnh dàng vậy mà ông Tiền nhoáng không quá mười lăm phút là gọn. Con bò khi chết không biết đau đớn là gì, với một cái búa hai đầu tròn, tục gọi búa củ tỏi, cô Tâm xách vàm mũi lên, gõ nhẹ vào tam tinh, ngay lập tức con bò sụm gối. Kỹ thuật nầy chỉ một mình cô Tâm là siêu đẳng. Những con bò thiến bị lại dữ dằn khét tiếng, chả hiểu làm sao đứng trước mặt cô là rúm ró, tay búa vung lên, bò chưa kịp sụm gối thì lưỡi dao phay trong tay ông Tiền đã vào tim, huỵch ra đất là xong cái vụ tiết. Thiên hạ nói nhiều về cái uy của cô Tâm lắm, có lẽ vì vậy nên tuy giàu có, nhan sắc không đến nổi tầm thường mà cô lại chết trong cô đơn, đã uy lại tuổi Dần nó thế.
Quăng lưỡi dao phay, ông Tiền cầm lưỡi dao rọc. Nó nhọn hoắt và bén như nước, loại dao nầy hơn cả dao xắt thuốc của xứ Cao Lãnh. Ba thằng con Tính, Tinh, Tình phụ nắm tấm da cho cha rọc. Không quá năm phút là xong, ra thịt thì khỏi chê, một cục xương quăng ra bảo đảm con chó ngửi rồi bỏ vì chả có còn chi mà liếm láp. Từng loại thịt được xếp vô cần xé. Tịnh, tư cách ông chủ, sẽ đánh xe ra chợ và thị trấn. Da bò được quăng vào một bể nước muối, cứ mươi mười lăm tấm là những cơ sở thuộc da sẽ mang đi một lần. Mỗi sáng lò cha con ông Tiền hạ thủ hai chú bò, và trên dưới chục chú trư. Làm ăn vậy mà không giầu thì làm chi?
Cái ngon lành nhất của một lò mổ là mua của bọn trộm. Người ta thả bò đi ăn ngoài mông quạnh. Chỉ cần chủ ý một tí là có thể ung dung dắt một con lẫn vào rừng hay vào một nơi kín đáo nào đó rồi chờ đêm xuống. Những con bò nầy ông Tiền mua với giá rẻ hơn bèo. Một loại khác cũng bèo là những con đã sức tàn lực kiệt hay bệnh tật. Chủ dắt đến năn nỉ hết phép Tiền mới hạ cố mua cho. Một thứ khác là thịt đã ra thành phẩm của bọn trộm, chúng đưa tới cả cần xé nhờ lò bò giải quyết… Nói chung nghề nghiệp chi cũng có cái gian manh của nó. Và dưới trần gian nầy cái gì mà thiên hạ không ăn? Có câu vè rằng thợ may ăn vải thợ hồ ăn xi măng, đồ tể thì ăn thịt nhưng chủ lò sát sinh thì uống luôn cả máu của ta bà nghèo chăn nuôi.
Ông Tiền sinh ra lớn lên trong nghèo khó. Một thứ dân cấp phó. Phó dân Tiền và bầy con kiếm cái ăn đà chết lên chết xuống. Mắt luôn ngó xuống đất, lâu lâu ngước mặt nhìn đời thấy kẻ ăn trắng mặc đẹp đều dân có chữ múa cây bút mà ra tiền. Vẫn biết một chữ đáng giá ngàn vàng, dù không chức phận cũng nhàn tấm thân. Nhưng cha con ông Tiền đâu có cơ hội. Thôi thì kẻ có trí bán trí mà ăn, ta không có thì bán sức vậy. Đùng một cái tất cả hóa thành chủ, tiền bạc vô như nước. Chữ nghĩa không mảy may tham gia vô sự giàu có của gia đình nầy. Tuy không hò reo mừng rỡ, nhưng họ biết giải tỏa nổi niềm khi chén chú chén anh, cái nghề ngập ngụa trong máu đỏ, khiến họ uống thôi là uống. Bảo đảm cả Võ Tòng cả Lỗ Trí Thâm chả dám tạc thù, mấy thằng rượu cỡ Lệnh Hồ Xung hay Kiều Phong trong kiếm hiệp của Kim Dung là đồ bỏ.
Cả cô Tâm cũng làm một ly trước khi vung cái búa củ tỏi vào tam tinh chú bò. Cô sợ ư? Vâng, sợ. Đôi mắt của loài vật nầy vốn to, tròn và u buồn rất tội nghiệp. Khi cô Tâm xách vàm mũi giơ lên cao, biết chết nên nước mắt nó ròng chảy, nó luôn ụm bò bi thiết trước khi đầu củ tỏi vô tam tinh. Quen tay và lạnh lùng như đá cục cỡ ông Tiền mà còn tu ừng ực trước khi vung dao vào cổ họng con bò. Để tránh cơn hãi sợ với nghề. Họ dùng rượu làm bạn.
(Số sau đăng tiếp)