Cùng với chủ động, linh hoạt trong lựa chọn hình thức tiếp xúc cử tri như tiếp xúc với cử tri nơi công tác, nơi cư trú, nơi thực hiện nhiệm vụ đại biểu, theo chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng, việc phân loại ý kiến, kiến nghị cử tri được chú trọng. Sau phân loại, báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri được sắp xếp theo từng lĩnh vực cụ thể… Đối với những nội dung nhiều địa phương cùng ý kiến, kiến nghị hoặc những nội dung lặp đi lặp lại nhiều lần, qua nhiều đợt tiếp xúc đều được quan tâm, nhấn mạnh trong báo cáo.
Đó là những điểm nổi bật qua Tổng kết việc tiếp xúc cử tri (TXCT) của đại biểu HĐND các cấp trên địa bàn tỉnh Hải Dương từ sau khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương có hiệu lực thi hành.
Chủ động, linh hoạt trong lựa chọn hình thức tiếp xúc
Hình thức TXCT được đổi mới, kết hợp giữa TXCT của đại biểu Quốc hội với cấp tỉnh, cấp tỉnh với cấp huyện, cấp huyện với cấp xã, giúp giảm thiểu số hội nghị TXCT, cử tri bày tỏ được nhiều ý kiến, kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết của các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương.
Kế hoạch TXCT được xây dựng cụ thể, chi tiết, căn cứ nội dung của từng kỳ họp để lựa chọn hình thức, địa điểm và thành phần cử tri tham dự phù hợp. Bên cạnh đó, các tổ đại biểu, đại biểu HĐND đã ngày càng chủ động, linh hoạt trong lựa chọn hình thức TXCT như: tiếp xúc với cử tri nơi công tác, nơi cư trú, nơi mình thực hiện nhiệm vụ đại biểu, theo chuyên đề (nội dung trình kỳ họp, vấn đề bức xúc ở địa phương…), lĩnh vực (kinh tế, y tế, giáo dục, văn hóa…), đối tượng (nông dân, công nhân, trí thức, cán bộ, công chức, viên chức theo ngành…).
Năm 2020, 2021 do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, để bảo đảm an toàn và bảo vệ sức khỏe cộng đồng, Thường trực HĐND, các tổ đại biểu đã phối hợp với Ủy ban MTTQ xây dựng kế hoạch TXCT bằng hình thức gửi phiếu xin ý kiến cử tri đến từng thôn, khu dân cư. Đối với những địa phương có điều kiện bảo đảm về cơ sở vật chất, đường truyền, các tổ đại biểu xem xét áp dụng hình thức TXCT trực tuyến. Do đó, mặc dù 4 lần phải thực hiện giãn cách xã hội vì dịch bệnh Covid-19 song những tâm tư, nguyện vọng của cử tri và Nhân dân vẫn được bảo đảm gửi tới các cơ quan có thẩm quyền để xem xét giải quyết và trả lời. Bên cạnh việc trả lời những yêu cầu và kiến nghị của cử tri, mỗi năm một lần, thường vào kỳ tiếp xúc cuối năm, các đại biểu HĐND báo cáo với cử tri về hoạt động của mình và của HĐND nơi mình là đại biểu.
Trên 95% kiến nghị cử tri đã được trả lời, xem xét giải quyết
Tại các hội nghị TXCT đều mời lãnh đạo UBND, thủ trưởng các cơ quan chuyên môn các cấp. Qua đó các ý kiến, kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết được giải thích, làm rõ ngay tại cuộc tiếp xúc, được cử tri đánh giá và ghi nhận; góp phần giảm thiểu khiếu nại, tố cáo, ổn định tình hình chính trị - xã hội tại địa phương. UBND các cấp đã chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi để đại biểu HĐND tiếp xúc cử tri và cử đại diện tham gia các cuộc tiếp xúc để trực tiếp giải thích, trả lời các đề nghị, kiến nghị của cử tri. Do đó, đã có nhiều ý kiến, kiến nghị của cử tri được các cấp, ngành ở địa phương xem xét, trả lời ngay và có giải pháp thực hiện trong thời gian tới, góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc ở địa phương.
Các ý kiến, kiến nghị của cử tri thông thường sẽ được phân loại: Thứ nhất, loại ý kiến có tính chất phát hiện. Đó là những ý kiến của cử tri về những bất cập trong các chính sách của Nhà nước cần phải điều chỉnh cho phù hợp với thực tế và mang tính khả thi. Ý kiến này được tổng hợp gửi Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh báo cáo các cơ quan trung ương xem xét, trả lời cử tri.
Thứ hai, ý kiến phản ánh việc tổ chức thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước và địa phương của các cấp, ngành và cán bộ, công chức trong bộ máy nhà nước. Việc giải quyết, trả lời những ý kiến này không chỉ là trách nhiệm của UBND các cấp mà còn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Những ý kiến này thường được tổng hợp ở phần đầu của báo cáo để các cơ quan nhà nước kịp thời tiếp thu, nghiên cứu và điều chỉnh hoặc kiểm tra hoạt động của tổ chức, cá nhân cấp dưới.
Thứ ba, những kiến nghị cụ thể của cử tri với cơ quan nhà nước. Những ý kiến này rất đa dạng nên cũng là loại ý kiến khó tổng hợp nhất. Những ý kiến này thường được phân loại theo thẩm quyền giải quyết của từng cấp chính quyền, thuộc thẩm quyền của cấp nào thì chuyển đến cấp đó giải quyết cụ thể. Chỉ tổng hợp vào báo cáo trình kỳ họp những nội dung thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp mình.
Sau phân loại, báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri được sắp xếp theo từng lĩnh vực cụ thể… Đối với những nội dung nhiều địa phương cùng ý kiến, kiến nghị hoặc những nội dung nào lặp đi lặp lại nhiều lần, qua nhiều đợt tiếp xúc đều được quan tâm, nhấn mạnh trong báo cáo.
HĐND, Thường trực, các ban, các tổ và đại biểu HĐND tỉnh đã tích cực theo dõi, giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri dưới nhiều hình thức. Trong đó, những vấn đề được dư luận phản ánh trên mạng xã hội, Nhân dân hết sức quan tâm, Thường trực HĐND đã kịp thời giao các Ban HĐND giám sát, khảo sát trực tiếp và báo cáo lại kết quả để Thường trực HĐND có biện pháp xử lý phù hợp và kiến nghị giải pháp khắc phục triệt để. Đến nay, 8.021/8.383 kiến nghị cử tri đã được trả lời, xem xét giải quyết (đạt tỉ lệ 95,7%), còn 335 kiến nghị (chiếm 4,3%) hiện đang xem xét giải quyết hoặc thuộc thẩm quyền giải quyết của Trung ương nên chưa được trả lời.