Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam lên tiếng trước các thông tin sai sự thật trên báo chí

Khẳng định không độc quyền sách giáo khoa

Trong thông cáo báo chí phát đi, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cho biết, vừa qua, một tờ báo điện tử đăng tải bài viết “Nhà xuất bản Giáo dục lãi kỷ lục” với nhiều thông tin sai sự thật, có tính chất tấn công truyền thông, gây hiểu lầm nghiêm trọng trong dư luận, làm tổn hại đến uy tín, thương hiệu và quyền lợi hợp pháp của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam - một doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước.

Cụ thể, sau khi đưa thông tin, số liệu về hoạt động sản xuất, kinh doanh của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, bài báo kết luận: “Đơn vị này cũng là nhà xuất bản lớn nhất cả nước với gần 40 công ty thành viên và có vốn góp. Nhiều thập kỷ qua, họ độc quyền xuất bản sách giáo khoa cho học sinh. Cuối năm 2022, Thanh tra Chính phủ xác định họ lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, độc quyền để đăng ký giá sách giáo khoa cao bất hợp lý”.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam khẳng định, là một doanh nghiệp Nhà nước, đơn vị này không độc quyền, mà chỉ là một trong số những nhà xuất bản tham gia xuất bản sách giáo khoa, bao gồm cả những đơn vị tư nhân, một cách bình đẳng.

Trong hai năm 2023 - 2024, bằng uy tín, kinh nghiệm và bề dày thương hiệu của một doanh nghiệp Nhà nước, thông qua qua việc tối ưu hóa, tiết giảm chi phí, 2 bộ sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam luôn được giáo viên, học sinh cả nước sử dụng nhiều nhất do giá cả thấp nhất và chất lượng tốt nhất.

Khác với đơn vị tư nhân tham gia xuất bản sách giáo khoa, lợi nhuận từ hoạt động sản xuất, kinh doanh của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam được nộp cho Ngân sách nhà nước. Đặc biệt, trong năm 2024, nỗ lực của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong việc tiết giảm chi phí, tối ưu hóa hoạt động sản xuất kinh doanh để giảm giá đáng kể 2 bộ sách giáo khoa (dù giá đã thấp hơn nhiều so với bộ sách giáo khoa của đơn vị khác) đã được các cơ quan thẩm quyền ghi nhận, đánh giá cao vì đã góp phần vào việc ổn định chỉ số CPI.

“Vì vậy, bài báo đưa ý kiến của Thanh tra Chính phủ cuối năm 2022 trong thông tin về hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2024 là không phù hợp và có dụng ý dẫn dắt thông tin không đúng bản chất nội dung”, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam khẳng định.

Khẳng định giá sách giáo khoa luôn hợp lý và tuân thủ quy định

Làm rõ những điểm sai sự thật cụ thể trong bài báo, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam nhấn mạnh, trước hết, không có sự độc quyền sách giáo khoa từ phía đơn vị này. Bài báo cho rằng Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam “độc quyền xuất bản sách giáo khoa cho học sinh” là hoàn toàn không đúng sự thật.

Kể từ năm 2017, chính sách của Nhà nước đã mở cửa cho phép nhiều nhà xuất bản tham gia vào lĩnh vực xuất bản sách giáo khoa. Đến nay, đã có 7 nhà xuất bản được cấp phép xuất bản sách giáo khoa và trên thực tế, nhiều nhà xuất bản và doanh nghiệp đã và đang xuất bản sách giáo khoa phục vụ Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Điều này cho thấy rõ thị trường sách giáo khoa đã có sự cạnh tranh lành mạnh, công khai, minh bạch, không còn tình trạng độc quyền. Việc khẳng định Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam độc quyền xuất bản sách giáo khoa là hoàn toàn sai sự thật, đi ngược với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước trong bối cảnh thị trường sách giáo khoa hiện nay.

Cũng theo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, giá sách giáo khoa của đơn vị này luôn hợp lý và tuân thủ quy định. Việc bài báo đưa thông tin cũ (ý kiến của thanh tra Chính phủ từ cuối năm 2022) gắn vào kết quả hoạt động năm 2024 của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam để làm sai lệch bản chất nội dung, khiến dư luận hiểu sai rằng, những thành tích đạt được năm 2024 là do “Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, độc quyền để đăng ký giá sách giáo khoa cao bất hợp lý”.

“Thực tế trong hai năm 2023 - 2024 vừa qua, giá sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam luôn có mức giá thấp nhất so với các bộ sách giáo khoa của các nhà xuất bản khác lưu hành trên thị trường. Đến năm 2025, giá sách giáo khoa đã được quy định chặt chẽ theo giá trần do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam luôn nghiêm túc tuân thủ các quy định về giá, đảm bảo quyền lợi cho học sinh và phụ huynh trên cả nước. Việc đưa nhận định giá sách giáo khoa giai đoạn trước 2022 để mập mờ với giá sách hiện tại là hoàn toàn khập khiễng và không phản ánh đúng thực tế”, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam khẳng định.

Thông tin ám chỉ “lợi thế độc quyền” trong sản xuất kinh doanh là vô căn cứ

Đơn vị này cũng nhấn mạnh việc hoạt động bình đẳng, không có lợi thế độc quyền. Theo đó, thông tin ám chỉ Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có “lợi thế độc quyền” trong hoạt động sản xuất kinh doanh là hoàn toàn vô căn cứ. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam giống như bất kỳ doanh nghiệp nào khác, hoạt động dựa trên nguyên tắc thị trường, phải tự chủ về tài chính.

Để xuất bản sách giáo khoa theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, đơn vị đã phải vay vốn từ ngân hàng để đảm bảo nguồn lực tài chính, đáp ứng tiến độ và chất lượng yêu cầu. Việc này chứng minh rằng Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam không hề được hưởng bất kỳ đặc quyền hay ưu đãi nào từ Nhà nước trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Ngoài ra, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, luôn phải thực hiện nghiêm túc các quy định trong pháp luật về mua sắm, đấu thầu - vốn có những quy định đang được xác định là “điểm nghẽn” của thể chế cần được sửa đổi, dẫn đến những hạn chế, thiếu bình đẳng so với đơn vị tư nhân tham gia xuất bản sách giáo khoa.

Về kết luận của Thanh tra Chính phủ, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam khẳng định kết luận này không liên quan đến kết quả kinh doanh năm 2024.

Theo đơn vị này, bài báo đã lập lờ, đánh đồng lợi nhuận của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong năm 2024 với kết luận của Thanh tra Chính phủ về hoạt động của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam ở giai đoạn trước. Điều này hoàn toàn phi lý và không khách quan. Kết luận của Thanh tra Chính phủ là về những tồn tại, thiếu sót trong hoạt động của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam ở các năm trước. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã nghiêm túc tiếp thu, khắc phục những tồn tại đó. Lợi nhuận trong năm 2024 là kết quả của các hoạt động kinh doanh trong năm, không liên quan đến các vấn đề đã được Thanh tra Chính phủ kết luận trong quá khứ.

Cũng theo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, lợi nhuận của đơn vị này đến từ nhiều nguồn đa dạng. Trong khi đó, bài báo đã cố tình gây hiểu lầm rằng lợi nhuận của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam chủ yếu đến từ sách giáo khoa.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam khẳng định, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là một doanh nghiệp lớn với quy mô hoạt động đa dạng, lợi nhuận đến từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm: xuất bản sách bài tập, sách tham khảo; từ các hoạt động liên kết xuất bản; từ khai thác cơ sở vật chất; từ kết quả đầu tư tài chính,...

Trong thông cáo phát đi, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cho rằng bài báo đã đăng tải những thông tin sai sự thật nghiêm trọng, có tính chất tấn công truyền thông, gây tổn hại trực tiếp và nặng nề đến thương hiệu, uy tín và quyền lợi hợp pháp của đơn vị này. Những thông tin sai lệch không chỉ gây hoang mang trong dư luận mà còn ảnh hưởng đến tâm lý phụ huynh, học sinh và các đối tác của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng cho biết ngay sau khi bài báo được đăng tải, đơn vị này đã khẩn trương làm báo cáo gửi đến các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí như: Ban Tuyên giáo Trung ương, Cục Báo chí - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Nhà báo Việt Nam để báo cáo về nội dung bài báo này, đề nghị các cơ quan xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng đã chính thức yêu cầu tòa soạn báo đính chính thông tin sai sự thật và công khai xin lỗi về việc đăng tải bài báo với những thông tin sai sự thật.