Nhà văn Lê Minh Hà: Gọi tên Hà Nội, gọi tên phận người

Cả ba cuốn tiểu thuyết của Lê Minh Hà đều về Hà Nội, gắn với Hà Nội, đủ để thấy rằng Hà Nội là một vùng đất đặc biệt có ý nghĩa, không thể dứt bỏ trong tâm trí cũng như sự nghiệp sáng tác của chị.

Chiều 10.1, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Công ty Văn hóa và Truyền thông Liên Việt phối hợp tổ chức chương trình giao lưu ra mắt 3 cuốn tiểu thuyết của nhà văn Lê Minh Hà: Phố vẫn gió, Gió tự thời khuất mặt Những ta. Cả ba tiểu thuyết này đều được họa sĩ Lê Thiết Cương vẽ bìa và chăm chút phần mỹ thuật.

Nhà văn Lê Minh Hà: Vẹn nguyên một Hà Nội -0
Giao lưu ra mắt 3 cuốn tiểu thuyết của nhà văn Lê Minh Hà chiều 10.1

Trong đó, cuốn Gió tự thời khuất mặt từng được in 18 năm trước và bản in năm 2024 là nguyên bản, không có sửa chữa, biên tập. Nhà văn Lê Minh Hà chia sẻ, với "Gió tự thời khuất mặt, tôi nhận ra không phải mình đang dựng lại một quá khứ, mà là ý thức về nó, của tôi và bạn bè tôi thời đó. Đọc lại bản thảo, tôi kinh ngạc khi gặp lại nhiều ý nghĩ của mình từ hai mấy năm trước".

Với Phố vẫn gió, Lê Minh Hà mô tả lao động văn chương của mình là viết từng từ một, rất khó nhọc, "viết để nói với các bạn về Hà Nội". Tác phẩm lấy bối cảnh Hà Nội từ những năm sau giải phóng 1954 tới nay. Sự đối lập của Hà Nội cũ và Hà Nội hậu chiến là bức tranh đầy cảm xúc mà Lê Minh Hà dựng lên. Cảm giác sự đau đớn của nhân vật Ngân khi chứng kiến những đổi thay của Hà Nội cũng có bóng dáng của chính tác giả - một người Hà Nội sống xa xứ đã nhiều năm. 

Nhà văn Lê Minh Hà: Vẹn nguyên một Hà Nội -0
Nhà văn Lê Minh Hà chia sẻ điều chị quan tâm nhất và luôn tìm cách lý giải, phân tích, gọi tên là phận người

Những ta là tác phẩm mới nhất của Lê Minh Hà, cũng về Hà Nội. Nhà văn Lê Minh Hà cho biết, ban đầu chị đặt tên cuốn sách là Vọng. Đến khi chuẩn bị xuất bản thì bạn văn mới tiết lộ có một dự án nghệ thuật cùng tên này. Do vậy, theo gợi ý của họa sĩ Lê Thiết Cương, nhà văn đã đổi tên tiểu thuyết mới là Những ta.

Có thể thấy Hà Nội là vùng đất đặc biệt có ý nghĩa, không thể dứt bỏ trong tâm trí cũng như sự nghiệp sáng tác của Lê Minh Hà. Sự khác biệt dễ nhận thấy nhất có lẽ là tâm thế từ xa nhìn về. Trong tiểu thuyết của Lê Minh Hà, Hà Nội là những mảng ký ức đẹp đẽ, trong trẻo, vẹn nguyên, một Hà Nội vừa gần đây mà dường như cũng đã xưa rồi; và Hà Nội của những chuyến trở về, quan sát, chiêm nghiệm, nghĩ suy, so sánh, có những điều mới mẻ và cũng rất nhiều đã mất đi.

Hơn nữa, Lê Minh Hà nói rằng, điều mình quan tâm nhất và luôn tìm cách lý giải, phân tích, gọi tên là phận người. Phận người trong những biến chuyển của lịch sử, xã hội, đời sống. Và Hà Nội là cái bối cảnh để chị thực hiện điều đó.

Nhà văn Lê Minh Hà: Vẹn nguyên một Hà Nội -0
Bộ 3 tác phẩm mới ra mắt của nhà văn Lê Minh Hà

Nhà phê bình văn học Đào Tuấn Ảnh là một trong những người đầu tiên tiếp cận bản thảo tác phẩm của Lê Minh Hà đưa ra nhận định, Lê Minh Hà đã tìm ra hướng đi khiến trang viết của mình đặc sắc riêng có. Đó là cái mới ở bút pháp, cái mới trong tư duy, trung thành đến cùng với giọng điệu hướng nội. 

"Đại đa số tác giả Việt Nam có kiểu viết hướng ngoại, tức những xung đột dội vào từ phía bên ngoài, tác động bởi xã hội, những vấn đề bề nổi. Nhưng Lê Minh Hà lại từ trong ra, đi sâu vào nội tâm con người, đi vào những tâm trạng, những tự vấn. Song vì vậy, Lê Minh Hà thuộc diện viết văn kén người đọc, không phải ai đọc cũng thích, không phải ai đọc cũng hiểu. Nhưng với ai đã đọc, với ai đã thích thì những ngôn ngữ văn chương ấy lại rất mời gọi - gọi chúng ta đi vào Những ta", nhà phê bình Đào Tuấn Ảnh nhận định.

Nhà văn Lê Minh Hà sinh năm 1962 tại Hà Nội. Chị tốt nghiệp Khoa Ngữ văn Đại học Sư phạm năm 1983. Chị từng giảng dạy tại Trường Phổ thông Trung học Hà Nội - Amsterdam, hiện làm việc và sinh sống tại Đức. 

Nhà văn Lê Minh Hà bắt đầu viết văn từ khi còn ở trong nước và viết bền bỉ, liên tục suốt nhiều năm qua. Cuốn sách đầu tiên của chị xuất bản năm 1998 tại Mỹ - tập truyện ngắn Trăng góa. Tới nay, nhà văn Lê Minh Hà đã in 18 cuốn sách, bao gồm truyện ngắn, tản văn, tiểu thuyết...

Văn hóa

Tác giả tại bờ bắc bến sông Thạch Hãn - Nơi từng diễn ra các đợt trao trả tù binh chiến tranh theo một điều khoản Hiệp định Paris 1973
Văn hóa - Thể thao

Thạch Hãn chảy mãi khúc khải hoàn ca

Tròn nửa thế kỷ trôi qua kể từ ngày đất nước trọn niềm vui, Bắc - Nam sum họp một nhà trong hòa bình, thống nhất; những ngày tháng ấy, hàng triệu người con đất Việt mừng vui, vất vả ngược xuôi vượt sông Thạch Hãn để vào Nam hay ra Bắc, tìm lại người thân yêu sau bao năm dài chiến tranh, ly tán. Làm sao quên dòng sông ấy từng là giới tuyến, gánh vác sơn hà, xã tắc trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc cho đến ngày đại thắng mùa Xuân năm 1975, non sông thu về một mối.

GS.TS PHẠM HỒNG TUNG (Đại học Quốc gia Hà Nội)
Văn hóa - Thể thao

Tinh thần, cốt cách của người Việt Nam

Theo GS.TS. PHẠM HỒNG TUNG (Đại học Quốc gia Hà Nội), thắng lợi của sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước là một thành quả vĩ đại của cách mạng Việt Nam, khẳng định ý chí thống nhất đất nước không gì lay chuyển, khát vọng hòa bình cháy bỏng của Nhân dân Việt Nam, được hun đúc bởi truyền thống chống ngoại xâm từ trong lịch sử đến ngày nay.

Cao cả đức hy sinh - Mạch nguồn dựng xây đất nước
Văn hóa - Thể thao

Cao cả đức hy sinh - Mạch nguồn dựng xây đất nước

Đại thắng mùa Xuân 1975 đã khắc ghi những trang sử hào hùng trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Tinh thần hy sinh cao cả ấy - vì nước quên thân, vì dân quên mình - đã trở thành mạch nguồn bất tận, hun đúc niềm tin và khát vọng vươn mình của dân tộc ta. Hôm nay, trong hào khí tháng Tư lịch sử, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đang tiếp nối mạch nguồn ấy bằng cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy nhà nước - dám hy sinh lợi ích cá nhân vì một Việt Nam phồn vinh và thịnh vượng.

"Binh chủng đặc biệt" lay động cả non sông
Văn hóa - Thể thao

"Binh chủng đặc biệt" lay động cả non sông

Trên thế giới, hiếm có dân tộc nào sở hữu thứ "vũ khí" bảo vệ Tổ quốc độc đáo như vậy. "Vũ khí" ấy không phải gươm giáo, đạn bom, mà là những vần thơ thấm đẫm máu và hoa, là khúc ca hùng tráng át tiếng bom đạn, là thước phim lay động trái tim, là nét vẽ kiên cường trên trang giấy… Tất cả đã tạo nên sức mạnh tinh thần phi thường, đủ sức lấn át mọi vũ khí, hun đúc ý chí, tôi luyện quyết tâm đánh thắng kẻ thù, giành lại tự do cho Tổ quốc.

Trải qua chiến tranh càng thấy giá trị của hòa bình
Văn hóa - Thể thao

Trải qua chiến tranh càng thấy giá trị của hòa bình

Trưa ngày 30.4.1975, quân ta tiến vào Sài Gòn, chiếm Dinh Độc Lập. Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Dương Văn Minh lên đài phát thanh Sài Gòn tuyên bố đầu hàng vô điều kiện. “Khi Đài Tiếng nói Việt Nam vừa đưa dứt thông tin đó, chúng tôi nhảy cẫng lên ôm chầm lấy nhau, nước mắt lưng tròng. Đó là những giọt nước mắt của hạnh phúc”...

Vòng tay lớn mãi để nối sơn hà...
Văn hóa - Thể thao

Vòng tay lớn mãi để nối sơn hà...

Thời gian có làm phai mờ dấu vết chiến tranh nhưng ký ức hào hùng vẫn in đậm trong trí nhớ những người có mặt trong thời khắc lịch sử 50 năm trước. Nhắc nhớ câu chuyện ấy tiếp thêm ngọn lửa truyền cảm hứng, biến niềm tin và tự hào thành động lực dựng xây Tổ quốc hôm nay.

“Vĩ tuyến 17 ngày và đêm” - Khát vọng và niềm tin
Văn hóa - Thể thao

“Vĩ tuyến 17 ngày và đêm” - Khát vọng và niềm tin

Bộ phim “Vĩ tuyến 17 ngày và đêm” chứa đựng bề dày lịch sử đất nước và con người Việt Nam một thời; số phận của các nhân vật mang chiều rộng về không gian, chiều dài về thời gian, gắn bó với số phận của dân tộc trong mọi biến cố lớn lao tại nơi giới tuyến chia cắt hai miền Nam - Bắc đầy khốc liệt.

50 năm thống nhất đất nước, vẹn nguyên ký ức ngày giải phóng
Văn hóa

Vẹn nguyên ký ức ngày giải phóng

50 năm đã trôi qua nhưng ký ức về ngày nối non sông liền một dải vẫn vẹn nguyên trong tâm trí những người đã chiến đấu vì đất nước, trong đó có Đại tá Trương Quang Siều, nguyên Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Bình.

Chính thức ra mắt sách “Con đường tương lai”
Văn hóa

Chính thức ra mắt sách “Con đường tương lai”

Ngày 29.4, tại Thư viện Quốc gia Việt Nam, Hội Nhà văn Hà Nội phối hợp với Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường cùng một số doanh nghiệp tổ chức lễ ra mắt cuốn sách “Con đường tương lai” - Tập 1 của nhà văn Nguyễn Xuân Tuấn.

Nhân dân Sài Gòn - Gia Định kéo về Dinh Độc Lập chào mừng Quân giải phóng
Văn hóa - Thể thao

Nghệ thuật tạo và chớp thời cơ

Nghệ thuật tạo thời cơ, chớp thời cơ là một trong những yếu tố quyết định thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975; thay vì 2 năm như kế hoạch đã đề ra, chúng ta chỉ mất 55 ngày đêm thu non sông về một mối.

Ký họa sống động những ngày tiến về Sài Gòn
Văn hóa - Thể thao

Ký họa sống động những ngày tiến về Sài Gòn

Chứng kiến sự gian khổ của bộ đội ta trong những ngày kháng chiến và cả niềm hân hoan của ngày thống nhất, ông Trần Mạnh Tuấn, một họa sĩ không chuyên, nguyên phóng viên báo Pháp luật Việt Nam, đã thực hiện các bức ký họa bằng bút sắt sinh động ghi lại lịch sử không thể nào quên của dân tộc.

“Cho con là người Việt Nam” - Khi âm nhạc cất lên niềm tự hào dân tộc
Văn hóa

“Cho con là người Việt Nam” - Khi âm nhạc cất lên niềm tự hào dân tộc

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025) và 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2.9.1945 - 2.9.2025), MV "Cho con là người Việt Nam" của Tùng Dương chính thức được ra mắt như một lời tri ân sâu sắc tới lịch sử hào hùng của dân tộc và gửi gắm khát vọng vươn lên của thế hệ trẻ Việt Nam.