2 lần đạt danh hiệu “thủ khoa” tới bằng sáng chế quốc tế

TS. Nguyễn Viết Hương (sinh năm 1990), quê ở Can Lộc – Hà Tĩnh, hiện Phó Trưởng khoa, Khoa Khoa học và Kỹ thuật Vật liệu, Trường Đại học Phenikaa.

Từ năm 2020 – 2024, TS. Nguyễn Viết Hương là giảng viên Khoa Khoa học và Kỹ thuật vật liệu, tham gia tích cực vào công tác đào tạo bậc đại học và sau đại học, hoạt động nghiên cứu khoa học & đổi mới sáng tạo. Từ tháng 06.2024, được bổ nhiệm Phó Trưởng Khoa, trong quá trình công tác tại Trường Đại học Phenikaa.

TS. Nguyễn Viết Hương đạt được một số thành tích đáng ngưỡng mộ như: Giải Nhì môn Giải tích Kỳ thi Olympic toán học sinh viên toàn quốc; Thủ Khoa đầu vào kỳ thi tuyển sinh Đại học – Trường Đại học Công nghệ, ĐHQG Hà Nội (29/30 điểm); Thủ Khoa đầu ra Chương trình đào tạo kỹ sư và thạc sĩ nghiên cứu Viện khoa học ứng dụng quốc gia Lyon (INSA de Lyon, Pháp); Giải thưởng KHCN Quả Cầu Vàng 2024; Huy hiệu tuổi trẻ sáng tạo.

Trong 4 năm qua, TS Nguyễn Viết Hương đã và đang chủ nhiệm các đề tài gồm: 1 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ (quỹ NAFOSTED); tham gia đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ (quỹ NAFOSTED); Chủ nhiệm 1 đề tài nghiên cứu khoa học quốc tế, đơn vị cấp kinh phí là quỹ UNESCO; Chủ nhiệm 1 đề tài nghiên cứu cấp cơ sở.

TS. Nguyễn Viết Hương đã công bố 43 bài báo khoa học, trong đó khoảng thời gian 2020 – 2024, đã công bố hơn 30 công trình khoa học trên các tạp chí quốc tế uy tín hạng Q1, 1 bằng sáng chế quốc tế. Trong đó có nhiều công trình có chỉ số IF > 10. Tính đến tháng 3.2025, số lượt trích dẫn của tổng số các công trình khoa học đã công bố là 1562 lượt, H-index: 22 (theo Google scholar).

Đặc biệt, TS. Nguyễn Viết Hương là trưởng nhóm thiết kế, xây dựng và phát triển thành công công nghệ SALD – Công nghệ lắng đọng đơn lớp nguyên tử ở áp suất khí quyển. Đây là một trong những công nghệ mới cho phép chế tạo vật liệu nano với mức độ kiểm soát tới từng đơn lớp nguyên tử, mở ra nhiều cơ hội mới trong nghiên cứu khoa học và hoạt động đổi mới sáng tạo.

Tâm nguyện học tập thật tốt để trở về Việt Nam làm việc

Sinh ra và lớn lên tại Can Lộc, Hà Tĩnh – một vùng quê còn nhiều khó khăn, điều kiện học tập và tiếp cận với các lĩnh vực khoa học tiên tiến TS. Nguyễn Viết Hương không thể so sánh với những bạn bè ở thành phố lớn. Tuy nhiên, bước ngoặt đầu tiên đến khi anh thi đỗ vào lớp chuyên Toán của Trường THPT Chuyên Đại học Vinh. Chính tại đây, niềm đam mê với các môn khoa học tự nhiên dần được nuôi dưỡng.

TS. Nguyễn Viết Hương tâm sự: “Khi bước vào con đường nghiên cứu, tôi mới nhận ra toán học không chỉ là những con số khô khan, mà còn là nền tảng để phát triển tư duy logic, giúp tôi tiếp cận sâu hơn với vật lý, hóa học, lập trình và mô phỏng. Tất cả những điều đó đều có sự gắn kết chặt chẽ với khoa học vật liệu – lĩnh vực mà tôi theo đuổi sau này. Do vậy, tôi đã quyết định đăng ký thi vào ngành Vật lý Kỹ thuật và Công nghệ nano của Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội).

Chỉ sau 6 tháng học tập, cơ hội lớn đã đến khi anh nhận được học bổng của Đề án 322 – chương trình của Chính phủ Việt Nam đưa sinh viên ra nước ngoài đào tạo bằng ngân sách Nhà nước. Anh được chọn sang Pháp, theo học chương trình kỹ sư tại Học viện Khoa học Ứng dụng Quốc gia Lyon (INSA de Lyon).

Hành trình 9 năm theo đuổi tri thức trên đất Pháp bắt đầu từ đó. Đó là một chặng đường dài, đầy thử thách nhưng cũng mở ra những cơ hội quý giá, giúp TS. Hương tích lũy kiến thức và trưởng thành hơn trên con đường nghiên cứu khoa học.

Thông thường, các nhà nghiên cứu sau khi bảo vệ luận án tiến sĩ sẽ tiếp tục làm nghiên cứu sinh sau tiến sĩ (postdoc) để tích lũy thêm kinh nghiệm, mở rộng mạng lưới hợp tác quốc tế. TS. Hương cũng từng nghĩ mình sẽ đi theo lộ trình đó—làm postdoc vài năm rồi mới về nước. Nhưng năm 2018, một cuộc gặp gỡ với các đồng nghiệp Việt Nam đã thay đổi suy nghĩ của anh.

"Dù khoa học là không biên giới, nhưng tôi hiểu rằng những nỗ lực của mình sẽ có ý nghĩa hơn khi đặt đúng chỗ. Khi mà tôi bắt đầu đi du học ở Pháp, tôi đã luôn có một tấm nguyện là mình sẽ học tập thật tốt, nghiên cứu thật tốt và học được những công nghệ hay công nghệ mới ở nước ngoài và trở về Việt Nam để công tác. Ở Việt Nam, chúng ta biết là nền khoa học và công nghệ cũng chưa bằng các nước phát triển. Tuy nhiên, để thay đổi được nó thì chúng ta phải ở trong lòng nó mới thay đổi được”- TS Hương tâm sự.

Công nghệ lắng đọng đơn lớp nguyên tử ở áp suất khí quyển (SALD) được nghiên cứu và phát triển lần đầu tiên tại Việt Nam

Năm 2019, TS. Nguyễn Viết Hương đầu quân về làm việc tại Trường Đại học Phenikaa. Anh đã được ban lãnh đạo nhà trường đồng ý giao chủ trì dự án tự thiết kế, chế tạo hệ thống SALD - lắng đọng đơn lớp nguyên tử ở áp suất khí quyển.

TS. Nguyễn Viết Hương chia sẻ: "Bằng việc tự xây dựng hệ thống SALD, chúng tôi đã làm chủ một trong những công nghệ chế tạo nano tiên tiến nhất hiện nay. Không chỉ vận hành ổn định, hệ thống này được cải tiến hơn so với những gì tôi từng làm ở Pháp. Nhiều năm vận hành hệ thống tại Pháp, tôi đã nhận ra một số điểm hạn chế, và khi về nước, thiết kế được tối ưu hơn khi nhận được sự tư vấn từ các đồng nghiệp để khắc phục những nhược điểm đó.

Giờ đây, sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh đều có thể trực tiếp vận hành hệ thống. Điều này mang lại giá trị lớn: thay vì chỉ thao tác trên các thiết bị có sẵn, họ thực sự được làm khoa học, được trải nghiệm, thử nghiệm, thậm chí có quyền mắc sai sót để học hỏi và phát triển. Nếu có sự cố, chúng tôi có thể sửa chữa ngay trong thời gian ngắn, từ một ngày đến một tuần, vì chúng tôi nắm rõ từng chi tiết của hệ thống".

Được biết, sau quá trình triển khai, phòng thí nghiệm công nghệ SALD ra đời và đi vào hoạt động tháng 2 năm 2022. Hệ thiết bị mới được cải tiến hơn so với các hệ trước đây đã có trong các phòng thí nghiệm khác, với độ chính xác cao và ổn định. Đây cũng là hệ thiết bị công nghệ cao trong lĩnh vực chế tạo màng mỏng nano cho phép chế tạo màng mỏng ALD ở áp suất khí quyển được nghiên cứu và chế tạo lần đầu tiên tại Việt Nam.

Hiện nay, nhóm nghiên cứu của TS. Nguyễn Viết Hương đang hợp tác với các nhóm nghiên cứu ở lĩnh vực chuyên môn khác để đưa công nghệ này vào ứng dụng thực tế sớm nhất.

"Hy vọng trong 5 năm tới, câu chuyện của chúng ta sẽ không chỉ dừng lại ở phòng thí nghiệm, mà còn là những ứng dụng thực tiễn của công nghệ màng mỏng này trong đời sống" - TS. Hương bày tỏ.

Thời gian tới, nhóm nghiên cứu của TS Nguyễn Viết Hương hướng tới ứng dụng màng phủ nano chống bức xạ UV giúp bảo vệ các vật liệu hữu cơ khỏi tác động của bức xạ mạnh, kéo dài tuổi thọ của sản phẩm, các ứng dụng trong năng lượng tái tạo, hay chế tạo các linh kiện quang điện tử thông minh…

“Chúng tôi có niềm tin rằng, với những lợi thế về tự chủ công nghệ, nghiên cứu và hợp tác, công nghệ ALD sẽ nhanh chóng tìm được chỗ đứng trong thực tiễn, mang lại giá trị kinh tế” – TS Hương nhấn mạnh.

Cú hích từ Nghị quyết 57 sẽ tạo ra một thế hệ nhà khoa học trẻ đầy bản lĩnh

Là một nhà nghiên cứu đồng thời là giảng viên phụ trách đào tạo, TS. Nguyễn Viết Hương luôn mong muốn thúc đẩy sự phát triển của nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực khoa học - công nghệ, đặc biệt là khoa học cơ bản.

TS. Nguyễn Viết Hương luôn thúc đẩy và lan tỏa đam mê nghiên cứu khoa học và anh mong muốn những bạn trẻ yêu thích khoa học tự nhiên hãy mạnh dạn theo đuổi con đường này.

“Hiện nay, chế độ đãi ngộ dành cho người làm khoa học tại Việt Nam đã có nhiều cải thiện đáng kể. Ở một số cơ sở nghiên cứu và đào tạo trong nước, điều kiện làm việc và thu nhập không hề thua kém so với nước ngoài. Đặc biệt, với cú hích từ Nghị quyết 57, Việt Nam đang bước vào giai đoạn đầu tư mạnh mẽ cho khoa học và công nghệ. Tôi tin tưởng rằng, một thế hệ nhà khoa học trẻ đầy bản lĩnh và sáng tạo sẽ sớm tạo nên những đột phá quan trọng trong thời gian tới” – TS Hương khẳng định.

TS. Nguyễn Viết Hương: "Với lời kêu gọi như Nghị quyết 57, với lòng yêu Tổ quốc mà có sẵn trong mỗi người Việt Nam, chúng tôi rất là quyết tâm và rất hy vọng sẽ đưa những công nghệ, ý tưởng ứng dụng vào phát triển đột phá trong những lĩnh vực trọng yếu của đất nước".