Nguy cơ thiếu hụt lao động tại các khu công nghiệp Nghệ An

Cuối năm cần khoảng 10.000 lao động

Với những tín hiệu tích cực trong thu hút đầu tư, nên nhu cầu sử dụng lao động trên địa bàn tại các Khu công nghiệp (KCN) ngày càng lớn. Nếu như năm 2016, 6 KCN sử dụng tổng số 17.150 lao động, trong đó tuyển dụng được 2.489 lao động thì đến năm 2021 với 132 doanh nghiệp đã đi vào hoạt động, tổng cộng có 30.079 người, trong đó tuyển dụng 6.440 người. Trong 6 tháng đầu năm 2022, tổng số lao động trong Khu kinh tế (KKT) là 29.247 người, nhu cầu đến hết năm 2022 dự kiến cần thêm 10.000 người.

Ngoài các dự án quy mô lớn, sử dụng nhiều lao động như Công ty TNHH Công nghiệp chính xác Goertek Vina, Công ty TNHH Công nghệ Everwin Precision Việt Nam, sắp tới, khi dự án của Công ty TNHH Công nghệ điện tử Juteng (Việt Nam) và Dự án sản xuất giày dép của Tập đoàn Hoa Lợi đi vào hoạt động chính thức thì nhu cầu lao động sẽ tăng lên. Dự kiến sẽ cần từ 80.000 đến 100.000 lao động.

Bà Nguyễn Thị Loan - Phó Phòng Doanh nghiệp và Lao động, Ban quản lý KKT Đông Nam cho hay: từ cơ cấu nhân lực lao động tại 8 dự án đã đi vào hoạt động và 9 dự án tại KKT sẽ mở rộng cho thấy, trong tổng số nhu cầu gần 100.000 lao động, lĩnh vực điện tử chiếm đa số với 56.430 người; giày da với 21.000 người và dệt may 7.792 người, trong đó lao động nữ chiếm trên 60%. Nhìn chung, các doanh nghiệp trong KKT được tuyển dụng hiện tại là lao động trong tỉnh (93%), trong đó,  5 doanh nghiệp trong lĩnh vực dệt may sử dụng 7.681 lao động, chiếm 25%; 5 doanh nghiệp trong lĩnh vực điện tử sử dụng 11.352 lao động, chiếm 38%.

Thời gian gần đây, các doanh nghiệp sản xuất điện tử và đầu tư, kinh doanh hạ tầng đã phối hợp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn chuẩn bị nguồn nhân lực phục vụ cho công tác tuyển dụng của doanh nghiệp. Điển hình là Công ty TNHH Công nghiệp chính xác Goertek Vina, Công ty Công nghệ Everwin Precision; các nhà đầu tư, kinh doanh hạ tầng KCN như Công ty TNHH VSip Nghệ An ký kết hợp tác với Trường Đại học Vinh, trường Đại học Công nghiệp Vinh, Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Vinh đào tạo, tuyển dụng lao động, Công ty Cổ phần WHA Industrial Zone Nghệ An kết hợp với Trường Đại học Công nghệ Vạn Xuân đào tạo, tuyển dụng lao động. Tuy vậy, vẫn không đủ nguồn lao động.

Làm gì để bảo đảm nguồn cung?

Đại diện Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Nghệ An cho hay, mặc dù số nhân lực lao động nhiều nhưng đi làm việc ngoài tỉnh và đi làm việc ở nước ngoài chiếm phần lớn. Chỉ tính riêng giai đoạn 2015 - 2020, trong số 189.056 lao động được giải quyết việc làm mới thì trong tỉnh là 55.013 người, chiếm 29,09%; ngoại tỉnh 69.300 người chiếm 36,65%, đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng 64.743 người chiếm 34,2%. Một nguyên nhân quan trọng đã được đề cập tới đó là mức lương bình quân của Nghệ An thấp hơn so với mức lương chung của lao động cả nước, cụ thể lương tháng của lao động cả nước 6,6 triệu đồng, Nghệ An chỉ 6,0 triệu đồng.

Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Đoàn Hồng Vũ cho biết, thời gian qua dù ngành chủ quản về lao động nhưng Sở không nhận được phương án, kế hoạch sử dụng lao động của các doanh nghiệp theo các dự án đầu tư nên khá bị động trong vấn đề tạo nguồn và kết nối cung cầu lao động. Chính vì thế, về lâu dài, cần nắm chắc diễn biến của cung - cầu lao động, đặc biệt nhu cầu sử dụng lao động cả về số lượng, ngành nghề, trình độ để có kế hoạch, giải pháp kết nối cung - cầu lao động, giải quyết khó khăn về thiếu hụt lao động tại các địa phương, khu vực sản xuất trọng điểm. Để làm được điều này, các doanh nghiệp cần phối hợp với các cơ quan quản lý về lao động để hỗ trợ về khâu tuyển dụng lao động.

Còn theo đại diện Ban quản lý KKT Đông Nam, doanh nghiệp cần có cơ chế thu hút và giữ chân người lao động làm việc tại doanh nghiệp ổn định, lâu dài bằng cách quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động; xây dựng chế độ tiền lương, thu nhập xứng đáng để giữ chân người lao động. Mặt khác, tổ chức công đoàn cơ sở phải phát huy tốt vai trò chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích của người lao động để người lao động yên tâm gắn bó lâu dài, tăng năng suất lao động, đem lại lợi nhuận và sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp.

Ở góc độ khác cần phải thấy, từ nhu cầu tuyển dụng phần lớn là lao động phổ thông, biết ngoại ngữ (tiếng Anh, tiếng Trung) nên cả bên sử dụng và người lao động đều khó. Vì vậy, từng doanh nghiệp phải xây dựng Kế hoạch sử dụng lao động cụ thể số lượng lao động phổ thông cần tuyển dụng; số lượng lao động có trình độ tay nghề, ngoại ngữ, tin học... theo từng ngành nghề, lĩnh vực cần tuyển dụng theo thời gian để “đặt hàng” với cơ quan quản lý nhà nước để xây dựng chỉ tiêu, kế hoạch cho các cơ sở đào tạo.