Nguy cơ mất mùa vải thiều Lục Ngạn

Chỉ 1/3 diện tích ra hoa

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn cho biết, năm nay, toàn huyện có 16.300ha vải thiều; trong đó, vải chính vụ 14.500 ha, vải sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP 10.700ha. Đến thời điểm này, do thời tiết diễn biến bất thường, nhiệt độ trong mùa đông cao hơn những năm trước và ít có rét kéo dài đã ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của cây vải thiều. Trên diện tích vải chính vụ, tỷ lệ ra hoa rất thấp, chỉ khoảng 35%. Vì vậy, người trồng vải đang đứng trước nguy cơ thất thu lớn nhất từ trước tới nay.

Anh Trần Văn Hành (dân tộc Sán Dìu) ở thôn Chão Cũ, xã Giáp Sơn - vùng trọng điểm của vải thiều Lục Ngạn với gần 1.000ha, chia sẻ: Từ nhiều năm nay, với vườn vải rộng hơn 2ha gia đình anh sản xuất vải thiều theo tiêu chuẩn VietGAP, Global GAP nên đạt hiệu quả kinh tế cao. Đặc biệt, vừa qua, anh đã nghiên cứu, thực hiện thành công biện pháp cho quả vải thiều ra quả trong thân cây nên quả vải thơm ngon hơn, cho giá trị kinh tế cao hơn. Tuy có kinh nghiệm sản xuất nổi tiếng ở địa phương nhưng năm nay, vườn vải nhà anh cũng bị ảnh hưởng lớn do thời tiết. Không riêng gia đình anh Hành, vườn vải của tất cả hộ dân trong xã Giáp Sơn đều chung cảnh ngộ ít hoa, nhiều mầm non. Các hộ trồng vải thiều trong xã dự đoán 2017 là năm mất mùa lớn nhất trong lịch sử.

Trong khi đó, tại xã Hồng Giang - vùng quy hoạch trồng vải thiều xuất đi Mỹ, Australia, Nhật Bản - 107 hộ dân được cấp mã số để trồng và chăm sóc vải theo tiêu chuẩn Global GAP (tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu). Mặc dù được dự báo sớm và áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật nhưng cây vải vẫn không ra hoa như kỳ vọng, chỉ đạt tỷ lệ 30 - 40%.

Theo những người trồng vải thiều lâu năm ở Lục Ngạn, điều kiện thuận lợi để cây vải ra hoa là vào mùa đông, với nhiệt độ bình quân của các đợt rét sâu phải dưới 15 độ C. Khoảng thời gian lý tưởng là quanh dịp Tết Nguyên đán hàng năm, rộ nhất là vào tiết lập Xuân. Nhưng từ đầu năm đến nay, thời tiết khu vực này ấm đều và không có tháng nào nhiệt độ xuống dưới 15 độ C, lại ít mưa ít ẩm, không đủ điều kiện cho vải thiều ra hoa.

Tập trung chăm sóc

Chính quyền huyện Lục Ngạn đã sớm có những dự báo về nguy cơ mất mùa cho các hộ dân, chỉ đạo cán bộ khuyến nông hướng dẫn bà con chăm sóc tốt vườn vải thiều ra hoa sớm, cố gắng ổn định năng suất, nâng cao chất lượng. Đồng thời tăng cường áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật đối với vải thiều chính vụ, sử dụng thuốc kích thích ủ mầm hoa, giữ ẩm nhưng không tưới nhiều nước, hạn chế tối đa việc giảm năng suất của vải thiều chính vụ. Người dân Lục Ngạn đang tích cực áp dụng các biện pháp kỹ thuật, chủ động chăm bón và có những sáng kiến xử lý tình huống. Nhiều hộ đã hoàn thiện các biện pháp xử lý nụ, lộc nên nhiều khu vườn vải chính vụ đã ra mầm hoa, mang lại khả năng đậu quả cao.

Ông Thân Văn Khánh, Bí thư Huyện ủy Lục Ngạn cho biết, trước tình hình này, lãnh đạo tỉnh, huyện đã quán triệt tư tưởng: Sản lượng có thể giảm, nhưng cố gắng nâng chất lượng để bảo đảm giá trị quả vải, bù đắp việc thiếu hụt sản lượng. Chính quyền huyện Lục Ngạn đã mời các chuyên gia đầu ngành trong nước về khảo sát, đề xuất các biện pháp giúp bà con nông dân chăm sóc vải thiều trong thời gian ra hoa, đậu quả. Huyện thường xuyên bám sát tình hình, ra các văn bản hướng dẫn cụ thể cách chăm sóc, bảo vệ cây vải thiều phù hợp, hiệu quả. Theo kinh nghiệm thực tế, năm nào sản lượng thấp thì giá trị quả vải sẽ nâng cao, nên lãnh đạo huyện luôn động viên khuyến khích bà con ổn định tâm lý, yên tâm sản xuất.

Bên cạnh đó, chính quyền Lục Ngạn cũng chỉ đạo làm tốt khâu kết nối thị trường, đẩy mạnh xúc tiến thị trường cho vải thiều. Ngoài các thị trường xuất khẩu truyền thống tiếp tục được duy trì ổn định và thị trường nội địa được xác định là trọng tâm, địa phương đang tiếp tục tìm kiếm, mở rộng các thị trường tiềm năng với yêu cầu chất lượng cao hơn, với hy vọng dù mất mùa, nhưng thu nhập từ vải thiều không thua kém nhiều so với các năm trước.