Người dân thờ ơ với cả hai ứng viên
“Đối với chúng tôi, những người dân Trung Quốc bình thường, bất kể ai trở thành Tổng thống Hoa Kỳ, dù là ứng cử viên A hay ứng cử viên B, thì đều như nhau”, cư dân Bắc Kinh Li Shuo nói.
Một phần lý do cho tâm lý này là tồn tại sự đồng thuận ở Trung Quốc - từ các nhà hoạch định chính sách cho đến người dân thường - rằng chính quyền Hoa Kỳ muốn kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc trên trường quốc tế, bất kể Phó Tổng thống Kamala Harris hay cựu Tổng thống Donald Trump thắng cử.
Nhiệm kỳ cuối cùng của ông Trump chứng kiến đảng Cộng hòa áp thuế hàng trăm tỷ đô la đối với hàng hóa Trung Quốc, phát động chiến dịch chống lại gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc Huawei và sử dụng ngôn ngữ phân biệt chủng tộc để mô tả loại virus gây ra Covid-19, lần đầu tiên được phát hiện ở Trung Quốc.
Bốn năm qua, dưới thời Tổng thống Joe Biden đã chứng kiến sự thay đổi giọng điệu và nỗ lực ổn định truyền thông. Nhưng mối lo ngại của Hoa Kỳ về mối đe dọa của Trung Quốc đối với an ninh quốc gia của mình chỉ ngày càng sâu sắc hơn, với việc Tổng thống Biden nhắm mục tiêu vào các ngành công nghiệp công nghệ của Trung Quốc bằng các biện pháp kiểm soát đầu tư và xuất khẩu, thuế quan.
Trong khi đó, người dân Trung Quốc chứng kiến triển vọng kinh tế của họ trở nên ảm đạm khi đất nước đang phải vật lộn để phục hồi hoàn toàn sau các biện pháp kiểm soát đại dịch nghiêm ngặt trong bối cảnh kinh tế suy thoái rộng khắp và khủng hoảng thị trường bất động sản, cùng nhiều thách thức khác.
Vì vậy, trong khi các chiến dịch tranh cử tổng thống vẫn được đưa tin trên các bản tin hàng ngày và thảo luận trực tuyến tại Trung Quốc, sự quan tâm đến các ứng cử viên và chính sách của họ có vẻ không lớn so với các cuộc bầu cử trước đây của Hoa Kỳ.
“Không quan trọng ai giành chiến thắng”, một người dùng mạng xã hội đã viết trong một bình luận phổ biến trên nền tảng Weibo, một mạng xã hội giống như X hoặc facebook của Trung Quốc. “Các chính sách kiềm chế của họ đối với Trung Quốc sẽ không dễ dàng hơn”.
“Người Trung Quốc không lạc quan đối với cả hai ứng cử viên này… vì hình ảnh và năng lực của họ không thể so sánh với những nhân vật trước đây”, Wu Xinbo, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ tại Đại học Fudan ở Thượng Hải cho biết. Đó là lý do tại sao mức độ quan tâm của công chúng Trung Quốc đối với cuộc bầu cử này có vẻ thấp hơn so với hai cuộc bỏ phiếu trước, ông nói.
“Lý do thứ hai, và có lẽ quan trọng hơn, là nhiều người tin rằng bất kể ai đắc cử, quan hệ Mỹ-Trung sẽ không được cải thiện”, ông Wu nói. “Đây cũng là một bối cảnh quan trọng”.
Các nhà lãnh đạo nghĩ gì?
Các nhà phân tích cho rằng, các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng có chung cách nhìn về cuộc bầu cử Mỹ giống như người dân của họ.
Shi Yinhong, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh, cho biết: "Nhìn về tương lai, bất kể Harris hay Trump trở thành tổng thống Hoa Kỳ tiếp theo, tính liên tục trong chính sách của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc gần như chắc chắn sẽ lớn hơn bất kỳ sự thay đổi lớn nào có thể xảy ra".
Bắc Kinh thận trọng không bình luận trực tiếp về bất kỳ quan điểm nào về cuộc bầu cử, nhưng có thể coi Trump là người mang lại nhiều bất ổn hơn, và theo đó là rủi ro lớn hơn đối với mối quan hệ. Cựu tổng thống đã đe dọa áp thuế lên tới 60% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và được biết đến với chính sách đối ngoại bất ổn của mình.
Nhưng Bắc Kinh có thể thấy lợi ích trong việc này nếu họ làm suy yếu quan hệ đối tác ở nước ngoài của Hoa Kỳ, các nhà quan sát cho biết. Chính quyền Biden đã tìm cách hợp tác chặt chẽ hơn với các đồng minh ở châu Âu và châu Á để chống lại những gì họ coi là "thách thức lâu dài nghiêm trọng nhất đối với trật tự quốc tế", trong khi Trump liên tục đặt câu hỏi về các liên minh truyền thống của Hoa Kỳ.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng sẽ theo dõi chặt chẽ cách mà nhiệm kỳ tổng thống của Trump sẽ giải quyết cuộc chiến ở Ukraine. Bắc Kinh có thể cảnh giác về việc ông thực hiện các bước để hàn gắn mối quan hệ của Hoa Kỳ với Nga và Tổng thống Vladimir Putin. Sự kết thúc của cuộc chiến đó – mà Trump tuyên bố rằng ông có thể nhanh chóng đạt được – cũng có thể sẽ khiến Hoa Kỳ tập trung nhiều hơn vào Châu Á-Thái Bình Dương, điều mà Trung Quốc không mong muốn.
Tuy nhiên, giới chính sách ở Bắc Kinh vẫn coi ông Trump là người có khả năng thúc đẩy mối quan hệ căng thẳng hơn với Trung Quốc so với bà Harris. Phó tổng thống dự kiến sẽ đi theo con đường tương tự như Biden – duy trì sức ép buộc Trung Quốc hạn chế sự phát triển công nghệ và quân sự của nước này, nhưng cố gắng duy trì trao đổi và đối thoại.
“Điều duy nhất chúng ta có thể nói là những thách thức đối đối với mối quan hệ này sẽ khác nhau tùy thuộc vào người nắm quyền”, ông Wu bình luận.
