Người làm giáo dục mong ước điều gì?

Sang năm mới Quý Mão, mọi người dân đều hi vọng nhanh chóng từ bỏ cách làm giáo dục truyền thống đã quá lỗi thời so với xu thế phát triển giáo dục hiện đại. Nhà trường của chúng ta cần phải thông minh, với hệ thống các lớp học thông minh.

Một thế giới biến động không ngừng, đầy những thách thức với con người

Nhiều nhà nghiên cứu về lịch sử của sự nghèo đói chứng minh rằng, các quá trình hiện đại hóa ở một nơi nào đó đã làm cho xã hội coi những người nghèo là người bị loại trừ.

Những kết quả nghiên cứu ấy được UNESCO coi như một cảnh báo đối với những nơi có một nền giáo dục yếu kém, nghĩa là một nền giáo dục tạo ra những lớp người thiếu sự thích ứng linh hoạt với những năng lực cần phải có với một thế giới biến động không ngừng, đầy những thách thức với con người.

Những nền giáo dục yếu kém thường thể hiện rõ nét nhất ở chương trình dạy học ép học sinh vào những khuôn mẫu cứng nhắc, những tri thức vừa thiếu, vừa thừa so với yêu cầu của nền sản xuất hiện đại.

Hơn nữa, việc nhồi nhét kiến thức, trong đó không thiếu những kiến thức vô bổ lại đòi hỏi người học phải trả phí rất cao. Giáo dục giá cao là một loại rào cản với con em nhà nghèo. Rào cản đó đã bỏ lại không ít những con em các gia đình có mức thu nhập thấp. Điều này càng rõ đối với giáo dục đại học.

Theo những nguồn tin chính thức, nhiều trường đại học đang ồ ạt tăng học phí. Tính ra, ngành học thu học phí thấp nhất là 204,7 triệu đồng một khóa học và cao nhất là 765,9 triệu đồng. Những gia đình vừa thoát nghèo đều không dám mơ cho con vào trường đại học.

Người làm giáo dục mong ước điều gì? -0
Học sinh TP. Hồ Chí Minh (Ảnh: Tấn Thạch)

Đừng để giáo dục làm nơi mua bán

Điều mong mỏi thứ hai là đừng để giáo dục làm nơi mua bán. Chất lượng đào tạo, xếp hạng giáo viên, đánh giá trường đại học, viết luận văn, … đều dựa trên đồng tiền. Đó là sự xuống cấp nghiêm trọng của giáo dục. Sự xuống cấp này dẫn theo sự suy thoái đạo đức và sự yếu kém năng lực của hàng loạt người được sử dụng sau quá trình đào tạo.

Nguyên tắc cơ bản để phát triển giáo dục là ở chỗ, giáo dục phải vừa được coi là phúc lợi công cộng, đồng thời hệ thống nhà trường phải hoạt động như là những thiết chế của xã hội.

Nếu nhà trường tồn tại theo cơ chế thị trường thì nó sẽ là nguồn gốc cơ bản của sự loại trừ như nói ở trên. Nhà trường, dù là loại nào, tư thục hay dân lập hoặc công lập, đều phải được khẳng định là lĩnh vực hoạt động công cộng, là môi trường và là trung tâm xã hội hóa. Nó đóng góp vào việc giúp xã hội tăng tích lũy tri thức và vốn con người.

Giáo dục phải thật sự là một hệ thống các thiết chế đa tầng

Điều mong muốn thứ ba là, giáo dục phải thật sự là một hệ thống các thiết chế đa tầng, đa chức năng trong cấu trúc của xã hội học tập, qua đó tạo mọi cơ hội học tập suốt đời trong nhân dân.

Với yêu cầu này, nhà giáo có trách nhiệm cập nhật kiến thức và năng lực hàng ngày. Đời sống nghề nghiệp của họ phải được sắp xếp làm sao để họ có khả năng và nghĩa vụ hoàn thiện nghệ thuật sư phạm của họ và thừa hưởng những kinh nghiệm đã có trong những lĩnh vực khác nhau của đời sống kinh tế, xã hội và văn hóa.

Nghề dạy học, về cơ bản, là hoạt động đơn độc, với nghĩa là, mỗi nhà giáo phải một mình đối diện với những trách nhiệm của chính mình và với những bổn phận nghề nghiệp, nhất là trong những giai đoạn của giáo dục trung học, nhằm cải thiện tốt hơn chất lượng giáo dục.

Giáo dục khuôn mẫu sẽ phải thay thế cho giáo dục tự do

Sang năm mới Quý Mão, mọi người dân đều hi vọng nhanh chóng từ bỏ cách làm giáo dục truyền thống đã quá lỗi thời so với xu thế phát triển giáo dục hiện đại. Nhà trường của chúng ta cần phải thông minh, với hệ thống các lớp học thông minh.

Giáo dục trực tuyến theo tinh thần MỞ có thể giúp chúng ta bỏ được những chồng sách giáo khoa trước mặt học sinh. Nhà nước cần có Chương trình giáo dục dạy học cho từng cấp học, lớp học và từng bước bỏ sách giáo khoa. Lúc đó, giáo viên thật sự là những người sáng tạo ra những bài học, những bài thực hành, giúp học sinh tự kiến tạo ra tri thức mới, từ đó các em sẽ kiến tạo ra chính mình.

Các kỳ thi tốt nghiệp quốc gia vô cùng tốn kém mà ít hiệu quả nên bãi bỏ. Thi kiểu cổ điển không phát hiện và phát huy năng lực của học sinh. Rất cần tư duy lại về khái niệm “năng lực”. Học sinh giỏi toán, giỏi văn, giỏi hóa học, … theo chương trình dạy trong trường chuyên đã chắc gì sẽ trở thành nhà kinh doanh thành đạt, nhà sản xuất sáng tạo, nhà soạn nhạc tài ba, …

Nhà trường trong những năm tới là nhà trường của những thế hệ trẻ phải được tôn trọng, họ đại diện cho xã hội của thời đại số. Trong thế giới tràn ngập thông tin và tri thức được sản sinh theo tốc độ cấp số nhân, cái mà học sinh cần là được học với tinh thần khai phóng và khởi nghiệp.

Giáo dục khuôn mẫu sẽ phải thay thế cho giáo dục tự do để mọi năng lực đang tiềm ẩn trong từng học sinh sẽ được phát huy cao độ trong cuộc sống.

Giáo dục

10 dấu ấn giáo dục Việt Nam năm 2024
Giáo dục

10 dấu ấn giáo dục Việt Nam năm 2024

Năm 2024, một năm biến động với rất nhiều những sự kiện được xem là bước chuyển mình của Giáo dục Việt Nam. Báo Đại biểu Nhân dân đã điểm lại những sự kiện quan trọng của ngành Giáo dục trong năm vừa qua.

Nghiên cứu sửa Luật Giáo dục đại học để nắm bắt cơ hội mới
Giáo dục

Nghiên cứu sửa Luật Giáo dục đại học để nắm bắt cơ hội mới

Luật Giáo dục đại học 2012, sửa đổi, bổ sung năm 2018, đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận, góp phần tạo nên diện mạo mới cho nhiều cơ sở giáo dục đại học. Tuy nhiên, trước thay đổi mạnh mẽ kinh tế - xã hội, yêu cầu hội nhập quốc tế, một số quy định của Luật đã bộc lộ bất cập, đòi hỏi cần sửa đổi để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nắm bắt cơ hội trong kỷ nguyên mới.

Đánh giá tổng thể, hoàn thiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018
Giáo dục

Đánh giá tổng thể, hoàn thiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018

Sau 5 năm và trọn chu trình triển khai ở tất cả lớp học, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được đánh giá đã tạo chuyển biến tích cực đối với giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, đây cũng là lúc cần nghiên cứu, tổng kết, đánh giá, cả ưu điểm và tồn tại, hạn chế, để phát triển, hoàn thiện chương trình, thực hiện tốt nhất mục tiêu đổi mới giáo dục.

Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh mở ngành mới phục vụ vận hành metro
Giáo dục

Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh mở ngành mới phục vụ vận hành metro

Năm 2025, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh tiếp tục mở mới một số chương trình đào tạo nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ nhu cầu phát triển của đất nước. Trong đó có ngành đào tạo nhân lực tham gia vận hành hệ thống metro, sân bay quốc tế Long Thành, đường sắt cao tốc….

Điểm mới thi tốt nghiệp THPT 2025: Vận chuyển đề thi qua đường truyền mã hoá, đề Văn sẽ đậm tính thời sự
Giáo dục

Điểm mới thi tốt nghiệp THPT 2025: Vận chuyển đề thi qua đường truyền mã hoá, đề Văn sẽ đậm tính thời sự

GS.TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD-ĐT cho biết, một điểm mới đáng chú ý của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là môn Ngữ văn có thể sử dụng ngữ liệu ngoài sách giáo khoa khi xây dựng đề thi. Điều này giúp đánh giá khả năng đọc hiểu và cảm thụ văn bản của học sinh trong tình huống thực tế, tránh học tủ, học thuộc lòng máy móc.

Ra mắt cuốn sách “Giáo sư - Bộ trưởng Trần Hồng Quân với sự nghiệp GD-ĐT Việt Nam”
Giáo dục

Ra mắt cuốn sách “Giáo sư - Bộ trưởng Trần Hồng Quân với sự nghiệp GD-ĐT Việt Nam”

Ngày 24.12, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) phối hợp với Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam và gia đình cố GS.TS Trần Hồng Quân - nguyên Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam tổ chức lễ ra mắt, giới thiệu sách “Giáo sư - Bộ trưởng Trần Hồng Quân với sự nghiệp giáo dục và đào tạo Việt Nam”.

Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh giảm hơn 2.300 viên chức nhận lương từ ngân sách
Giáo dục

Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh giảm hơn 2.300 viên chức nhận lương từ ngân sách

Đây là thông tin được Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh cho biết tại Hội thảo tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25.10.2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả tại Đảng bộ Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.