Người chưa cai được thuốc lá: Cần các sản phẩm có nicotine "sạch"

Thường xuyên hít khói thuốc lá: Có nguy cơ ung thư

Mới đây Bệnh viện K (Hà Nội) công bố kết quả khảo sát cho thấy, 90% trường hợp ung thư phổi có liên quan đến hút thuốc lá. Với những người hút thuốc trực tiếp (còn gọi là "hút thuốc chủ động"), nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, tim mạch, phổi... là rất cao. Tuy nhiên, kể cả khi hút thuốc gián tiếp (hít khói thuốc thụ đồng từ điếu thuốc đang cháy của người khác) thì nguy cơ mắc các bệnh lý trên vẫn tồn tại.

Theo nghiên cứu của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), những người hút thuốc lá tử vong hoặc mắc các bệnh liên quan đến hô hấp, tim mạch, phổi là do các chất hóa học gây hại có trong khói thuốc sau khi đốt cháy. Trong đó, nhựa thuốc lá (hắc ín) và nitrosamines là những thành phần nguy hiểm nhất, có khả năng gây ung thư từ việc trực tiếp hút và gián tiếp hít khói thuốc lá, cùng với nhiều chất khác.

Cũng vì phơi nhiễm với khói thuốc, nên ngay cả những người không hút thuốc, không tiếp xúc với nicotine, cũng có thể mắc các bệnh tương tự như những người hút thuốc. Vì lý do đó, chiến lược toàn cầu trong việc kiểm soát tác hại của thuốc lá đang hướng tới tìm kiếm các sản phẩm không khói để cung cấp cho người hút thuốc các nguồn nicotine "sạch", với hàm lượng các chất gây hại thấp hơn khói thuốc để giảm nguy cơ về các bệnh từ việc hút thuốc lá. 

Giảm được tác hại nếu chỉ hít nicotine mà không hít khói

Mặc dù biết trong khói thuốc lá có nhiều độc chất, nhưng thực tế hàng tỷ người trên toàn cầu vẫn chưa cai thuốc lá điếu. Do đó, để hạn chế các tác hại lên sức khỏe người hút thuốc, các sản phẩm thay thế lần lượt ra đời.

Thay vì người hút thuốc tiếp nhận nicotine trực tiếp bằng cách đốt cháy điếu thuốc lá, thì nay chỉ cần làm nóng nguyên liệu thuốc lá tới nhiệt độ vừa đủ để giải phóng nicotine tự nhiên có trong các thành phần của thân, cây, lá thuốc lá.

Nếu chỉ làm nóng thay vì đốt cháy lá thuốc, theo nghiên cứu của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), Cơ quan Y tế Công cộng Anh (PHE) và các tổ chức y tế quốc tế khác, thì hàm lượng các chất gây hại sẽ được giảm khoảng 90-95%. Quá trình này đã được ứng dụng trong các sản phẩm không khói như thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử.

Trong khuôn khổ của Hội nghị Tim mạch Lâm sàng và Suy tim Quốc tế lần thứ XXI (CardioS 2023) được tổ chức tại thành phố Belgrade, giáo sư nội khoa hàng đầu từ Đại học Linköping, Thụy Điển, ông Fredrik Nyström, đã tạo nên sự chú ý khi nhấn mạnh rằng: Mức độ nguy hiểm của việc cơ thể tiếp nhận nicotine thông qua hình thức hút khói của thuốc lá điếu là lớn hơn đáng kể so với hình thức hấp thụ nicotine bằng khí hơi của các các sản phẩm thuốc lá không khói.

Tại  hội thảo "Nicotine - Độ an toàn, Mức độ lệ thuộc và Chiến lược giảm tác hại" tại Nhật Bản vào tháng 4 vừa qua, giảng viên Khoa Tâm thần học, Đại học Jikei TS. Kohji Takada khẳng định: nicotine không phải là nguyên nhân chính gây ra các bệnh liên quan đến hút thuốc. Trước đó, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã đưa ra kết luận tương tự về việc nicotine không là tác nhân gây bệnh. Hiện nay, nicotine được sử dụng trong lĩnh vực y khoa cho các sản phẩm dược phẩm cai thuốc lá và điều trị bệnh lý liên quan đến thần kinh như bệnh Alzheimer và Parkinson.

Về phương diện dược học, khi được hấp thụ vào máu, nicotine tương tác với các thụ thể (receptor) và kích thích sản xuất dopamine, tạo ra cảm giác hưng phấn, dễ chịu, tăng nhịp tim và giảm căng thẳng trong thời gian ngắn. Do đó nicotine với liều lượng thấp thường được ứng dụng trong y khoa. Dù vậy, mặt trái của nicotine là khả năng gây nghiện, làm người sử dụng trở nên phụ thuộc và khó bỏ thuốc, nên cần được xem xét thận trọng. Tuy nhiên, nếu nicotin được ứng dụng trong các sản phẩm chứa nicotine để hỗ trợ cai thuốc, thì được lại được khuyến khích. Bởi, đây là một giải pháp đã được khoa học kiểm chứng nhằm bảo vệ sức khỏe của người hút thuốc và cộng đồng.