Người cha của kiểu chữ Helvetica

Tri Sơ tổng hợp
Theo Newsweek và wikipedia• 13/05/2014 08:39

Mike Russell Parker, nhà thiết kế kiểu chữ được ca ngợi là Người cha của font chữ Helvetica, đã qua đời vào ngày 23.2.2014, thọ 84 tuổi. Năm 2007, Parker được khắc họa và tôn vinh trong phim tài liệu giá trị, có thời lượng bằng phim truyện Helvetica, mô tả về thuật in máy, thiết kế đồ họa và văn hóa thị giác toàn cầu. Đồng sáng lập công ty chuyên về chữ in kỹ thuật số đầu tiên là Bitstream, ông có vai trò chính trong việc thiết kế hơn 1.000 kiểu chữ.

Ký họa Mike Parker – Người cha của kiểu chữ

Parker được biết đến với việc phát hiện lại font chữ Roman và đặt nền móng để nó trở thành font Bureau. Mai danh ẩn tích, nhưng công trình của ông hầu như có mặt khắp nơi. Tính mỹ thuật cao hơn Times New Roman và sành điệu hơn Arial, font Helvetica với chữ C tròn trịa và chữ T thu hẹp, tạo vẻ duyên dáng cho mọi thứ, từ biển báo tàu điện ngầm ở thành phố New York đến mẫu khai thuế liên bang. Thậm chí, nó còn phục vụ cho sự lệch chuẩn, “tinh chỉnh” các biến dạng từ vựng phổ biến trên internet.

Parker sinh tại London năm 1929, con trai của một nhà địa chất học. Ông đã có ý định nối nghiệp cha, nhưng không thể được do bị mù màu. Học đại học Yale, tốt nghiệp khoa kiến trúc và thạc sĩ thiết kế. Sau đó, ông làm việc tại Bảo tàng Plantin-Moretus ở Antwerp.

Làm thế nào để trở thành “người cha” của một kiểu chữ? Và, điều gì khiến một kiểu chữ được yêu thích, truyền cảm hứng cho trò đùa Cá tháng tư của Google (2011) và được triển lãm năm mươi năm lịch sử ở Bảo tàng nghệ thuật hiện đại New York?

Sự khác biệt giữa hai font chữ Helvetica và Arial

Con trai của ông là Harry Parker trả lời phỏng vấn đài CNN, “ông không vẽ ra nhưng có nhiều công sức tạo ra Helvetica”. Lật lại lịch sử vào cuối những năm 1950, Parker gia nhập công ty Mergenthaler Linotype, làm giám đốc thiết kế và tình cờ phát hiện kiểu chữ Thụy Sỹ Neue Haas Grotesk, công trình của hai nhà thiết kế người Thụy Sỹ Max Miedinger và Eduard Hoffman. Với đội ngũ của mình, Parker thiết lập lại nó cho các máy sắp chữ tiêu chuẩn lúc đó của Linotype. Kết quả là Helvetica, được đặt tên vào năm 1960. Từ đó, nó phát triển mạnh mẽ: Helvetica sách giáo khoa, Helvetica hẹp, và Helvetica tròn… Kiểu chữ này được sử dụng chính trong các tài liệu chính phủ, biểu tượng công ty, và màn hình iPod…

Hệ thống Linotype và Bitstream dưới sự lãnh đạo của Parker đã tạo ra một thư viện khổng lồ về kiểu chữ, áp dụng cho mọi loại máy in khắp thế giới, kể cả các kiểu chữ Ả Rập, Do Thái, Hy Lạp và nhiều loại chữ cổ - trở thành tiêu chuẩn sử dụng cho công nghiệp. Chính Parker có công phát hiện, tập hợp và giới thiệu công trình của những tên tuổi thiết kế kiểu chữ nổi tiếng thế giới như Matthew Carter, Adrian Frutiger và Hermann Zapf…

Năm 1994, Parker xuất bản bằng chứng cho thấy kiểu chữ Times New Roman mà Stanley Morison đưa ra vào năm 1931 là dựa trên bản vẽ của Starling Burgess cho xưởng đúc khuôn chữ Lanston Monotype năm 1904. Năm 2009, Parker phát hành kiểu chữ Starling, cách điệu một loạt nét nghiêng phù hợp dựa trên thiết kế font Roman năm 1904 của William Starling Burgess.

Thành công vẻ vang, nhưng Parker hầu như im lặng, dành hết thời gian và sức khỏe cho việc sáng tạo kiểu chữ. Niềm đam mê dành cho Helvetica kéo dài suốt cuộc đời ông. “Nó không phải là thứ ký tự gọt giũa mà thành; nó là loại ký tự tồn tại giữa một ma trận dữ dội bao quanh”, ông thổ lộ trong bộ phim tài liệu năm 2007, về thành tích lớn nhất tạo nên tên tuổi mình.