Ngừng nói 4 câu này nếu muốn con học được cách tự giác

Những cuộc trò chuyện giữa cha mẹ và con cái thường có một khởi đầu khá tốt đẹp - nhưng sau đó, bằng cách nào đó, mọi thứ lại đi sai hướng. Hoặc là con trở nên hoàn toàn im lặng, hoặc là một bất đồng nhỏ biến thành một cuộc chiến lớn… Chuyện gì đã xảy ra?

Các chuyên gia nuôi dạy con cái đã nhận thấy rằng, có những câu mà cha mẹ nói, dù là có ý tốt, nhưng lại không có tác dụng trong việc dạy con tính tự giác. Dưới đây là lý do tại sao và cách bố mẹ có thể thử:

1. “Nếu giờ con không cố gắng, con sẽ phải hối hận suốt quãng đời còn lại”

Việc làm trẻ sợ hãi là một trong những cách kém hiệu quả nhất để khơi dậy động lực nội tại trong chúng. Trên thực tế, điều này có thể gây bất lợi cho trẻ, khiến mỗi khi chúng được nhắc nhở về tầm quan trọng của việc nên làm gì đó tốt hơn, chúng sẽ trở nên căng thẳng hơn và đôi khi là tránh né.

Một lý do khác khiến những câu nói như thế này không có tác dụng là bởi ngữ cảnh của nó nằm ngoài khả năng hiểu của trẻ. Chẳng hạn, cố gắng để một học sinh lớp 7 học môn bơi lội vì nó sẽ là một điểm cộng trong hồ sơ đăng ký đại học, chẳng khác nào đang nói với trẻ rằng “Bây giờ con đang học trung học, và chúng ta cần nói về kế hoạch nghỉ hưu của con”.

Những điều quá xa vời như vậy sẽ rất khó để trẻ tiếp thu. Trẻ em không có khả năng suy nghĩ lâu dài hay sâu xa như người lớn.

Thay vào đó, các bậc cha mẹ thành công thường làm/nói gì:

- Khuyến khích con: “Con chưa thành thạo, nhưng con có thể làm tốt hơn. Hãy xem con đã tiến xa đến mức nào rồi!”

- Giúp con thấy những điều tích cực: “Đúng vậy, việc này rất khó. Nhưng nếu con tiếp tục luyện tập, con sẽ có thêm tự tin để có thể đối mặt với những thử thách còn lớn hơn như thế này trong tương lai”.

- Liên hệ với hoạt động mà con yêu thích: “Bố mẹ biết việc này rất khó, nhưng bố mẹ rất vui vì con đang chăm chỉ luyện tập bóng rổ, bố mẹ tin là nếu con có thể học hành chăm chỉ như cách con chơi bóng rổ thì con hoàn toàn có thể thu được kết quả tốt”.

2. “Giữ con an toàn là việc của bố mẹ”

Khi trẻ lớn hơn và đến trung học cơ sở hoặc trung học phổ thông, việc giữ an toàn cho chúng là việc mà chúng ta không thể thực hiện 100% bằng bất kỳ biện pháp nào. Chúng ra không ở bên con mọi lúc và cũng không thể theo dõi mọi hành động của con.

Khi những đứa trẻ nghĩ rằng việc giữ chúng an toàn là nhiệm vụ của cha mẹ chứ không phải của chúng, chúng có xu hướng cư xử liều lĩnh hơn, nghĩ rằng luôn có một điểm tựa an toàn, trong khi thực tế thì không.

Điều này không có nghĩa là bạn nên im lặng không đưa ra bất cứ ý kiến gì, có những lúc bạn cần phải nói "không" và nói rõ về những rủi ro mà bạn cảm thấy không thoải mái khi con bạn tiếp xúc.

Vậy các bậc cha mẹ thành công thường làm/nói gì:

- Bình tĩnh giải thích mối bận tâm của bạn: “Bố mẹ không cảm thấy thoải mái với điều này vì...”

- Cho phép con mắc sai lầm, để con bạn tự học một bài học và sau đó nói chuyện với chúng, việc trải qua thực tế sẽ giúp chúng có cái nhìn sâu sắc hơn.

3. “Mẹ phạt con vì con phải biết rằng hành động này là không thể chấp nhận được”

Phạt con có thể giúp cha mẹ cảm thấy mình có cảm giác kiểm soát, nhưng nghiên cứu cho thấy việc này không chỉ làm tổn hại đến mối quan hệ của bạn với con mà cũng không hiệu quả trong thay đổi hành vi.

Cha mẹ càng đe dọa, trẻ càng nói dối và che giấu những vấn đề mà chúng có thể cần giúp đỡ.

Thay vào đó, các bậc cha mẹ thành công thường làm/nói gì:

- Nếu con không muốn nghe ý kiến ​​của bạn, đừng ép buộc chúng. Mục đích là giảng dạy, và điều này chỉ hiệu quả khi con bạn thực sự lắng nghe. Nếu bạn giao tiếp một cách tôn trọng, chúng biết sẽ có thể tìm đến với bạn vào lúc khác.

- Nói chuyện, chứ không phải mắng mỏ: “Bố mẹ cần con biết rằng bố mẹ cảm thấy không vui với những gì con đã làm, nhưng bố mẹ thực sự muốn biết lý do vì sao con làm như vậy?”

- Thảo luận trước về hậu quả, và đảm bảo cả hai bên đều đồng ý với các hình thức phạt nếu con vi phạm. Hãy đưa ra những hình phạt cụ thể và hợp lý.

4. “Con suốt ngày cắm mặt vào điện thoại”

Vấn đề với câu nói này là nó không tôn trọng cách một đứa trẻ sống trong thế giới xã hội của chúng - một thế giới khác nhiều so với thế giới của chúng ta.

Phương tiện truyền thông xã hội và trò chơi điện tử là phiên bản hiện đại của thư từ và máy chơi game dùng tiền xu, những thứ rất quan trọng đối với tuổi trẻ của chúng ta, và chúng ta chắc chắn sẽ không chấp nhận một người nào đó nói rằng chúng ta nên cắt bỏ phần đó ra khỏi cuộc sống của mình.

Vậy các bậc cha mẹ thành công thường làm/nói gì:

- Tăng ảnh hưởng của bạn bằng cách thể hiện sự hứng thú đến những gì con mình quan tâm. Hỏi về các trò chơi con chơi, những người con theo dõi, các chương trình con xem, sách con đọc - và dành ra một khoảng thời gian dù rất ít để tham gia với con.

- Cho con lý do cụ thể để chúng tắt điện thoại: “Bố mẹ thấy là con không dành thời gian với gia đình kể từ lúc con đi học về. Con có muốn đến thư viện và chọn một vài cuốn sách mới với bố mẹ không?”

- Cố vấn nhiều hơn là giám sát: “Con cần thêm bao nhiêu thời gian để xong việc mình đang làm? Bố mẹ không muốn gián đoạn việc con đang làm, nhưng bố mẹ cũng muốn con sử dụng điện thoại theo cách cân bằng hơn."