“Ngon, bổ, rẻ” mà tiết kiệm
Xét ở nhiều khía cạnh, các nhà hàng tự phục vụ của Nghị viện châu Âu (EP) khá giống bất kỳ căng tin nào của các công ty. EP không những là thể chế của Liên minh châu Âu (EU), mà còn là nơi làm việc của hàng nghìn người. Và để công việc trôi chảy, họ cần phải ăn, vì “có thực mới vực được đạo”.
Cân đối ngân sách cho bếp ăn
Cũng giống như một số Nghị viện trên thế giới, nhà bếp của EP mở thầu để chọn ra nhà cung cấp dịch vụ ăn uống hợp lý nhất. Năm 2015, công ty Eurest đã trúng thầu trước đối thủ Sodexo, vốn đã phục vụ cho cơ quan này hơn 30 năm qua. Việc thay đổi nhà cung cấp nhằm thực hiện một “chiến lược căng tin mới”. Bộ máy lãnh đạo của EP, trong đó bao gồm Chủ tịch Martin Schulz và 14 Phó Chủ tịch (được bầu dựa trên quy mô của các nhóm chính trị) đã đưa ra quyết định trên nhằm mục đích “giảm đáng kể gánh nặng tài chính cho EP thông qua cách thức ký hợp đồng mới nhằm quản lý nguồn lực hiệu quả hơn”.
Trước đó, EP đã quyết định ngừng trợ cấp cho căng tin với lý do người nộp thuế châu Âu đang phải gánh nhiều khoản thuế tăng thêm. Năm 2013, thâm hụt của các dịch vụ ăn uống mà EP phải bù vào khoảng 3,5 triệu euro.
Chính thực tế đó mà các nhà lãnh đạo của EP quyết định phải tìm một mô hình nhà bếp mới. Họ cho biết, lượng khách hàng tại nhà bếp EP tăng nhanh chóng, lên tới 150% trong suốt giai đoạn 2002 - 2011 đã khiến cơ quan này gặp khó khăn trong việc cân đối tài chính. Trong bối cảnh cả châu lục phải “thắt lưng, buộc bụng”, rất khó để EP duy trì trợ cấp căng tin bằng tiền thuế của người dân.
Hồi tháng 4.2013, EP đã thông qua chính sách về hiện đại hóa dịch vụ ăn uống trong giai đoạn 2014 - 2019. Thực tế, các dịch vụ bị quá tải khi mà các hoạt động đã tăng tới 251% từ năm 2002 tới 2011, với số khách hàng từ 1.472 triệu lượt người vào năm 2002 vọt lên 3.711 triệu lượt người vào năm 2011.
Nhà bếp tự phục vụ ở Brussels ban đầu được lên kế hoạch cung cấp bữa ăn cho khoảng 2.400 người vào buổi trưa, nhưng nay phải phục vụ tới 4.000 suất ăn. Điều đó khiến không khí bữa trưa luôn ồn ào, quá tải. Nhiều người đã phải đi tìm chỗ ăn khác bên ngoài Nghị viện. Ước tính, các khách hàng ở đây còn tăng nữa trong nhiệm kỳ 2014 - 2019.
Để có thể cân đối tốt hơn ngân sách giành cho dịch vụ ăn uống trong khi vẫn bảo đảm được chất lượng, nhiều người cho rằng EP cần xem xét tìm ra những loại hợp đồng cung cấp nào phù hợp nhất, “ngon, bổ, rẻ” để tiết kiệm ngân sách.
EP có 3 địa điểm phục vụ ăn uống cho các nghị sĩ, người phục vụ và ngân sách Nghị viện bù lỗ cho những nơi này. Trước đây, thâm hụt được bù đắp bằng tăng ngân sách. Tuy nhiên, chính sách đó không thể kéo dài mãi nên vào đầu năm 2013, Tổng Thư ký Nghị viện đã lần đầu tiên (trong vòng 12 năm) quyết định tăng giá bữa ăn. Đến tháng 9.2015, giá tiếp tục tăng thêm 20% nữa.
![]() |
Hiện đại hóa dịch vụ ăn uống
Theo chính sách của EP giai đoạn 2014 - 2019, một trong những việc cần làm là hiện đại hóa các trang thiết bị kỹ thuật để giảm chi phí và cải thiện năng suất. Phần lớn cơ sở vật chất nhà bếp Nghị viện có từ cách đây hơn 10 năm nên rất tốn điện và tốn nước. Hơn nữa, chi phí bảo dưỡng đã tăng đáng kể trong những năm qua, ước tính lên tới hơn 500 nghìn euro ở 3 nhà bếp của EP.
Hiện đại hóa còn được thể hiện qua việc giảm sử dụng tiền mặt để nâng cao an ninh, kiểm soát tài chính cũng như tiết kiệm thời gian và cải thiện chất lượng dịch vụ. Một số ý kiến gợi ý rằng EP nên cung cấp hệ thống thanh toán thẻ điện tử của riêng mình tại các nhà bếp. Trong nhiều năm qua, nhiều thể chế quốc tế và các nghị viện quốc gia như Bundestag (Quốc hội Đức) đã vận hành giải pháp thanh toán thẻ trong các nhà hàng và bếp ăn.
Về khía cạnh hiện đại hóa dinh dưỡng, nói chung các nhà cung cấp dịch vụ ăn uống cho EP phải tuân thủ quy định nhập hàng từ những địa chỉ bảo đảm vệ sinh. Đồ ăn phải được chế biến đa dạng và tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, để tạo thêm sự minh bạch và giúp khách hàng có những lựa chọn phù hợp, chính sách yêu cầu các món ăn cần ghi rõ gồm những thành phần gì và có những loại nào có chất gây dị ứng hay không. Điều này giúp khách hàng bị dị ứng với một số loại thực phẩm có thể tránh. Để giám sát chất lượng bữa ăn, có ý kiến gợi ý rằng phải chọn ra “bếp trưởng” cho mỗi nơi để bảo đảm các yêu cầu của Nghị viện được các nhà cung cấp dịch vụ tôn trọng và tuân thủ nghiêm chỉnh. 3 vị trí trên được bố trí từ nguồn lực nội bộ, nhờ đó giúp giảm chi phí hoạt động tổng thể cho Nghị viện.
Có thể nói, việc hiện đại hóa dịch vụ ăn uống không chỉ giúp EP tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng phục vụ mà còn để tránh lãng phí thức ăn. Theo nghiên cứu của Ủy ban châu Âu, lãng phí thức ăn ở châu Âu sẽ tăng tới 40% vào năm 2020 nếu như không có biện pháp can thiệp kịp thời.