Ngô Bảo Châu "nhí" và hành trình chạm tay đến Huy chương Vàng Toán học quốc tế

Tại Lễ vinh danh học sinh tiêu biểu năm học 2024–2025 và trao học bổng Ngôi sao Hoàng Mai năm 2025 ngày 26/5, Trường Tiểu học, THCS và THPT Ngôi sao Hoàng Mai đã trao cúp và chứng nhận cho học sinh với cái tên đặc biệt - Ngô Bảo Châu.

Ấn tượng hơn cả, nam sinh trùng tên với GS Toán học Pháp-Việt nổi tiếng Ngô Bảo Châu cũng sở hữu một “bảng vàng” thành tích Toán học đồ sộ, dù chỉ mới 16 tuổi.

"Gặt" Huy chương vàng liên tiếp chỉ trong 1 năm

Ngô Bảo Châu là học sinh lớp 10 T0, chuyên Khoa học tự nhiên. Dù còn trẻ, nhưng em liên tiếp đạt thành tích cao tại các kỳ thi Toán cấp quốc gia và quốc tế, như: Huy chương Vàng vòng Quốc gia môn Toán tại cuộc thi Olympic Toán và Khoa học Châu Á (ASMOPSS); Huy chương Vàng vòng Quốc tế kỳ thi Olympic toán học quốc tế; Huy chương Vàng vòng Quốc tế môn Toán (STEM); Huy chương Vàng vòng Quốc tế môn Toán ( NEO Science Olympiad);....

Bảo Châu cho hay, các kết quả này đều được em "gặt hái" chỉ trong năm lớp 10. Từ chiếc Huy chương Vàng đầu tiên đạt được năm 2024, Châu có thêm động lực chinh phục nhiều dấu mốc quan trọng. Từ đó, trung bình 1-2 tháng, em lại đăng ký tham gia một cuộc thi lớn để thử sức và rèn luyện bản lĩnh.

Nổi bật nhất trong bảng thành tích là Huy chương Vàng vòng Quốc tế kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (TIMO - Thailand international Mathematical Olympiad). Đây là cuộc thi toán học lớn, thu hút 2.000 - 3.000 thí sinh toàn cầu tham dự.

Để chuẩn bị cho kỳ thi, Ngô Bảo Châu chủ động tìm các đề tham khảo, có cấu trúc tương tự đề thi chính thức để ôn luyện. Mỗi ngày, em dành 1-2 tiếng tự học môn Toán tại nhà, kiên trì luyện đi luyện lại các đề để nhớ dạng bài, công thức. Bên cạnh đó, nam sinh dành 3 tiếng/tuần để học nhóm cùng các bạn trong lớp, trao đổi các kiến thức khó.

Đề thi yêu cầu thí sinh làm 5 dạng bài (mỗi dạng 5 câu), bao gồm: Tư duy logic, Đại số, Số học, Hình học và Tổ hợp. Tất cả các câu đều trả lời bằng Tiếng Anh. Hình thức thi online, mỗi thí sinh có 2 giám thị theo dõi.

“Ban đầu, em khá lo lắng bởi mọi hành động đều có người quan sát. Chỉ cần một động thái không đúng là lập tức bị hủy bài thi. Nhưng sau đó, khi đã quen không khí, mọi việc trở nên đơn giản hơn và em tập trung cao độ vào làm bài”, Bảo Châu chia sẻ.

Với Bảo Châu, phần khó nhất là Hình học, dễ hiểu nhất là Đại số. Bởi để giải quyết câu Hình, cần nền tảng kiến thức rộng và đầu óc tư duy linh hoạt mới tìm được hướng làm bài. Phần Hình học cũng tốn nhiều thời gian hơn các phần còn lại.

"Do đó, em lên chiến lược làm câu dễ trước, làm câu khó sau. Cách làm này giúp tiết kiệm thời gian, tránh bị ảnh hưởng bởi tâm lý chưa giải được", Bảo Châu nói.

Dù tổng thời gian làm bài là 120 phút, nhưng Bảo Châu chỉ mất 50 phút để hoàn thành và rà soát lại toàn bộ bài thi. 2 tuần sau, khi nhận kết quả, em hạnh phúc tột độ khi biết bản thân lọt top 5% thí sinh có điểm cao nhất tại đấu trường quốc tế, đạt Huy chương Vàng,

Niềm yêu thích Toán học đến với Ngô Bảo Châu từ năm lớp 9, khi xác định học thêm Toán để tăng khả năng đỗ nguyện vọng vào kỳ thi chuyển cấp. Dần dà, em bị sự thú vị, logic và có phần "hóc búa" của Toán chinh phục. Châu đạt 9,5/10 môn Toán Kỳ thi vào lớp 10 năm 2024.

"Từ góc nhìn của em, Toán và Vật Lý có nhiều điểm tương đồng, đòi hỏi tính logic, cụ thể, thiên về tư duy, chứ không tập trung vào cảm xúc. Để học giỏi Toán, quan trọng nhất là phải đam mê. Bởi có yêu thích, ta mới kiên trì học hỏi, luyện tập và không bỏ cuộc khi gặp khó", Bảo Châu nhấn mạnh.

Kiến thức khó hiểu sẽ hỏi...AI

Đạt nhiều giải thưởng ở cả cấp quốc gia và quốc tế, Ngô Bảo Châu cho biết, cách ôn tập của em với hai kỳ thi này có sự khác biệt. Với kỳ thi quy mô quốc gia, học sinh tập trung tự học hoặc ôn luyện tại trường. Còn với các kỳ thi quốc tế, thí sinh được Hội Vật lý - Toán học Việt Nam trực tiếp đào tạo, hướng dẫn chuyên sâu.

Tuy vậy, Bảo Châu đặc biệt thích dành thời gian để tự học, nghiền ngẫm kiến thức. Gặp bài khó, em không vội hỏi giáo viên, mà lên mạng tìm hiểu, hoặc hỏi "trợ lý ảo" AI.

"Khi học thêm, nếu chưa hiểu bài em sẽ hỏi giáo viên, nhưng thời gian trao đổi thường không nhiều như lúc tự học. Em cũng ngại làm mất thời gian của thầy cô hay ảnh hưởng đến các bạn khác. Do vậy, em chọn cách tự tra cứu tài liệu, hoặc tìm đến Chat GPT để tìm lời giải cho vấn đề của mình", Bảo Châu tâm sự.

Thường xuyên tiếp xúc với AI nhưng Bảo Châu cho biết không để bản thân phụ thuộc, hay lạm dụng công nghệ. Việc hiểu được bản chất vấn đề quan trọng hơn là hoàn thành. Khi đã có kiến thức, sẽ không lúng túng hay gặp khó với dạng bài tương tự.