Bài 3: Xu hướng cấm sử dụng sản phẩm nhựa trên thế giới

- Chủ Nhật, 02/10/2022, 06:47 - Chia sẻ

Lệnh cấm đồ nhựa dùng một lần đã và đang có hiệu lực tại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Lệnh cấm đồ nhựa đa số đều tập trung vào các mặt hàng thường thấy trong môi trường như túi nilon, ống hút nhựa, dao nhựa, muỗng nhựa, hộp nhựa... các sản phẩm khó tái chế.

New Zealand: Thêm nhiều loại nhựa sử dụng một lần bị cấm từ 1.10.2022

New Zealand có lẽ là quốc gia mới nhất mở rộng phạm vi lệnh cấm đối với các sản phẩm nhựa dùng một lần. Bắt đầu từ ngày 1.10.2022, các sản phẩm như tăm bông nhựa dùng một lần, dụng cụ khuấy đồ uống và hầu hết các khay đựng thịt bằng nhựa, Bao bì bán lẻ thực phẩm và đồ uống bằng polystyrene mở rộng (chẳng hạn như hộp đựng bằng xốp mang đi hoặc một số cốc mì ăn liền), nhựa có chất phụ gia khiến chúng phân mảnh thành vi nhựa… đều nằm trong số các loại nhựa sử dụng một lần bị cấm bán hoặc sản xuất.

Bộ trưởng Môi trường David Parker cho biết, đây là nhóm đầu tiên trong số các sản phẩm nhựa có vấn đề nhất bị cấm trong một giai đoạn dần dần trong vòng ba năm tới. Vào giữa năm 2023, nhóm đồ nhựa dùng một lần tiếp theo sẽ bị loại bỏ sẽ bao gồm đĩa nhựa dùng một lần, bát, dao kéo, túi nhựa dùng một lần và nhãn sản phẩm không thể phân hủy. Bao bì thực phẩm và đồ uống bằng PVC và polystyrene khác sẽ bị cấm từ giữa năm 2025.

Trước đó, New Zealand chính thức cấm túi nhựa dùng một lần, đồng thời đưa ra mức phạt nặng đối với các doanh nghiệp cố tình cung cấp sản phẩm này. Lệnh cấm bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1.7.2019. Những chiếc túi nhựa dùng một lần được xác định là bất kỳ loại túi nhựa nào có quai xách và có độ dày ít hơn 70 micromet. Trong khi đó, các loại túi mua hàng bằng nhựa ở khu vực trái cây và rau củ cùng 1 số khu vực nhất định trong siêu thị là loại túi duy nhất được miễn trừ.

Theo đó, các công ty tại New Zealand nếu vi phạm lệnh cấm nói trên sẽ phải đối mặt với các hình phạt nặng, có thể lên tới 100.000 đô la New Zealand (tương đương 67.000 USD).

Châu Âu: Cấm sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần từ năm 2021

Một đạo luật về cấm sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần trên toàn Liên minh châu Âu (EU) đã được Nghị viện của khối liên minh (EP) thông qua với 571 phiếu thuận, 53 phiếu trống và 34 phiếu trắng vào ngày 24.10.2019.

Đạo luật cấm các sản phẩm có trong danh mục gốc 10 sản phẩm nhựa dùng một lần do Ủy ban châu Âu (EC) lập ra, trong đó có ống hút, tăm bông hay que gài bóng bay. Mục tiêu đến năm 2025, các nước EU sẽ thu gom 90% các chai lọ đựng đồ uống và các loại nhựa khác để tái chế.

Bên cạnh đó, đạo luật cũng kêu gọi tới năm 2025, các nước giảm ít nhất 5% các sản phẩm nhựa không thể tái chế; giảm 50% rác thải từ các sản phẩm thuốc lá, đặc biệt là các đầu lọc thuốc lá bằng nhựa, và phấn đấu đến năm 2030, nâng tỷ lệ này lên mức 80%.

Không những vậy, đạo luật còn mong muốn các nước EU bảo đảm ít nhất 50% ngư cụ đánh bắt cá chứa nhựa bị mất hoặc bị vứt bỏ sẽ được thu gom hàng năm. Song song với đó, đặt mục tiêu đến năm 2025, tái chế ít nhất 15% ngư cụ đánh bắt cá - hiện chiếm 27% trong tổng số rác thải trên các bãi biển châu Âu. Các doanh nghiệp sản xuất ngư cụ và thuốc lá sẽ chi trả chi phí thu gom rác từ các loại sản phẩm này.

Ấn Độ: Cấm sử dụng đồ nhựa dùng một lần từ năm 2022

Lệnh cấm sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần được Chính phủ Ấn Độ sau một nghị quyết năm 2019 nhằm giải quyết tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa ở nước này. Lệnh cấm này áp dụng đối với hầu hết các loại nhựa dùng một lần bao gồm: túi đựng hàng tạp hóa, bao bì thực phẩm, chai lọ và ống hút chỉ được dùng một lần trước khi vứt bỏ hoặc được tái chế… có hiệu lực từ ngày 1.7.2022.

Các nhà hoạt động môi trường cho rằng việc thực thi mới là chìa khóa để lệnh cấm đạt hiệu quả. Họ cho rằng, New Delhi cũng cần giải quyết các vấn đề mang tính hệ thống quan trọng như chính sách điều chỉnh việc sử dụng các chất thay thế nhựa, tăng cường tái chế và quản lý phân loại rác tốt hơn.

Bà Swati Singh Sambyal, một chuyên gia quản lý chất thải độc lập tại New Delhi cho rằng: "Ấn Độ phải củng cố hệ thống của mình trên cơ sở để bảo đảm tuân thủ, đồng thời bảo đảm rằng lệnh cấm được thực thi trong toàn ngành và các lĩnh vực liên quan khác".

Nhật Bản: Giảm 12 loại sản phẩm nhựa dùng 1 lần

Chính phủ Nhật Bản đã bắt buộc các doanh nghiệp phải giảm 12 loại sản phẩm bằng nhựa dùng một lần từ tháng 4.2022. Động thái trên căn cứ vào một đạo luật vừa có hiệu lực từ tháng 6.2021 nhằm cắt giảm rác thải nhựa tại các nhà hàng và cửa hàng bán lẻ. Các chủ doanh nghiệp phải có thể chọn biện pháp thực hiện, trong đó có việc chấp nhận đóng phí khi sử dụng các loại sản phẩm trên và chuyển đổi sang các sản phẩm tái chế.

Các loại đồ nhựa dùng một lần gồm thìa nhựa, ống hút nhựa, dao, dĩa, lược, bàn chải đánh răng, hộp sữa tắm và móc treo quần áo… Quy định mới sẽ ảnh hưởng tới các doanh nghiệp cung cấp những sản phẩm này với số lượng lớn như các cửa hàng tiện lợi, khách sạn, tiệm giặt là và công ty giao bánh pizza…

Các chủ doanh nghiệp cũng sẽ được đề nghị triển khai các hình thức như tặng điểm cho những khách hàng từ chối sử dụng những món đồ gây ô nhiễm môi trường nói trên, và thay việc hỏi khách hàng xem có cần sử dụng đồ nhựa hay không thành câu hỏi chuẩn khi tiếp khách. Các doanh nghiệp không đáp ứng yêu cầu mới sẽ được khuyến cáo hoặc yêu cầu thay đổi thói quen của mình.

Đài Loan (Trung Quốc): Cấm ống hút dùng một lần

Từ năm 2019, lệnh cấm sử dụng ống hút nhựa dùng một lần tại Đài Loan cũng chính thức có hiệu lực. Với lệnh cấm này, những người đặt hàng mang đi hoặc giao hàng ống hút nhựa sẽ nhận được khoản bồi thường từ việc không sử dụng sản phẩm này nữa.

Việc ngưng sử dụng ống hút nhựa sẽ áp dụng cho các cơ quan của Chính phủ, trường học, cửa hàng bách hóa, trung tâm mua sắm và chuỗi thức ăn nhanh. Những người vi phạm trước tiên sẽ nhận được cảnh báo và bị phạt từ 1.200 Đài tệ (38 USD) đến 6.000 Đài tệ nếu vi phạm tiếp tục diễn ra.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) cũng khuyến nghị rằng khoảng 8.000 cửa hàng bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm nên áp dụng các lựa chọn thay thế, chẳng hạn như ống hút làm từ giấy, nhựa có thể phân hủy sinh học, tre, thép không gỉ hoặc silicone, cũng như cung cấp cốc không có ống hút. Ước tính lệnh cấm mới sẽ cắt giảm số lượng ống hút được tiêu thụ ở Đài Loan, một con số đáng kinh ngạc 3 tỷ mỗi năm.

Hải Yến