Theo Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy, trong bối cảnh đất nước đứng trước thế - vận mới, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ, có ý nghĩa chiến lược và cách mạng, tạo niềm tin mới, xung lực mới, khí thế mới cho toàn dân tộc bước vào kỷ nguyên mới...
Khẳng định vai trò đột phá của khoa học, công nghệ
- Ngày 22.12.2024, Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57). Theo Chủ nhiệm, Nghị quyết này có ý nghĩa thế nào trong việc đưa đất nước phát triển giàu mạnh, hùng cường?
- Trước hết, đây là nghị quyết có ý nghĩa chiến lược và cách mạng, thể hiện tầm nhìn và quyết tâm chính trị mạnh mẽ. Nghị quyết 57 tạo niềm tin, xung lực và khí thế mới, thúc đẩy đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần quan trọng đưa đất nước phát triển mạnh mẽ; đồng thời, thể hiện khát vọng hùng cường, giàu mạnh, ý chí mãnh liệt, tự chủ, tự cường của Đảng ta, dân tộc ta, đất nước ta trong kỷ nguyên mới.
Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham quan các gian hàng giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ, giải pháp khoa học - công nghệ
Thứ hai, Nghị quyết 57 tiếp tục khẳng định và nhấn mạnh vai trò phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là điều kiện tiên quyết, đột phá quan trọng hàng đầu, động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội. Các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cũng đã được xác định cụ thể trong Nghị quyết.
Thứ ba, Nghị quyết 57 đã đột phá về đổi mới tư duy, xóa bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển; khẳng định thể chế là điều kiện tiên quyết, cần khẩn trương hoàn thiện, đi trước một bước và phải đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số…; hoàn thiện thể chế để khơi thông, tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản, các khó khăn, vướng mắc, huy động nguồn lực, giải phóng sức mạnh vật chất, tinh thần và trí tuệ của cả đất nước, cả dân tộc để thực hiện thành công các mục tiêu Nghị quyết đề ra.
Thể chế hóa đầy đủ, kịp thời, đồng bộ
-Với chức năng, nhiệm vụ của mình, Ủy ban sẽ tham mưu Quốc hội hoàn thiện thể chế tronglĩnh vực này như thế nào, thưa Chủ nhiệm?
-Ủy ban đã chủ trì, phối hợp cơ quan liên quan xây dựng và trình Đảng đoàn Quốc hội xem xét, ban hành Chương trình hành động của Đảng đoàn Quốc hội thực hiện Nghị quyết 57.
Ủy ban cũng sẽ chủ động nghiên cứu, rà soát, tham mưu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thể chế hóa đầy đủ, kịp thời, đồng bộ các chính sách trong Nghị quyết vào các dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết được phân công chủ trì hoặc tham gia thẩm tra. Trước mắt, sẽ rà soát dự án Luật Công nghiệp công nghệ số, dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mà Quốc hội Khóa XV sẽ xem xét tại kỳ họp tháng 5.2025.
Trước mắt, chúng tôi sẽ rà soát 2 dự án luật quan trọng mà Quốc hội Khóa XV sẽ xem xét tại kỳ họp tháng 5.2025 là dự án Luật Công nghiệp công nghệ số, dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, để cập nhật, thể chế hóa ngay nội dung đổi mới mạnh mẽ của Nghị quyết số 57-NQ/TW vào hai dự án luật này.
Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy
- Và chúng ta cần lưu ý điều gì?
- Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhận thấy có 5 vấn đề cần đặc biệt lưu ý trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao. Đầu tiên là bảo đảm thực hiện yêu cầu “khẩn trương, quyết liệt”, “tiên quyết”, “đi trước một bước” trong hoàn thiện thể chế pháp luật. Cùng với đó, phải nhận diện đúng, đầy đủ các khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển để tháo gỡ, xóa bỏ. Nhiệm vụ “đưa thể chế thành lợi thế cạnh tranh” cần được “giải mã”, tổ chức nghiên cứu làm rõ nội hàm, lượng hóa, thống nhất nhận thức làm cơ sở để triển khai thực hiện.
Tiếp đến, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện đồng bộ tất cả quy định pháp luật có liên quan đến khoa học, công nghệ, đầu tư, đầu tư công, mua sắm công, ngân sách nhà nước, tài sản công, sở hữu trí tuệ, thuế, tổ chức bộ máy, giáo dục đào tạo… Quán triệt và thực hiện nghiêm túc chỉ đạo về đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển; dứt khoát từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”…
Cuối cùng, chú trọng khảo sát thực tế, đánh giá tác động và tham khảo kinh nghiệm quốc tế trong quá trình hoàn thiện pháp luật, nhất là với những vấn đề mới mà thực tiễn đặt ra; tham vấn, huy động trí tuệ, sự vào cuộc của các chuyên gia, nhà quản lý, người dân và doanh nghiệp.
Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và đủ ngưỡng
- Cùng với hoàn thiện thể chế, việc đầu tư sẽ phải thực hiện ra sao để lĩnh vực này phát huy tối đa giá trị, thưa Chủ nhiệm?
- Để trả lời câu hỏi này, tôi cho rằng cần làm rõ được hai vấn đề: quan điểm đầu tư ra sao và ưu tiên đầu tư cho những nhiệm vụ gì?
Về quan điểm đầu tư, cần nhận thức là đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là quốc sách hàng đầu, có vai trò đột phá chiến lược, động lực chính, nhân tố quyết định nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững. Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm; kịp thời, đủ ngưỡng; đồng bộ; đa dạng và hiệu quả.
Theo quan điểm này, nhiều nội dung trong Nghị quyết đã thể hiện rõ như: “Bố trí đủ nguồn lực để thực hiện”; “Kinh phí chi cho nghiên cứu phát triển (R&D) đạt 2% GDP, trong đó kinh phí từ xã hội chiếm hơn 60%; bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách hằng năm cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia và tăng dần theo yêu cầu phát triển”; “Bố trí ít nhất 15% ngân sách nhà nước chi cho sự nghiệp khoa học phục vụ nghiên cứu công nghệ chiến lược”. Khuyến khích đầu tư theo cơ chế đối tác công - tư để thực hiện một số nhiệm vụ như nghiên cứu và phát triển công nghệ chiến lược, phát triển hạ tầng số hiện đại, đào tạo nhân lực công nghệ số…
Về ưu tiên đầu tư, Nghị quyết cũng đã nêu rất rõ và tôi cho rằng đây là những yếu tố căn cốt, bao trùm cho khoa học, công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia phát triển. Đó là: (1) Đầu tư nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nhân tài, chuyên gia đầu ngành và nhà khoa học; (2) Đẩy mạnh đầu tư hạ tầng cho khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và hạ tầng số quốc gia, bao gồm viễn thông, thông tin, dữ liệu, bảo đảm an ninh mạng và tạo niềm tin trong giao dịch trực tuyến; (3) Hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các tập đoàn lớn, thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số; (4) Bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức trong quản lý nhà nước và thực thi chính sách hiệu quả; (5) Tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ chiến lược và chuyển giao công nghệ tiên tiến.
Sẽ chuyển biến mạnh mẽ, vượt bậc
- Chủ nhiệm kỳ vọng gì với sự chuyển biến trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia sau khi ban hành và triển khai thực hiện Nghị quyết 57?
-Đất nước ta đang đứng trước vận hội mới, thời cơ mới. Chủ trương, quyết sách mạnh mẽ, mang tính chiến lược và cách mạng của Đảng ta về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã được ban hành. Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ do Tổng Bí thư làm Trưởng Ban. Quan điểm chỉ đạo thực hiện của Nghị quyết là “triển khai quyết liệt, kiên trì, đồng bộ, nhất quán, lâu dài”. Trung ương đã tổ chức quán triệt sâu rộng nội dung Nghị quyết đến toàn xã hội để nâng cao và thống nhất nhận thức. Các cấp, các ngành đang khẩn trương cụ thể hóa Nghị quyết thành chương trình, kế hoạch hành động cụ thể và tổ chức thực hiện với quyết tâm chính trị cao nhất, nỗ lực cao nhất.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự đồng lòng, chung sức của toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị, tôi tin tưởng sâu sắc rằng lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia trong thời gian tới sẽ có chuyển biến mạnh mẽ, vượt bậc, đạt và vượt các mục tiêu cụ thể đã đề ra, góp phần hiện thực hóa khát vọng đưa đất nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Nhấn mạnh, đối với phát triển khoa học và công nghệ, thì chính sách về nguồn nhân lực là vấn đề phải ưu tiên hàng đầu, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị, cần nghiên cứu, điều chỉnh đưa nội dung về nguồn nhân lực lên thứ tự ưu tiên trong hệ thống chính sách. Đồng thời, bổ sung trong dự thảo Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo những nội hàm về thu hút nguồn nhân lực là Việt kiều và người nước ngoài.
Thu hút nhân lực chất lượng cao được nhiều địa phương, đơn vị xác định là một trong những nhiệm vụ chiến lược nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy, còn nhiều khó khăn, thách thức trong việc phát triển và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao.
Sau hơn ba năm triển khai Luật Bảo vệ môi trường 2020, công tác bảo vệ môi trường tại Quảng Ngãi đạt nhiều kết quả tích cực, đặc biệt tại các đô thị, khu công nghiệp - nơi từng “nóng” về vấn đề chất thải và ô nhiễm. Tuy nhiên, qua giám sát của Đoàn ĐBQH tỉnh về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành tại một số địa phương, đơn vị, cũng cho thấy những “mảng xám” cần được tiếp tục xóa nhòa bằng những hành động cụ thể, quyết liệt, đặc biệt là trong việc đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường.
Để Đà Lạt thực sự trở thành thành phố du lịch xanh - sạch - đẹp tầm cỡ khu vực ASEAN, UBND thành phố cần tiếp tục triển khai đồng bộ, quyết liệt hơn nữa các biện pháp nâng cao nhận thức của cộng đồng, cải thiện hiệu quả công tác quản lý môi trường trên địa bàn và giải quyết dứt điểm các vấn đề còn tồn tại. Đặc biệt, cần có một nhà máy xử lý chất thải hiện đại, áp dụng công nghệ tiên tiến, công suất phù hợp đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về xử lý chất thải cũng như phát triển bền vững cho thế hệ hiện tại và tương lai.
Dữ liệu là thành tố rất quan trọng của chuyển đổi số, là tài nguyên chiến lược quốc gia trong công cuộc phát triển đất nước, do đó các dữ liệu phải được bảo mật, bảo vệ nghiêm ngặt. Các thành viên Đoàn khảo sát của Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đề nghị, từ thực tiễn công tác, Công an TP. Hồ Chí Minh nghiên cứu góp ý thêm cho dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, góp phần nâng cao chất lượng công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quá trình xử lý dữ liệu, bảo vệ an ninh quốc gia trên không gian mạng.
Giám sát tại UBND TP. Hồ Chí Minh về tình hình triển khai chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường (BVMT), Đoàn ĐBQH thành phố đã thẳng thắn chỉ ra nhiều tồn tại, vướng mắc và đề nghị các cơ quan liên quan làm rõ một số nội dung liên quan đến thực trạng ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn; nâng cao ý thức, điều chỉnh hành vi của người dân; chế tài xử lý các hành vi vi phạm… Qua đó, nhấn mạnh trách nhiệm triển khai chính sách, pháp luật về BVMT là trách nhiệm chung của nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương cũng như cả cộng đồng và cần thực hiện một cách đồng bộ, quyết liệt.
Trình bày Báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 3.2025, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình cho biết, cử tri và Nhân dân đánh giá cao những kết quả đạt được trong 3 tháng đầu năm 2025, kinh tế - xã hội tiếp tục phát triển so với cùng kỳ năm trước, tạo động lực và khí thế để tiếp tục thúc đẩy hoàn thành các mục tiêu đề ra.
Từ thực tiễn giám sát trên địa bàn về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, TP. Hồ Chí Minh cần tăng cường hợp tác giữa chính quyền, doanh nghiệp và các cơ sở giáo dục để xây dựng một hệ sinh thái đào tạo - sử dụng nhân lực bền vững.
Đây là một trong những yêu cầu nêu ra tại cuộc làm việc trực tiếp kết hợp trực tuyến với các bộ, ngành, địa phương về tình hình, kết quả thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia: Xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển KT - XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Ghi nhận các kết quả đạt được khi cho ý kiến với Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV tại Phiên họp thứ 44 của UBTVQH sáng 14.4, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, cần tiếp tục phát huy các kết quả đạt được, không ngừng đổi mới cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương; các giải pháp cần mạnh mẽ hơn nữa, lấy sự hài lòng của cử tri và Nhân dân làm thước đo.
Thành ủy Hải Phòng đặt trọng tâm tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện chỉ đạo của Trung ương về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị thành phố gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ. Thành phố tích cực phối hợp với tỉnh Hải Dương xây dựng phương án bảo đảm cơ sở vật chất, điều kiện làm việc sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, xã; tổng hợp, thống kê các cơ chế đặc thù, với tinh thần chính sách nào ưu việt, có lợi cho người dân, doanh nghiệp hơn thì tiếp tục duy trì...
Cuối tháng 10.2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1250/QĐ-TTg thành lập Ban chỉ đạo về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, trong đó, nhiệm vụ trọng tâm là tổng hợp các khó khăn, vướng mắc theo các nhóm vấn đề cụ thể, xác định thẩm quyền xử lý của các cấp có liên quan, đồng thời chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc tháo gỡ...
Cho ý kiến về dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi), các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát, đối chiếu các quy định của dự thảo Luật với các luật có liên quan để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất; đồng thời, rà soát, tham chiếu, bảo đảm tương thích với điều ước quốc tế về năng lượng nguyên tử mà Việt Nam là thành viên, nhằm xây dựng cơ sở pháp lý đầy đủ, toàn diện cho phát triển bền vững ứng dụng năng lượng nguyên tử.
Đề án sáp nhập tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng sẽ được hoàn thành trước ngày 30.4; thành phố sẽ tổ chức lấy ý kiến rộng rãi trong Nhân dân về nội dung này. Thành phố cũng đang tích cực phối hợp với tỉnh Hải Dương xây dựng phương án bảo đảm cơ sở vật chất, điều kiện làm việc (trụ sở, nhà ở, chế độ chính sách…) cho các cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã...
Hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường (BVMT) theo hướng đồng bộ, thống nhất, hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế; tăng cường thực thi pháp luật, nâng cao trách nhiệm của các cấp, ngành, doanh nghiệp và cộng đồng trong BVMT, hướng đến phát triển bền vững… là những mục tiêu chung của Nghệ An trong thời gian tới được Đoàn ĐBQH tỉnh ghi nhận qua giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về BVMT từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành trên địa bàn.
Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương lần thứ 11, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị việc sắp xếp nhân sự khi sáp nhập, hợp nhất và chuẩn bị nhân sự Đại hội Đảng “phải lấy tiêu chuẩn cao nhất là vì yêu cầu công việc, sau đó mới đến các tiêu chí khác”. Yêu cầu này thể hiện tư duy đổi mới, thực chất trong công tác cán bộ, đồng thời là đòi hỏi cấp bách trong tình hình hiện nay.
Ngày 13.4, tại TP Cẩm Phả, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri trước Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV. Hội nghị được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến tới 64 điểm cầu trên địa bàn TP Cẩm Phả, TP Hạ Long, huyện Vân Đồn và huyện Cô Tô, với sự tham gia của gần 3.000 cử tri.
