Theo Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy, trong bối cảnh đất nước đứng trước thế - vận mới, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ, có ý nghĩa chiến lược và cách mạng, tạo niềm tin mới, xung lực mới, khí thế mới cho toàn dân tộc bước vào kỷ nguyên mới...
Khẳng định vai trò đột phá của khoa học, công nghệ
- Ngày 22.12.2024, Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57). Theo Chủ nhiệm, Nghị quyết này có ý nghĩa thế nào trong việc đưa đất nước phát triển giàu mạnh, hùng cường?
- Trước hết, đây là nghị quyết có ý nghĩa chiến lược và cách mạng, thể hiện tầm nhìn và quyết tâm chính trị mạnh mẽ. Nghị quyết 57 tạo niềm tin, xung lực và khí thế mới, thúc đẩy đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần quan trọng đưa đất nước phát triển mạnh mẽ; đồng thời, thể hiện khát vọng hùng cường, giàu mạnh, ý chí mãnh liệt, tự chủ, tự cường của Đảng ta, dân tộc ta, đất nước ta trong kỷ nguyên mới.
Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham quan các gian hàng giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ, giải pháp khoa học - công nghệ
Thứ hai, Nghị quyết 57 tiếp tục khẳng định và nhấn mạnh vai trò phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là điều kiện tiên quyết, đột phá quan trọng hàng đầu, động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội. Các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cũng đã được xác định cụ thể trong Nghị quyết.
Thứ ba, Nghị quyết 57 đã đột phá về đổi mới tư duy, xóa bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển; khẳng định thể chế là điều kiện tiên quyết, cần khẩn trương hoàn thiện, đi trước một bước và phải đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số…; hoàn thiện thể chế để khơi thông, tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản, các khó khăn, vướng mắc, huy động nguồn lực, giải phóng sức mạnh vật chất, tinh thần và trí tuệ của cả đất nước, cả dân tộc để thực hiện thành công các mục tiêu Nghị quyết đề ra.
Thể chế hóa đầy đủ, kịp thời, đồng bộ
-Với chức năng, nhiệm vụ của mình, Ủy ban sẽ tham mưu Quốc hội hoàn thiện thể chế tronglĩnh vực này như thế nào, thưa Chủ nhiệm?
-Ủy ban đã chủ trì, phối hợp cơ quan liên quan xây dựng và trình Đảng đoàn Quốc hội xem xét, ban hành Chương trình hành động của Đảng đoàn Quốc hội thực hiện Nghị quyết 57.
Ủy ban cũng sẽ chủ động nghiên cứu, rà soát, tham mưu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thể chế hóa đầy đủ, kịp thời, đồng bộ các chính sách trong Nghị quyết vào các dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết được phân công chủ trì hoặc tham gia thẩm tra. Trước mắt, sẽ rà soát dự án Luật Công nghiệp công nghệ số, dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mà Quốc hội Khóa XV sẽ xem xét tại kỳ họp tháng 5.2025.
Trước mắt, chúng tôi sẽ rà soát 2 dự án luật quan trọng mà Quốc hội Khóa XV sẽ xem xét tại kỳ họp tháng 5.2025 là dự án Luật Công nghiệp công nghệ số, dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, để cập nhật, thể chế hóa ngay nội dung đổi mới mạnh mẽ của Nghị quyết số 57-NQ/TW vào hai dự án luật này.
Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy
- Và chúng ta cần lưu ý điều gì?
- Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhận thấy có 5 vấn đề cần đặc biệt lưu ý trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao. Đầu tiên là bảo đảm thực hiện yêu cầu “khẩn trương, quyết liệt”, “tiên quyết”, “đi trước một bước” trong hoàn thiện thể chế pháp luật. Cùng với đó, phải nhận diện đúng, đầy đủ các khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển để tháo gỡ, xóa bỏ. Nhiệm vụ “đưa thể chế thành lợi thế cạnh tranh” cần được “giải mã”, tổ chức nghiên cứu làm rõ nội hàm, lượng hóa, thống nhất nhận thức làm cơ sở để triển khai thực hiện.
Tiếp đến, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện đồng bộ tất cả quy định pháp luật có liên quan đến khoa học, công nghệ, đầu tư, đầu tư công, mua sắm công, ngân sách nhà nước, tài sản công, sở hữu trí tuệ, thuế, tổ chức bộ máy, giáo dục đào tạo… Quán triệt và thực hiện nghiêm túc chỉ đạo về đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển; dứt khoát từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”…
Cuối cùng, chú trọng khảo sát thực tế, đánh giá tác động và tham khảo kinh nghiệm quốc tế trong quá trình hoàn thiện pháp luật, nhất là với những vấn đề mới mà thực tiễn đặt ra; tham vấn, huy động trí tuệ, sự vào cuộc của các chuyên gia, nhà quản lý, người dân và doanh nghiệp.
Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và đủ ngưỡng
- Cùng với hoàn thiện thể chế, việc đầu tư sẽ phải thực hiện ra sao để lĩnh vực này phát huy tối đa giá trị, thưa Chủ nhiệm?
- Để trả lời câu hỏi này, tôi cho rằng cần làm rõ được hai vấn đề: quan điểm đầu tư ra sao và ưu tiên đầu tư cho những nhiệm vụ gì?
Về quan điểm đầu tư, cần nhận thức là đầu tư cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là quốc sách hàng đầu, có vai trò đột phá chiến lược, động lực chính, nhân tố quyết định nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững. Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm; kịp thời, đủ ngưỡng; đồng bộ; đa dạng và hiệu quả.
Theo quan điểm này, nhiều nội dung trong Nghị quyết đã thể hiện rõ như: “Bố trí đủ nguồn lực để thực hiện”; “Kinh phí chi cho nghiên cứu phát triển (R&D) đạt 2% GDP, trong đó kinh phí từ xã hội chiếm hơn 60%; bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách hằng năm cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia và tăng dần theo yêu cầu phát triển”; “Bố trí ít nhất 15% ngân sách nhà nước chi cho sự nghiệp khoa học phục vụ nghiên cứu công nghệ chiến lược”. Khuyến khích đầu tư theo cơ chế đối tác công - tư để thực hiện một số nhiệm vụ như nghiên cứu và phát triển công nghệ chiến lược, phát triển hạ tầng số hiện đại, đào tạo nhân lực công nghệ số…
Về ưu tiên đầu tư, Nghị quyết cũng đã nêu rất rõ và tôi cho rằng đây là những yếu tố căn cốt, bao trùm cho khoa học, công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia phát triển. Đó là: (1) Đầu tư nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nhân tài, chuyên gia đầu ngành và nhà khoa học; (2) Đẩy mạnh đầu tư hạ tầng cho khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và hạ tầng số quốc gia, bao gồm viễn thông, thông tin, dữ liệu, bảo đảm an ninh mạng và tạo niềm tin trong giao dịch trực tuyến; (3) Hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các tập đoàn lớn, thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số; (4) Bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức trong quản lý nhà nước và thực thi chính sách hiệu quả; (5) Tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ chiến lược và chuyển giao công nghệ tiên tiến.
Sẽ chuyển biến mạnh mẽ, vượt bậc
- Chủ nhiệm kỳ vọng gì với sự chuyển biến trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia sau khi ban hành và triển khai thực hiện Nghị quyết 57?
-Đất nước ta đang đứng trước vận hội mới, thời cơ mới. Chủ trương, quyết sách mạnh mẽ, mang tính chiến lược và cách mạng của Đảng ta về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã được ban hành. Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ do Tổng Bí thư làm Trưởng Ban. Quan điểm chỉ đạo thực hiện của Nghị quyết là “triển khai quyết liệt, kiên trì, đồng bộ, nhất quán, lâu dài”. Trung ương đã tổ chức quán triệt sâu rộng nội dung Nghị quyết đến toàn xã hội để nâng cao và thống nhất nhận thức. Các cấp, các ngành đang khẩn trương cụ thể hóa Nghị quyết thành chương trình, kế hoạch hành động cụ thể và tổ chức thực hiện với quyết tâm chính trị cao nhất, nỗ lực cao nhất.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự đồng lòng, chung sức của toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị, tôi tin tưởng sâu sắc rằng lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia trong thời gian tới sẽ có chuyển biến mạnh mẽ, vượt bậc, đạt và vượt các mục tiêu cụ thể đã đề ra, góp phần hiện thực hóa khát vọng đưa đất nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Quốc hội đã đi qua năm 2024 với nhiều dấu ấn nổi bật trong công tác giám sát. Dành thời gian trả lời phỏng vấn Báo Đại biểu Nhân dân,Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng TRẦN QUANG PHƯƠNG nhấn mạnh, công tác giám sát của Quốc hội trong năm 2024 tiếp tục được triển khai toàn diện, đồng bộ, ngày càng thực chất, tạo chuyển biến toàn diện cả nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành nói chung và đối với vấn đề được giám sát nói riêng. Dư địa đổi mới hoạt động giám sát còn nhiều. Do đó, trong năm 2025 cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát, đóng góp vào sự đổi mới, phát triển của Quốc hội và đất nước trong bối cảnh tình hình mới hiện nay.
Năm 2025 kỷ niệm 95 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930 - 2025) và 100 năm trường Mỹ thuật Đông Dương (1924 - 2024). Nhìn lại hai sự kiện lịch sử này không chỉ để khẳng định sức mạnh dẫn đường của Đảng và tài hoa sáng tạo của các thế hệ nghệ sĩ Việt Nam, mà còn gợi mở con đường xây dựng văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên mới - nơi bản sắc dân tộc hòa quyện sức sống hiện đại, vươn tầm thế giới.
Trải qua 95 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lãnh đạo Nhân dân giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Sức mạnh của đại đoàn kết toàn dân tộc luôn là nguồn sức mạnh nội sinh to lớn, làm nên những thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam.
Nguyễn Túc - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Vào đầu năm 1929, trước sự phát triển mạnh mẽ của phong trào cách mạng, Việt Nam thanh niên cách mạng Đồng chí Hội không đủ sức lãnh đạo, trong khi đó, số lượng cộng sản đoàn trong Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội ngày một nhiều. Yêu cầu khách quan đòi hỏi phải có một tổ chức Đảng để lãnh đạo phong trào.
Trong bài viết “Một số nhận thức cơ bản về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã xác định 7 định hướng chiến lược đưa đất nước vào kỷ nguyên mới. Một trong 7 định hướng đó là, tăng cường tính Đảng trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân, mà giải pháp căn bản là “Chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo... Luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc”[1].
Mục tiêu của giáo dục - đào tạo là phát triển con người toàn diện, nhưng trong giai đoạn hiện nay phải tập trung phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. “Chất lượng nguồn nhân lực quyết định sức cạnh tranh quốc gia. Chuẩn bị tốt nguồn nhân lực là "chìa khóa" để chúng ta bước vào kỷ nguyên mới một cách vững chắc” - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục NGUYỄN ĐẮC VINH khẳng định.
Trao đổi với phóng viên Báo Đại biểu Nhân dân nhân dịp đầu Xuân Ất Tỵ 2025, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội NGUYỄN THÚY ANH khẳng định, một trong những quan điểm Ủy ban luôn quán triệt sâu sắc, đó là “lấy người dân làm trung tâm” lên trên hết, trước hết và bảo đảm an sinh xã hội là trung tâm trong chiến lược phát triển đất nước.
Là cơ quan được giao chủ trì soạn thảo dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y THANH HÀ NIÊ KĐĂM nhấn mạnh, định hướng xây dựng Luật là các quy định phải đi vào thực tiễn đời sống, là nhân tố tích cực tạo chuyển biến mạnh mẽ hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.
“Phân cấp, phân quyền thể hiện bản chất dân chủ của Nhà nước ta, Nhà nước pháp quyền XHCN của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Chính phân cấp, phân quyền làm cho Nhà nước gần dân hơn, tạo điều kiện cho người dân tham gia vào đời sống chính trị và hình thành một xã hội dân chủ, tăng tính dân chủ trong các quyết định chính sách pháp luật của Nhà nước, làm tăng sự đồng thuận xã hội”. Nhấn mạnh điều này, GS.TS. Phan Trung Lý - nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật khẳng định, việc hoàn thiện thể chế về phân cấp, phân quyền có ý nghĩa hết sức quan trọng để thực hiện thành công cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy.
Tròn 95 năm trước, ngày 3.2.1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Đó là cuộc hội ngộ của thiên thời, địa lợi, nhân hòa, của lịch sử giữa chủ nghĩa Mác - Lênin, phong trào công nhân và phong trào yêu nước sục sôi truyền thống mấy nghìn năm. Đó là khát vọng của Nhân dân, là lời đáp câu hỏi phát triển của lịch sử dân tộc, là sự vận động của đất nước phù hợp với yêu cầu phát triển của thời đại.
Nhấn mạnh tri thức địa phương, văn hóa truyền thống, cố kết cộng đồng là tiêu chí quan trọng trong xây dựng, thẩm định và phê duyệt đề xuất dự án chuỗi giá trị, đại diện Ủy ban Dân tộc đề xuất đưa 3 tiêu chí này vào hỗ trợ dự án phát triển chuỗi giá trị lâm nghiệp, mô hình khởi nghiệp. Những nội dung này cần được đưa vào quyết định phê duyệt giai đoạn 2 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Quán triệt tinh thần đổi mới, thông thoáng, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác xây dựng pháp luật; tăng cường phân cấp, phân quyền, nhất là cho địa phương; xóa bỏ cơ chế "xin - cho”; tăng cường trách nhiệm giải trình, đề xuất của các cơ quan, tổ chức trình dự án luật trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua.
Phát huy trí tuệ và tinh thần trách nhiệm, năm 2024, Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều hoạt động, với khối lượng công việc lớn, hoàn thành tốt nhiệm vụ theo chương trình, kế hoạch đề ra trên tất cả các lĩnh vực công tác như xây dựng pháp luật, giám sát, tiếp xúc cử tri, tiếp công dân...
Năm 2024 nước ta đã đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Đó là tăng trưởng GDP cả năm đạt trên 7%, quy mô nền kinh tế đạt khoảng 470 tỷ USD. Tổng thu ngân sách nhà nước vượt trên 19% dự toán.
Ngay trong những ngày đầu năm, Chính phủ đã ban hành nghị quyết riêng biệt, Nghị quyết 02 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2025.
Sáng 21.1, Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Đắk Lắk tổ chức buổi gặp mặt các thế hệ ĐBQH tỉnh qua các thời kỳ nhân dịp chào đón Xuân mới Ất Tỵ 2025 và kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng cộng sản Việt Nam (3.2.1930 - 3.2.2025).
Ngay những ngày đầu tiên của năm mới 2025, tỉnh Bắc Ninh đã trao chứng nhận đăng ký đầu tư, chủ trương đầu tư cho các dự án với tổng số vốn 1,8 tỷ USD, vượt 1,5 lần kế hoạch của cả năm 2025. Trong đó có dự án mở rộng nhà máy sản xuất màn hình và các linh kiện điện tử “tỷ đô” của Samsung Display. Dự án này được “ông lớn” Samsung cam kết đầu tư từ năm ngoái và đầu năm nay chính thức được trao chứng nhận đăng ký đầu tư.
Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, thời gian qua, các cấp, các ngành đã vào cuộc hết sức quyết liệt để thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy của cả hệ thống chính trị. Công tác này được thực hiện đồng bộ, với tinh thần “bàn làm không bàn lùi”, Trung ương làm trước, địa phương làm sau, khẩn trương nhưng vẫn thận trọng trong thực hiện công tác cán bộ.
Căn cứ tính chất, mức độ vi phạm để xử lý hành vi tham nhũng, tiêu cực bằng các biện pháp, hình thức kỷ luật đảng, kỷ luật hành chính, xử lý vi phạm hành chính, xử lý hình sự theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Đây là một trong những nội dung được nêu rõ trong Chương trình hành động của Chính phủ được ban hành mới đây để thực hiện Quy định 178-QĐ/TW (ngày 27.6.2024) của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.
